(Sömürgecilik ve Soygun)
Modern sömürgecilik üzerine Cemil Şinasi Türün hocanın çok net tespitleri var. Elbette sömürgeciliği ve soygunu önlemek öncelikle Hükümetin üzerine düşür. Yetmez, Türk Yargısı, İş Dünyası, Fikir Dünyası ve fertler de sorumludur. Yani mücadele için birlikte ve bilinçli hareket zaruri.
Bizde güzel bir deyim, söz vardır; “Hariçten gazel okumak” denir. Her ne kadar farklı anlam ve durumlar için kullanılsa da bu tespitlere de birebir örtüşen cümle olduğunu söylemeliyiz. “Herhangi bir ülkede verilen bir hizmette, hizmeti alan ile veren arasına dijital olarak girerek hariçten komisyon alınmasına, bu sömürgeci soyguna Öbürleştirme adını verdim.” (Cemil Şinasi Türün)
“Yani, sadece Uber şirketine özgü bir durum değil bu. Dünyada bunun daha pek çok örneği var: Google, Facebook ve benzeri BigTech firmaları bunu onlarca yıldır yapıyorlar. Örneğin Türkiye’de tüm reklam pastasının en az yarısını bu iki firmanın yediğini düşünebilirsiniz. İkisinin de ülkemize yıllardır bir kuruş vergi ödemediğini biliyoruz. Ta 2015 yılında o zaman Google şirketinin ülke müdürü olan kişi tanıdığımdı, kendisine şirketinin Türkiye’den ne kadar ciro yaptığını sorduğumda, bana bunun şirketin gizli bilgisi olduğunu söylemişti. Sonra o sıralarda Google ile en çok işi yapan SEO şirketinin kurucusu olan eski öğrencimden bir ciro tahmini yapmasını rica ettim: “900 milyon dolardan az değildir” cevabını vermişti. (Sonradan bu rakamı Google’daki tanıdığımdan da kontrol ettiğimde, beni yalanlamadı.)
Yani 2015 yılında Türkiye’nin tüm televizyonlarında, tüm billboard’larında, gazetelerinde, radyolarında, sinemalarında yapılan tüm reklamların toplam cirosu 2,5 milyar dolar iken Google firması sadece online mecralardan 1 milyar dolara yakın para kazanıyordu ve bir kuruş vergi vermiyordu. Facebook o dönemde şimdikinden çok daha az ciro yapıyordu ama onun da o zamanlar cirosu tahminen 125 milyon dolarlardaydı.
Tüm Türkiye’nin toplam reklam harcamasının daha 2015 yılında yarısı kadar ciro yapan, üstelik bunu da kimsenin haberi olmadan yapan, ayrıca vergisiz kazanç elde eden bu uluslararası tekellerin acaba 2024 yılında Türkiye’deki sömürü ciroları ne boyuttadır?
Bizim şirketlerimizin yine bizim insanımıza pazarlanmasında aracılık yapıp bizi hariçten gelip soyup giden bu uluslararası tekeller sadece Türkiye’yi değil tüm dünya ülkelerini birer dijital sömürge haline getirdiler.”
Meraklısına, ilgi duyanlara duyuralım www.btchaber.com Şinasi hoca ve bu alanlarda önemli araştırmalara imza atan isimlerin yer aldığı bir mecra.
“Şimdilerde ise kripto dünyası global olarak kazanç kapısı oldu malumunuz. Ülkemizde geçen sene yürürlüğe giren kripto yasası ile tüm yabancı borsaların yerleşik olması ve vergi mükellefi olmaları kuralı getirildi. Ondan önce, mesela Binance (global) şirketi kendi beyanları ile tüm dünyada en çok parayı ülkemizden kazanıyordu. Ve tabii bir kuruş vergi vermiyordu onlar da. Diğer yabancı borsalar da ülkemiz insanını komisyonlarla silkelerken yerli borsalarımız en azından kendi kazançlarının vergisini tıkır tıkır ödüyor ve hatta vergi rekortmenleri arasında yer alıyorlardı.