Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, Covit-19 salgınının ülkemizde etkili olmaya başladığı günden itibaren, ETSO ve ERÇİMSAN Holding’le ilgili çalışmaları evindeki ofisinden yürütüyor. Dünya’da olduğu gibi ülkemizde de taşların yerinden oynadığını ifade eden Başkan Yücelik, iş dünyası ile alakalı alınan önlemleri Pusula’ya değerlendirdi.
Manolya Bulut /Pusula
Koronavirüs tedbirleri kapsamında evindeki ofisinde videokonferans yöntemi ile çalışmaları takip eden Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanı Lütfü Yücelik, Pusula Gazetesi Muhabiri Manolya Bulut’a iş dünyasında ki gelişmeleri ve salgının ekonomiye etkilerini değerlendirdi.
Salgın tehlikesi ortadan kalkıncaya kadar vatandaşlara, “Virüsün Yayılmasını Durdurmak ve Sevdiklerimizi Korumak İçin Evde Kalın, Sağlıklı Kalın” çağrısında bulunan ETSO ve ERÇİMSAN Holding Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, salgının küresel çapta hızla yayılmaya başladığı günden itibaren bunun ekonomiye etkilerinin ne olacağının, hangi boyutta olacağının ve iş dünyasının bu durumdan ne şekilde etkileneceğinin yetkili birimlere dile getirildiğini ifade etti.
Beklentiler Cumhurbaşkanına İletildi
Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası olarak, iş dünyasının bu yöndeki endişelerini gidermek ve yaşanabilecek sıkıntılara zamanında çözüm bulmak amacıyla ilk andan itibaren Türkiye’deki 365 Oda ve Borsanın üst kuruluşu olan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) nezdinde girişimlerde bulunduklarını anlatan Başkan Yücelik şunları söyledi;
“İlk etapta firmalarımızın, işletmelerimizin, esnafımızın, tüccarımızın taleplerini ve beklentilerini bir rapor halinde TOBB vasıtasıyla Cumhurbaşkanlığı’na ilettik. Bunun neticesinde, Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı tedbir paketinde bizim de dile getirdiğimiz sorunların çözümüne yönelik adımların atılmasından memnuniyet duyduk. Tabi bu noktada ilk raporumuzun ardından yaşanan aksaklıklar ve iş dünyasına kolaylık sağlayacak düzenlemelerle ilgili taleplerimizi dile getirmeye devam ediyoruz. Son olarak; 27 Mart Cuma günü telekonferans aracılığıyla katıldığım TOBB Genel İdare Kurulu’nda,Koronavirüs sebebiyle ilimizde ve bölgemizdeki ticareti sekteye uğratan, ekonomimizi ve iş hayatımızı olumsuz etkileyen sorunları gündeme getirdik. Özellikle, yapılan bu düzenlemelerden ve verilen teşviklerden sektör ayrımı yapılmadan bütün firmaların ve işletmelerin aynı şartlarda faydalanması gerektiğini ısrarla dile getirdik. Ayrıca, her zaman ifade ettiğimiz gibi bankaların bu zor zamanda ayrım gözetmeden kendilerinden talepte bulunan bütün firmalara kredi kolaylığı sağlamasını ve hiç kimseyi kapısından geri çevirmemesi gerektiğini söyledik.Genel İdare Kurulu toplantımızda TOBB Başkanımız Sayın RifatHisarcıklıoğlu da,bizimüyelerimiz adına dile getirdiğimiz sorunların çözümü noktasında gerek Cumhurbaşkanlığında, gerekse ilgili bakanlıklarda konunun takipçisi olacaklarını ve yaşanan her türlü aksaklığın çözümü için çaba göstereceklerini söyledi.”
Finansman sorunları ilk sırada
Salgının ekonomiye olan etkilerini sınırlandırmak amacıyla yürüttükleri çalışmalarda ilk sırada firmaların, işletmelerin finansman sorunları geldiğini kaydeden Yücelik, bunun çözümünün Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletiyle sağlanacak kredilerde olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu; “Daha önce işletmelerin finansman ihtiyacına yönelik TOBB, KGF ve bankaların katılımıyla sağlanan kredilerde olduğu gibi yeni çıkarılacak KGF destekli kredilere,biz de oda olarak imkanlarımız nispetinde katkı sunacağız. Bu kredi desteğinin kaynak tutarı ve kredi şartları netleştiğinde önümüzdeki günlerde üyelerimizle paylaşacağız. Yine üyelerimize bu zor dönemde destek olmak amacıyla 30 Haziran 2020’ye kadar ödenmesi gereken munzam aidat ve yıllık üyelik aidatının birinci taksitlerini, gecikme faizi uygulamadan 30 Ekim 2020’ye erteledik.Odamız ayrıca,yaklaşan ramazan ayında ihtiyaçlı ailelerimizin iftar ve sahur sofralarına katkıda bulunmak için de 100 Bin TL’lik bir bütçe oluşturdu. Bununla ilgili çalışmalarımız da devam ediyor.”
