Röportaj: Halime DURMUŞ
Bu haftaki röportaj konuğumuz Erzurum Halk Sağlığı Müdürlüğü Diyetisyeni Fadime Figen Karahan ile 7’den 70’e herkesi ilgilendiren bir konuyu, günün en önemli öğünü olan kahvaltıyı konuştuk.
Kahvaltı neden bu kadar önemli?
Günün ilk öğünü olan kahvaltı, hem fiziksel hem de zihinsel aktiviteleri olumlu yönden etkilemesi açısından çok önemli. Kahvaltı kan şekeri dengesini sağlayarak baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon bozukluğu gibi sorunların oluşmasına engel oluyor. Gün boyunca ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlıyor. Güne başlanıldığı andan itibaren vücut yağ yakmaya başlıyor ve kahvaltı metabolizmayı hemen aktive ediyor. Değişen yaşam koşulları ile beraber beslenme düzeninde de birçok değişiklikler ister istemez oluyor. Yoğun iş temposu, uyku süresinin normalden uzun olması, bilinçsiz beslenme alışkanlıkları gibi sorunlar, uzun süreli açlıklara ve öğünlerin atlanmasına neden olmaktadır. Ana ve ara öğünlerin birlikte olması gereken bir sağlıklı beslenme programında kahvaltının günün en önemli öğünü olduğu unutulmamalıdır. Kahvaltının günün en önemli öğünü sayılmasının nedeni, uzun bir gece açlığını takip eden ve uyku sürecinde tükenen enerjimizi tekrar alabilmek adına aldığımız ilk öğün olmasına bağlıdır.
Kahvaltıda neler tüketilmeli?
Dediğim gibi kahvaltı kan şekeri dengesini sağlıyor. Baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon bozukluğu gibi sorunların oluşmasına da engel oluyor. Kahvaltı yapan kişilerin beslenme bozukluklarından oluşan hastalıklara daha az yakalandıklarını biliyoruz. Kahvaltı, günlük alınması gereken enerjinin bu derece büyük bir kısmını karşılayan altın öğündür. Kahvaltıda süt, yumurta, peynir gibi protein içeriği zengin besinlere, meyve ve sebze gibi vitamin ve mineral kaynağı besinlere ayrıca ekmek-tahıl grubuna mutlaka yer verilmelidir.
Çocuklar için çok daha önemli diyebilir miyiz?
Öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, kahvaltı öğününü tüketen öğrencilerin, sınıf içerisindeki başarısının daha fazla, kavrama yeteneklerinin daha iyi, problem çözme gibi konularda daha başarılı oldukları, beslenme bozukluklarından oluşan hastalıklara daha az yakalandıkları, kilo kontrolünü daha iyi sağlayabildikleri görülüyor. Sonuç olarak, yeterli ve dengeli beslenen sağlıklı toplumların oluşabilmesi için altın öğün kabul edilen kahvaltı öğününün her yaş grubu için vazgeçilmez olduğu unutulmamalı, yeterli ve dengeli beslenme kuralları çerçevesinde kahvaltı öğünü atlanmadan tüketilmelidir.
Kahvaltı öğünü atlanıldığında kilo alımına sebep olduğu söyleniyor, doğru mu?
Yapılan araştırmalar, kahvaltı öğününü atlayan bireylerin obez veya fazla kilolu olduğunu desteklemektedir. Daha geniş çaplı çalışmalarda ise, kahvaltıyı atlayan bireylerin kahvaltı eden bireylere göre daha fazla kilolu olduğu bulunmuştur. Kahvaltı öğünü, çoğumuzun yeteri kadar alamadığı besin öğelerini içeren bir öğündür. Eğer kahvaltınıza yumurta, tam tahıllı ürünler, süt, meyve ve şeker içermeyen yoğurt gibi besinler ekliyorsanız, besin öğelerinin çoğunu alabiliyorsunuz demektir. Kahvaltı öğününü atlayan bireylerin kalsiyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve çinko minerallerini; A, E, B6, C ve Folat vitaminlerini alım düzeyleri de düşer.
Kahvaltı yapmamak kronik rahatsızlıklara zemin hazırlar mı?
