Yüzlerce yıllık tarih kurtarılacak
Onur SAĞSÖZ / ERZURUM
Erzurum’daki Şair Nefi Ortaokulu’nun istinat duvarlarında ortaya çıkan Osmanlı dönemine ait mezar taşları Yakutiye Belediyesi’nin ‘Üç Kümbetler Cazibe Merkezi Projesi’ kapsamında kurtarılacak. Proje kapsamında okulun ve kümbetlerin istinat duvarları yıkılacak ve taş eserler tek tek ayıklanacak.
Erzurum’da 14’üncü yüzyılda Saltuklular döneminde Sultan Melik Mahallesi’nde yaptırılan Üç Kümbetlerin içinde bulunan mezarlar iddiaya göre yıllar önce Asri Mezarlığa taşındı. Osmanlı dönemine ait çok sayıda mezar taşı da 1960’lı yıllarda Şair Nefi ortaokulu ve Üç Kümbetlerin çevresinde yaptırılan istinat duvarlarının örülmesinde kullanıldı.
Korkut: Taşları kurtaracağız
Skandalın ortaya çıkmasından sonra Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu hemen harekete geçti. Gerekli yazışmaların yapılmasıyla istinat duvarlarının Yakutiye Belediyesi’nin yürüttüğü ‘Üç Kümbetler Cazibe Merkezi’ projesi kapsamında yıkılmasına karar verildi. Başkan Ali Korkut, Eski Erzurum evlerinin restorasyonuyla birlikte istinat duvarlarını yıkıp taşları da kurtaracağız” dedi.
Kalede sergileme olur mu?
Bu arada bir süre öncesine kadar Büyükşehir Belediyesi’ne ait Olimpiyat Parkı’nda bulunan tarihi taş eserler Erzurum Kalesi’ne konuldu. Birinci derecede arkeolojik SİT alanında sergileme yapılamayacağı halde taşları ısrarla kalede bulunduran Müze yönetiminin bu tavrı anlaşılamadı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu yetkilileri taşların çevre düzeni yapılmış bir plan içerisinde sergilenmesi gerektiğini bildirdi.
İşte son surun hali
Böyle mi sahip çıkıyorsunuz?
Tarihi Erzurum Kalesi’nin binlerce metre uzunluğundaki surlarından geriye sadece 10 metrelik bölüm kaldı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescilli olan ‘son sur’, Kültür ve Turizm ile Müze Müdürlüğü’nün ilgisizliği nedeniyle yıkılmaya yüz tuttu.
İlk inşa tarihi bilinmeyen ancak bir takım arkeolojik verilere göre Bizanslılar hatta daha öncesinde yapıldığı tahmin edilen tarihi Erzurum Kalesi’nden geriye kalan son sur görenleri şaşkına çeviriyor. Yakutiye İlçesi’ndeki Karaköse Mahallesi’nde bulunan yaklaşık 10 metre uzunluğunda 2,5 metre yüksekliğindeki surun eni ise 1,5 metre civarında. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından yıllar önce tescil edilen binlerce yıllık tarihi eser, Kültür ve Turizm ile Müze Müdürlüğü’nün ilgisizliği nedeniyle yıkılmaya yüz tuttu. Uzantıları çarpık yapılaşma nedeniyle yok olan ve şans eseri ayakta kalan surun son kalıntıları için bir tanıtım levhası bile bulunmuyor. Yıkılması halinde kimin sorumlu olacağı merak ediliyor. Tarihi kaynaklarda kalenin dış surlarının 14'üncü yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarıldığı bilinirken, geride kalan son suru nasıl koruma altına alınacağı bilinmiyor!