İş dünyası fedakarlığa hazır
Başkan Yücelik konuşmasında şu ifadelere yer verdi; “Bizler, iş dünyasını temsil eden sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri olarak, gerek toplumumuzun sağlığı, gerekse ekonomimizin geleceği anlamında bu sıkıntılı günleri en az kayıpla atlatmamız için daima üzerimize düşeni yapmaya hazırız.Biz Türk Milleti olarak, şartlar ne olursa olsun, dayanışmayı en iyi bilen, lokmasını bölüşen, darda olana, zorda olana her zaman elini uzatabilen kadirşinas bir milletiz… İnşallah bu hasletlerimizle bize yakıştığı gibi bu zorlu süreci de birlikte atlatmak için elimizden geleni yapacağız ve bugünleri el birliği, gönül birliği ile aşıp, ülkemizin geleceği için hep birlikte çalışmaya, üretmeye ve fayda sağlamaya devam edeceğiz.”
İş Dünyası İçin Alınan Tedbirler
(23 Mart – 2 Nisan Arasında gerçekleşenler)
*TBMM’dekabul edilmiş olup, önümüzdeki günlerde onaylanması eklenmektedir.
Manolya Bulut /Pusula
Koronavirüs tedbirleri kapsamında evindeki ofisinde videokonferans yöntemi ile çalışmaları takip eden Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanı Lütfü Yücelik, Pusula Gazetesi Muhabiri Manolya Bulut’a iş dünyasında ki gelişmeleri ve salgının ekonomiye etkilerini değerlendirdi.
Salgın tehlikesi ortadan kalkıncaya kadar vatandaşlara, “Virüsün Yayılmasını Durdurmak ve Sevdiklerimizi Korumak İçin Evde Kalın, Sağlıklı Kalın” çağrısında bulunan ETSO ve ERÇİMSAN Holding Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, salgının küresel çapta hızla yayılmaya başladığı günden itibaren bunun ekonomiye etkilerinin ne olacağının, hangi boyutta olacağının ve iş dünyasının bu durumdan ne şekilde etkileneceğinin yetkili birimlere dile getirildiğini ifade etti.
Beklentiler Cumhurbaşkanına İletildi
Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası olarak, iş dünyasının bu yöndeki endişelerini gidermek ve yaşanabilecek sıkıntılara zamanında çözüm bulmak amacıyla ilk andan itibaren Türkiye’deki 365 Oda ve Borsanın üst kuruluşu olan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) nezdinde girişimlerde bulunduklarını anlatan Başkan Yücelik şunları söyledi;
“İlk etapta firmalarımızın, işletmelerimizin, esnafımızın, tüccarımızın taleplerini ve beklentilerini bir rapor halinde TOBB vasıtasıyla Cumhurbaşkanlığı’na ilettik. Bunun neticesinde, Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı tedbir paketinde bizim de dile getirdiğimiz sorunların çözümüne yönelik adımların atılmasından memnuniyet duyduk. Tabi bu noktada ilk raporumuzun ardından yaşanan aksaklıklar ve iş dünyasına kolaylık sağlayacak düzenlemelerle ilgili taleplerimizi dile getirmeye devam ediyoruz. Son olarak; 27 Mart Cuma günü telekonferans aracılığıyla katıldığım TOBB Genel İdare Kurulu’nda,Koronavirüs sebebiyle ilimizde ve bölgemizdeki ticareti sekteye uğratan, ekonomimizi ve iş hayatımızı olumsuz etkileyen sorunları gündeme getirdik. Özellikle, yapılan bu düzenlemelerden ve verilen teşviklerden sektör ayrımı yapılmadan bütün firmaların ve işletmelerin aynı şartlarda faydalanması gerektiğini ısrarla dile getirdik. Ayrıca, her zaman ifade ettiğimiz gibi bankaların bu zor zamanda ayrım gözetmeden kendilerinden talepte bulunan bütün firmalara kredi kolaylığı sağlamasını ve hiç kimseyi kapısından geri çevirmemesi gerektiğini söyledik.Genel İdare Kurulu toplantımızda TOBB Başkanımız Sayın RifatHisarcıklıoğlu da,bizimüyelerimiz adına dile getirdiğimiz sorunların çözümü noktasında gerek Cumhurbaşkanlığında, gerekse ilgili bakanlıklarda konunun takipçisi olacaklarını ve yaşanan her türlü aksaklığın çözümü için çaba göstereceklerini söyledi.”
