
1982 Anayasasına göre yürütme Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanının elindeydi; fakat 2017 değişikliği ile bu yetki sadece cumhurbaşkanına verildi. KPSS de en fazla yürütme ile ilgili gelen soru, Cumhurbaşkanının seçimi ve görevleri iledir. Yürütme, 1982 anayasasına göre hem yetki hem de görev olarak tanımlanmıştır. Şu an yürütme ülkemizde monolist yani tek başlıdır. Çift başlı yürütmeler ise düalisttir. Yürütme, genel, objektif ve soyut kuralların özel, sübjektif ve somut olaylara uygulanmasıdır. 1982 Anayasasına göre yürütme cumhurbaşkanı tarafından kullanılmaktadır. İlk cumhurbaşkanımız Mustafa Kemal Atatürk’tür. İlk sivil cumhurbaşkanımız 1950-1960 yılları arasında görev yapan Celal Bayardır. Erken seçim kararı alan ilk ve tek cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’dır. Hem başbakanlık hem cumhurbaşkanlığı yapanlar, İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal Gürsel, Turgut Özal, Süleyman Demirel Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan’dır. Dışişleri bakanı, başbakan, cumhurbaşkanı olan, İsmet İnönü Ve Abdullah Gül olmuştur. Asker kökenli olanlar, Mustafa Kemal, İsmet İnönü, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren’dir. Sivil kökenli cumhurbaşkanları ise Celal Bayar, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan’dır. Meclis dışından seçilen ilk ve tek cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’dir. En uzun süre cumhurbaşkanlığı görevinde bulunan Mustafa Kemal, en kısa süre görevde kalan ise Turgut Özal’dır. Peki, cumhurbaşkanı seçilebilmek için gerekli olan koşullar nelerdir? İlk defa milletvekili olmadan meclis dışından cumhurbaşkanı seçilmeye imkân sağlayan anayasamız 1982 anayasasıdır. Milletvekili olmadan Anayasa Mahkemesi Başkanı iken cumhurbaşkanı seçilen Ahmet Necdet SEZER olmuştur. Cumhurbaşkanı seçilebilme şatları arasında, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma, 40 yaşını doldurmuş olmak, milletvekili seçilebilme yeterliğine sahip olmak ve yükseköğrenim mezunu olmak yeterlidir. Cumhurbaşkanı olabilmek için milletvekili olmak şart mıdır? Cumhurbaşkanı seçilebilmek için milletvekilli olmak şartı yoktur. Son genel seçimlerde oylarının toplamı % 5’i bulan siyasi partilerde ortak aday gösterebilir. Tek başına % 5’i bulmayan partilerde eğer oylarının toplamı % 5’i bulursa onlarda ortak aday gösterebilirler. (2017 değişikliği) 2017 değişikliği ile 100000 seçmen de ortak cumhurbaşkanı adayı çıkarabilir. Mecliste grubu bulunan siyasi partilerinde cumhurbaşkanı adayı gösterme hakkı vardır. Cumhurbaşkanlarına seçimlerde hazine yardımı verilmez; fakat bağış kabul edebilirler. Seçimlerde sorumluluk YSK’ya aittir. Cumhurbaşkanı seçilen bir kişi kaç yıl bu görevde kalabilir? 5 yıl (2007 değişikliği) Cumhurbaşkanlığı süresi dolan bir kişi ikinci defa cumhurbaşkanı seçilebilir, üçüncü kez seçilemez. (2007 değişikliği) 2017 değişikliği ile de ikinci döneminde CB olan kişi eğer TBMM erken seçim kararı almışsa 3. kez aday olabilir. Cumhurbaşkanı seçilen kişi milletvekili ise vekilliği düşer; fakat 16 Nisan 2017 referandumu sonuçlarına göre partisi ile ilişkisi sona ermez. Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından 60 gün önce veya cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir sebepten dolayı boşalması halinde boşalmayı takip eden 45 gün içinde seçimin tamamlanması gerekir. Genel seçimlere 1 yıldan fazla süre var ve herhangi bir sebeple cumhurbaşkanlığı makamı boşalmışsa CB seçimi 45 gün içerisinde tamamlanır. Genel seçimlere 1 yıldan daha az süre var ve cumhurbaşkanlığı makamı herhangi bir sebepten dolayı boşalmış ise seçim 60 gün içerisinde tamamlanır. 2017 değişikliği ile 5 yılın dolmasından önceki pazar günü seçime gidilir. Herhangi bir sebeple cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda yapılan seçimle cumhurbaşkanı seçilen kişinin görev süresi TBMM seçimlerin yapılacağına ana kadar süreden sayılmaz. Cumhurbaşkanı seçimleri en fazla iki turda tamamlanır. Birinci turda kullanılan geçerli oyların salt çoğunluğunu sağlayan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Birinci turda istenilen oy oranı sağlanamamışsa birinci turu takip eden ikinci pazar günü ikinci tura gidilir. İkinci tura, birinci turda en fazla oyu alan iki aday katılır. İkinci turda kullanılan geçerli oyların çoğunluğunu sağlayan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Eğer ikinci tura tek aday kalmışsa seçim referanduma dönüşür. Referandum da geçerli oyların yarısından fazlasını sağlayan taraf seçilmiş sayılır. Eğer istenilen oy oranı yakalanmamış ise 45 sonraki ilk pazar günü cumhurbaşkanlığı seçimi tekrarlanır. TBMM seçimleri tekrarlanmaz. İkinci tura gidilirken en çok oy alan adaylardan biri çekilirse yerine geride ki aday alınır. Buna İKAME TEKNİĞİ denir. İkinci tura tek aday kalmışsa cumhurbaşkanlığı seçimi referanduma dönüşür. Cumhurbaşkanı seçilen kişi yemin ederek göreve başlar. Cumhurbaşkanının milletvekili olmadan dışarıdan seçilebilme hakkı 1982 Anayasası ile kabul edilmiştir. Yeni cumhurbaşkanı seçilinceye kadar eski cumhurbaşkanı görevde kalır.