Hıristiyan dünyanın Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. İki hafta süren geleneksel bir dini bayramdır. Son gelişmeler ve haberler, NOEL’in bir Pagan gelenek olduğuna dair bilgiler veriliyor.
Son yıllarda, Türkiye’de yaygınlaştırılan ve sık reklamı yapılan Noel benzeri sözde bir inanış ise Nardugan bayramı denilen şey. Şey diyorum, çünkü Nardugan ile ilgili tarihi bir veri söz konusu değildir. Türklere yamanmak istenen, Noel’in “alacalısı” diyeceğimiz bir şey olan “Nardugan”ın tıpkı Batılıların yaptığı gibi “yılbaşı çamı”, Noel Baba’nın ikisi “Ayaz Atası”da var.
Özellikle sosyal medyada dolaşan görüntülerin hoş olmadığını söylemek istiyorum. Tek Tanrı inancı, Tengricilik adıyla oluşturulan, bir yerlerden ittirilen gruplarında “Nardugan” için çırpınıp durdukları görülüyor.
Nar, Moğolca “Güneş” anlamına geliyor. Dogan’ın Türkçe ‘yeni(doğan) gün olduğu gibi garip bir birleştirme ile Nardugan bayram oluveriyor.
“Rus kökenli Türkolog Murad Adji ve Sümerolog (?) Muazzez İlmiye Çığ, Türkler'in İslam'ı kabul etmeden önce de Nardugan bayramını kutladığını; bu bayramın Avrupa, Orta Asya ve Sibirya pagan topluluklarında görülen ve Antik Yunan'da Dionysos, Antik Roma'da ise Satürnalya adıyla kutlanan kış gündönümü şenliklerinin bir halkası olduğu iddia etmiştir.
Çığ, 2020 yılında yayımlanan "Çam Bayramı (Noel mi Nardugan mı?)" adlı kitabında Nardugan Bayramı ile Noel arasında benzerlikler bulunduğunu, yılbaşında ağaç süsleme geleneğinin Türkler'den Hristiyanlığa geçtiğini, Noel Baba figürünün Türkler'deki "Ayaz Ata" adlı şahsiyetten devşirildiğini iddia etmiştir.” (Kynk:Vikipedia)
Türk tarihçileri “Böyle bir bayram yok”
Bu iddialara karşı Türkolog Abdulhaluk Mehmet Çay, Ahmet Taşağıl, Mehmet Volkan Kaşıkçı, Suat Akgül, Ayberk Furkan Demirel, Tufan Gündüz gibi İslamiyet öncesi Türk tarihinin tabiri caizse ‘deve dişi” diyebileceğimiz akademisyenler bunların külliyet yalan olduğunu belirtiyorlar.
Yukarıda ismini sıraladığımız Profesörler, İslamiyet öncesi Türklerin böyle bir bayram kutladığını gösteren tarihî bir belge olmadığının altını çiziyorlar. Yine Türk tarihinde Ayaz Ata diye bir şahsiyet olmadığını da hatırlatıyorlar. Büyük Türk tarihçilerinin altını çizdiği gerçek, ‘Nardugan bayramının Hıristiyanlığa girmiş ya da kültürel olarak etkilenmiş Türk kökenli topluluklar tarafından kutlandığı’dır.
Nardugan ile ilişkilendirilen Ayaz Ata figürünün, Rus mitolojisindeki Ded Moroz'un karşılığı olduğu belirtiliyor. Eski Türk tarihi uzmanları, Türklerin Nardugan'ı İslamiyet öncesinden beri kutladığı iddiasının Ruslar tarafından asimilasyon amacıyla uydurulduğu şeklinde; kimileri ise İngiliz yazar ve düşünürler tarafından Türkleri asimile edip Hristiyanlaştırmak için ortaya atıldığı biçiminde düşünceler de mevcut.
Anlaşıldığı kadarıyla Nardugan bayramı ile ilişkilendirilen Ayaz Ata'nın aynı zamanda İskandinav mitolojisi kökenli Noel Baba kişiliğin, Rus mitolojisindeki eş değeri olan Ded Moroz'a dayanan bir figür olduğu, Orta Asya'da Sovyetler döneminde yaygınlaştırıldığı görülüyor.
Naçizane “Nardugan”cılara seslenmek istiyorum, Batı dahi Noel’in “Pagan” gelenek olduğu gündeme taşınırken, Türklerle ilgisi hiç olmamış bir söylentiyi kabul etmeyin. Batı’nın aynı zamanda kapitalist zihniyetinin yansıması ticari bir olaydan kültürel bir gerçekte çıkmaz.