Finansman sorunları ilk sırada
Salgının ekonomiye olan etkilerini sınırlandırmak amacıyla yürüttükleri çalışmalarda ilk sırada firmaların, işletmelerin finansman sorunları geldiğini kaydeden Yücelik, bunun çözümünün Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletiyle sağlanacak kredilerde olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu; “Daha önce işletmelerin finansman ihtiyacına yönelik TOBB, KGF ve bankaların katılımıyla sağlanan kredilerde olduğu gibi yeni çıkarılacak KGF destekli kredilere,biz de oda olarak imkanlarımız nispetinde katkı sunacağız. Bu kredi desteğinin kaynak tutarı ve kredi şartları netleştiğinde önümüzdeki günlerde üyelerimizle paylaşacağız. Yine üyelerimize bu zor dönemde destek olmak amacıyla 30 Haziran 2020’ye kadar ödenmesi gereken munzam aidat ve yıllık üyelik aidatının birinci taksitlerini, gecikme faizi uygulamadan 30 Ekim 2020’ye erteledik.Odamız ayrıca,yaklaşan ramazan ayında ihtiyaçlı ailelerimizin iftar ve sahur sofralarına katkıda bulunmak için de 100 Bin TL’lik bir bütçe oluşturdu. Bununla ilgili çalışmalarımız da devam ediyor.”
İş dünyası fedakarlığa hazır
Başkan Yücelik konuşmasında şu ifadelere yer verdi; “Bizler, iş dünyasını temsil eden sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri olarak, gerek toplumumuzun sağlığı, gerekse ekonomimizin geleceği anlamında bu sıkıntılı günleri en az kayıpla atlatmamız için daima üzerimize düşeni yapmaya hazırız.Biz Türk Milleti olarak, şartlar ne olursa olsun, dayanışmayı en iyi bilen, lokmasını bölüşen, darda olana, zorda olana her zaman elini uzatabilen kadirşinas bir milletiz… İnşallah bu hasletlerimizle bize yakıştığı gibi bu zorlu süreci de birlikte atlatmak için elimizden geleni yapacağız ve bugünleri el birliği, gönül birliği ile aşıp, ülkemizin geleceği için hep birlikte çalışmaya, üretmeye ve fayda sağlamaya devam edeceğiz.”
İş Dünyası İçin Alınan Tedbirler
(23 Mart – 2 Nisan Arasında gerçekleşenler)
- Mersin Limanı’nda ardiye ücretleri düşürüldü.
- Kamu kurumları tarafından gerçekleştirilen ihaleler için, koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle sözleşme şartlarının yerine getirilememesi halinde, “süre uzatımı verilmesi” veya “sözleşmenin feshedilmesi” mümkün hale geldi.
- Destek paketinde ilk etapta 350 milyara çıkarılan Kredi Garanti Fonu’nun kefalet kapasitesi 500 milyar TL’ye yükseltildi, ayrıca 31.12.2020 tarihine kadar kullandırılacak kredilerde, “vergi borcu yoktur” ve “SGK prim borcu yoktur” belgeleri aranmayacak.
- Banka şubelerinin kredi uygulamalarından kaynaklı sorunların iletilmesi için BDDK nezdinde şikayet hattı oluşturuldu.
- Gelir İdaresi Başkanlığı interaktif vergi dairesi internet adresinde, “mücbir sebep durum sorgu ekranı” açıldı, işletmeler internet üzerinden “mücbir sebep” hükümlerinden faydalanıp faydalanamayacaklarını sorgulayabilecek.
- Mevsimlik tarım işçilerinin salgın hastalığa karşı barınma ve çalışma koşullarının sürekli olarak kontrol edilmesi, tarım arazilerine ulaşım koşullarının iyileştirilmesi ve tarım ürünlerinin pazara ulaşımını kolaylaştıracak tedbirlerin alınmasına yönelik düzenleme yapıldı.
- Tarım Kredi Kooperatifleri’ne Nisan ve Mayıs’ta ödenmesi gereken krediler, faizsiz olarak 2 ay süreyle ertelendi.