Kahvaltı, sizin protein alımınızı dengelemeye yardımcı olur. Kahvaltı ederek protein alımınızı destekleyebilirsiniz. Kahvaltıda proteinden zengin beslenmek bel bölgesindeki yağlanmayı azaltır. Kahvaltıda tüketeceğiniz yumurta, yulaf, süt, yoğurt, peynir gibi besinler protein zenginidir. Sabahları alınan proteinin bir başka yararı da uzun süre tok tutma özelliğidir. Kahvaltı öğününün kan şekeri ve kolesterol düzeylerini dengeleme üzerine de etkisi yüksektir. Yapılan bir çalışmada, zayıf ve sağlıklı bayanlardan kahvaltı öğününü atlayanların kan şekeri ve kolesterol düzeylerinin yüksek olduğu, bu sebeple diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklara yakalanma risklerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kahvaltıda reçel ve türü şekerli besinlerin tüketilmesi kan şekeri dengesini bozarak göbek bölgesinde yağlanmaya sebep olur.
Kahvaltı, neden günün en önemli öğünü olarak değerlendirilir?
Çünkü kahvaltı, uzun süreli açlıktan sonra vücudumuza ihtiyacı olan enerjiyi verdiğimiz öğündür. Kimi zaman geç uyanmak veya uyandığımızda kendimizi aç hissetmemek, kimi zamansa işe giderken kısıtlı hazırlanma sürecinde fırsat bulamamak gibi nedenlerle kahvaltıyı genellikle atlıyoruz. Oysa kahvaltı, uzun süreli açlıktan sonra vücudumuza ihtiyacı olan enerjiyi verdiğimiz günün en önemli öğünüdür. Akşam yemeği veya gece ara öğününden sonra ortalama 10-12 saat aç kalan vücudumuz güne başlarken yakıtı bitmiş bir araç gibi oluyor. Bu nedenle uyandıktan sonra 1 saat içinde mutlaka kahvaltı etmemiz ve vücudumuza yakıtını vererek çalışmasını sağlamamız gerekiyor. Üstelik yapılan bilimsel çalışmalar da kahvaltının yaşam kalitemizi arttırmasının yanı sıra sağlıklı bir yaşam için de çok önemli olduğunu ortaya koyuyor.
Bu haftaki röportaj konuğumuz Erzurum Halk Sağlığı Müdürlüğü Diyetisyeni Fadime Figen Karahan ile 7’den 70’e herkesi ilgilendiren bir konuyu, günün en önemli öğünü olan kahvaltıyı konuştuk.
Kahvaltı neden bu kadar önemli?
Günün ilk öğünü olan kahvaltı, hem fiziksel hem de zihinsel aktiviteleri olumlu yönden etkilemesi açısından çok önemli. Kahvaltı kan şekeri dengesini sağlayarak baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon bozukluğu gibi sorunların oluşmasına engel oluyor. Gün boyunca ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlıyor. Güne başlanıldığı andan itibaren vücut yağ yakmaya başlıyor ve kahvaltı metabolizmayı hemen aktive ediyor. Değişen yaşam koşulları ile beraber beslenme düzeninde de birçok değişiklikler ister istemez oluyor. Yoğun iş temposu, uyku süresinin normalden uzun olması, bilinçsiz beslenme alışkanlıkları gibi sorunlar, uzun süreli açlıklara ve öğünlerin atlanmasına neden olmaktadır. Ana ve ara öğünlerin birlikte olması gereken bir sağlıklı beslenme programında kahvaltının günün en önemli öğünü olduğu unutulmamalıdır. Kahvaltının günün en önemli öğünü sayılmasının nedeni, uzun bir gece açlığını takip eden ve uyku sürecinde tükenen enerjimizi tekrar alabilmek adına aldığımız ilk öğün olmasına bağlıdır.
Kahvaltıda neler tüketilmeli?
Dediğim gibi kahvaltı kan şekeri dengesini sağlıyor. Baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon bozukluğu gibi sorunların oluşmasına da engel oluyor. Kahvaltı yapan kişilerin beslenme bozukluklarından oluşan hastalıklara daha az yakalandıklarını biliyoruz. Kahvaltı, günlük alınması gereken enerjinin bu derece büyük bir kısmını karşılayan altın öğündür. Kahvaltıda süt, yumurta, peynir gibi protein içeriği zengin besinlere, meyve ve sebze gibi vitamin ve mineral kaynağı besinlere ayrıca ekmek-tahıl grubuna mutlaka yer verilmelidir.
