Elli dört farzın otuz birincisi kimseyi alaya almamaktır.
Allahü teâla buyurdu:
“Yâ eyyuhâlleżîne âmenû lâ yesḣar kavmun min kavmin asâ en yekûnû ḣayran minhum velâ nisâun min nisâin asâ en yekunne ḣayran minhunne velâ telmizû enfusekum velâ tenâbezû bilelkâbi biselismulfusûku ba’delîmâni vemen lem yetub feulâike humuzzâlimûne / Ey inananlar, içinizden bir topluluk, başka bir toplulukla alay etmesin, olabilir ki alay edilenler, öbürlerinden daha hayırlıdır ve kadınların bir kısmı da başka kadınlarla alay etmesin, olabilir ki alay edilen kadınlar, öbürlerinden daha hayırlıdır ve birbirinizi kınamayın ve kötü lakaplarla çağırmayın; inançtan sonra buyruktan çıkmışlara ait adlar, ne de kötüdür ve kim tövbe etmezse artık onlar, zulmedenlerin ta kendileridir.” (Hucurât 11)
Resulullah (sav) ise şu uyarıda bulunmuştur:
“Mümin insanın konuşmasında çirkinlik/ahlaksızlık olmaz ve kendi dahi çirkin ve ahlaksız biri olamaz.”
“Bir kimse ki Müslümanı alaya alır, ona küfürlü (argo) hitap ederse o kişinin üzerine yetmiş yıllık günah yazılır.”
Müslüman, söz ve eylemleriyle insanlara ahlaksız bir üslupla konuşmaz; sövüp saymaz, küfür etmez; yermez, kınamaz; lanet etmez; kavgacı olmaz, mümin kardeşine soytarıca davranmaz, onu gülünç duruma düşürmez, eğlence ve alay konusu yapmaz. Allah teâla bu tür sıfatlara sahip insanları sevmemektedir.
*
Birini sözle, yazıyla, çeşitli işaretlerle alaya almak hemen her toplumda yaygın bir insan kusurudur. Modern zamanlarda alayın araçları da çoğaldı. İnternet, TV, sosyal medya buna geniş bir imkân sunuyor. Öyle ki, kişileri alaya alma, TV programlarında, çeşitli videolarda, neredeyse bir iş gibi rağbet görmektedir.
Alay eden insanlar kendilerini bilgili, görgülü ve akıllı kişiler görüp alaya aldıkları insanları ise değersiz kabul ederek onlara tepeden bakarlar. Alaycılar, kibirli ve gururlu, yani hasta kimselerdir.
Oysa her insanın haysiyet ve şerefi vardır ve dokunulmazdır. Alay bu hakka yönelmiş bir saldırıdır. Bu yüzden İslam’da insanlarla alay etmek kati bir şekilde yasaklanmıştır.
Rabbimiz Hümeze suresinin birinci ayetinde de şu tehdidi yapmıştır:
"Vay haline! Diliyle çekiştirip, yüzünden de alay eden kimsenin."
*
Bir toplumun kendi bireyleri arasındaki ilişkileri dışında bir de kültürler arası alay konuları vardır. Kökleri mazide atılmış ve günümüzde sürdürülen inançlarla alay, peygamberlerle alay, Kuran’la ve ayetlerle alay, inanan insanlarla alay da çok yaralayıcı ve milletleri birbirine düşman kılıcı cahilce yapılan şımarıklıklardandır. Allah teâla bu tür insanları cehennemde toplayacaktır.
“Allah, bir kimsenin perdesini yırtmak isterse onu, temiz kişileri tan etmeye meylettirir. Allah, bir kimsenin ayıbını örtmek isterse o kimse ayıplı kimselerin ayıbı hakkında ses çıkaramaz olur.” (Mesnevi)
Allahü teâla buyurdu:
“Yâ eyyuhâlleżîne âmenû lâ yesḣar kavmun min kavmin asâ en yekûnû ḣayran minhum velâ nisâun min nisâin asâ en yekunne ḣayran minhunne velâ telmizû enfusekum velâ tenâbezû bilelkâbi biselismulfusûku ba’delîmâni vemen lem yetub feulâike humuzzâlimûne / Ey inananlar, içinizden bir topluluk, başka bir toplulukla alay etmesin, olabilir ki alay edilenler, öbürlerinden daha hayırlıdır ve kadınların bir kısmı da başka kadınlarla alay etmesin, olabilir ki alay edilen kadınlar, öbürlerinden daha hayırlıdır ve birbirinizi kınamayın ve kötü lakaplarla çağırmayın; inançtan sonra buyruktan çıkmışlara ait adlar, ne de kötüdür ve kim tövbe etmezse artık onlar, zulmedenlerin ta kendileridir.” (Hucurât 11)
Resulullah (sav) ise şu uyarıda bulunmuştur:
“Mümin insanın konuşmasında çirkinlik/ahlaksızlık olmaz ve kendi dahi çirkin ve ahlaksız biri olamaz.”
“Bir kimse ki Müslümanı alaya alır, ona küfürlü (argo) hitap ederse o kişinin üzerine yetmiş yıllık günah yazılır.”
Müslüman, söz ve eylemleriyle insanlara ahlaksız bir üslupla konuşmaz; sövüp saymaz, küfür etmez; yermez, kınamaz; lanet etmez; kavgacı olmaz, mümin kardeşine soytarıca davranmaz, onu gülünç duruma düşürmez, eğlence ve alay konusu yapmaz. Allah teâla bu tür sıfatlara sahip insanları sevmemektedir.
*
Birini sözle, yazıyla, çeşitli işaretlerle alaya almak hemen her toplumda yaygın bir insan kusurudur. Modern zamanlarda alayın araçları da çoğaldı. İnternet, TV, sosyal medya buna geniş bir imkân sunuyor. Öyle ki, kişileri alaya alma, TV programlarında, çeşitli videolarda, neredeyse bir iş gibi rağbet görmektedir.
Alay eden insanlar kendilerini bilgili, görgülü ve akıllı kişiler görüp alaya aldıkları insanları ise değersiz kabul ederek onlara tepeden bakarlar. Alaycılar, kibirli ve gururlu, yani hasta kimselerdir.
Oysa her insanın haysiyet ve şerefi vardır ve dokunulmazdır. Alay bu hakka yönelmiş bir saldırıdır. Bu yüzden İslam’da insanlarla alay etmek kati bir şekilde yasaklanmıştır.
Rabbimiz Hümeze suresinin birinci ayetinde de şu tehdidi yapmıştır:
"Vay haline! Diliyle çekiştirip, yüzünden de alay eden kimsenin."
*
Bir toplumun kendi bireyleri arasındaki ilişkileri dışında bir de kültürler arası alay konuları vardır. Kökleri mazide atılmış ve günümüzde sürdürülen inançlarla alay, peygamberlerle alay, Kuran’la ve ayetlerle alay, inanan insanlarla alay da çok yaralayıcı ve milletleri birbirine düşman kılıcı cahilce yapılan şımarıklıklardandır. Allah teâla bu tür insanları cehennemde toplayacaktır.
“Allah, bir kimsenin perdesini yırtmak isterse onu, temiz kişileri tan etmeye meylettirir. Allah, bir kimsenin ayıbını örtmek isterse o kimse ayıplı kimselerin ayıbı hakkında ses çıkaramaz olur.” (Mesnevi)