Çocuklar için çok daha önemli diyebilir miyiz?
Öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, kahvaltı öğününü tüketen öğrencilerin, sınıf içerisindeki başarısının daha fazla, kavrama yeteneklerinin daha iyi, problem çözme gibi konularda daha başarılı oldukları, beslenme bozukluklarından oluşan hastalıklara daha az yakalandıkları, kilo kontrolünü daha iyi sağlayabildikleri görülüyor. Sonuç olarak, yeterli ve dengeli beslenen sağlıklı toplumların oluşabilmesi için altın öğün kabul edilen kahvaltı öğününün her yaş grubu için vazgeçilmez olduğu unutulmamalı, yeterli ve dengeli beslenme kuralları çerçevesinde kahvaltı öğünü atlanmadan tüketilmelidir.
Kahvaltı öğünü atlanıldığında kilo alımına sebep olduğu söyleniyor, doğru mu?
Yapılan araştırmalar, kahvaltı öğününü atlayan bireylerin obez veya fazla kilolu olduğunu desteklemektedir. Daha geniş çaplı çalışmalarda ise, kahvaltıyı atlayan bireylerin kahvaltı eden bireylere göre daha fazla kilolu olduğu bulunmuştur. Kahvaltı öğünü, çoğumuzun yeteri kadar alamadığı besin öğelerini içeren bir öğündür. Eğer kahvaltınıza yumurta, tam tahıllı ürünler, süt, meyve ve şeker içermeyen yoğurt gibi besinler ekliyorsanız, besin öğelerinin çoğunu alabiliyorsunuz demektir. Kahvaltı öğününü atlayan bireylerin kalsiyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve çinko minerallerini; A, E, B6, C ve Folat vitaminlerini alım düzeyleri de düşer.
Kahvaltı yapmamak kronik rahatsızlıklara zemin hazırlar mı?
Kahvaltı, sizin protein alımınızı dengelemeye yardımcı olur. Kahvaltı ederek protein alımınızı destekleyebilirsiniz. Kahvaltıda proteinden zengin beslenmek bel bölgesindeki yağlanmayı azaltır. Kahvaltıda tüketeceğiniz yumurta, yulaf, süt, yoğurt, peynir gibi besinler protein zenginidir. Sabahları alınan proteinin bir başka yararı da uzun süre tok tutma özelliğidir. Kahvaltı öğününün kan şekeri ve kolesterol düzeylerini dengeleme üzerine de etkisi yüksektir. Yapılan bir çalışmada, zayıf ve sağlıklı bayanlardan kahvaltı öğününü atlayanların kan şekeri ve kolesterol düzeylerinin yüksek olduğu, bu sebeple diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklara yakalanma risklerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kahvaltıda reçel ve türü şekerli besinlerin tüketilmesi kan şekeri dengesini bozarak göbek bölgesinde yağlanmaya sebep olur.
Kahvaltı, neden günün en önemli öğünü olarak değerlendirilir?
Çünkü kahvaltı, uzun süreli açlıktan sonra vücudumuza ihtiyacı olan enerjiyi verdiğimiz öğündür. Kimi zaman geç uyanmak veya uyandığımızda kendimizi aç hissetmemek, kimi zamansa işe giderken kısıtlı hazırlanma sürecinde fırsat bulamamak gibi nedenlerle kahvaltıyı genellikle atlıyoruz. Oysa kahvaltı, uzun süreli açlıktan sonra vücudumuza ihtiyacı olan enerjiyi verdiğimiz günün en önemli öğünüdür. Akşam yemeği veya gece ara öğününden sonra ortalama 10-12 saat aç kalan vücudumuz güne başlarken yakıtı bitmiş bir araç gibi oluyor. Bu nedenle uyandıktan sonra 1 saat içinde mutlaka kahvaltı etmemiz ve vücudumuza yakıtını vererek çalışmasını sağlamamız gerekiyor. Üstelik yapılan bilimsel çalışmalar da kahvaltının yaşam kalitemizi arttırmasının yanı sıra sağlıklı bir yaşam için de çok önemli olduğunu ortaya koyuyor.