- 11 Mart 2020 tarihi itibariyle, ticari taşımacılık yapan firmaların yetki belgelerinde kayıtlı olan ve muayene süreleri geçen araçların (tır, kamyon, kamyonet vb.) yetki belgelerinden düşüm işlemleri ertelendi.
- Haziran ayında Oda ve Borsalara ödenmesi gereken yıllık üyelik ve munzam aidatları, “gecikme zammı” ve “faiz” tahakkuk ettirilmeksizin Ekim 2020 tarihine ertelendi.
- İşletmelerin çeklerini ödeyebilmeleri için, tüm sektörlerde Kredi Garanti Fonu destekli 3 ay anapara ve faiz ödemesiz “Çek Ödeme Destek Kredisi” 30 Mart 2020’de uygulamaya alındı.
- Kamu bankaları tarafından açıklanan “İşe Devam Kredi Desteği” yanında özel bankaların da katılabileceği yüzde 9,5 faizli, 3 ay ödemesiz 12 ay vadeli “Ekonomik İstikrar Kalkanı Kredi Desteği” paketi Türkiye Bankalar Birliği tarafından açıklandı. Bu kredi paketine başvurular 30 Mart 2020’de kabul edilmeye başlandı.
- Kısa Çalışma Ödeneği başvurusu için istenen belge sayısı 10’dan 2’ye düşürüldü.
- Mikro ve küçük ölçekli işletmeler için geçerli olan “Ticari Alacak Sigortası” kapsamında orta ölçekli (cirosu 125 Milyon TL’ye kadar olan) işletmeler de dahil edildi.
- Tarım ve Orman Bakanlığı, 27 Mart itibariyle yaklaşık 1.9 Milyar TL’lik destekleme ödemesi yapacak.
- Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde geleneksel hayvansal üretim yapan işletmeler için 100 bin TL’ye kadar, bitkisel üretim yapan işletmeler için 50 bin TL’ye kadar faizsiz kredi verilecek.
- Kamu bankaları öncülüğünde “İş’e Devam Kredi Desteği” açıklandı. 6 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 36 ay vadeli ve yıllık yüzde 7,5 faiz oranlı kredi başvuruları 26 Mart 2020 tarihi itibariyle başladı.
- Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanma şartları iyileştirildi. 600 gün sigorta primi şartı 450 güne, son 120 günlük prim ödeme şartı 60 güne indirildi*
- 1 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020’ye kadar işyeri kira bedelinin ödenememesi, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacak*
- Turizm sektöründe 1 Nisan 2020 tarihi ile 30 Haziran 2020 tarihi arasında kamuya ödenecek tüm kira, hasılat, ecrimisil ödemeleri 6 ay ertelendi*
- 24 Mart 2020 öncesine ait ödenmeyen kredi/çek/senet/kredi kartı borçları, 31 Aralık 2020 tarihine kadar ödenir veya yeniden yapılandırılırsa, sicile işlenmeyecek*
- Telafi çalışma süresi 2 aydan 4 aya çıkartıldı.
- Mart ayı KDV ve BA/BS beyannameleri ve ödemeleri 1 ay ertelendi.
- Mart, Nisan, Mayıs aylarına ilişkin 6 aylık Muhtasar ve KDV ertelemeleri, tüm şahıs işletmelerini ve bazı ilave sektörleri (Mobilya, Madencilik, İnşaat, Endüstriyel Mutfak, Araç Kiralama, Matbaacılık, Sağlık Hizmetleri) de kapsayacak şekilde genişletildi.
- Otopark Yönetmeliği’nin yürürlük tarihi 30 Haziran’a ertelendi.
- Perakende, AVM, Demir Çelik, Otomotiv, Lojistik- Ulaşım, Sinema, Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil Konfeksiyon ve Etkinlik - Organizasyon sektörleri için Nisan, Mayıs ve Haziran’daki Muhtasar, KDV, SGK ödemeleri 6’şar ay ertelenecek.
- KGF desteği 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartılacak, böylece 350 milyar TL’nin üzerinde ilave kefalet limiti sağlanacak. Kullandırımlarda likidite ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ'lere öncelik verilecek.
- Kovid-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenecek ve ilave finansman desteği sağlanacak.
- Kamu bankaları ve bazı özel bankalar tarafından vadesi gelen çek, maaş, kredi, dönem sonu faizi gibi ödemeler için ilave kredi limiti tahsis edilecek.
- İhracatçıya stok finansmanı desteği verilecek.
- Reeskont kredisi geri ödemelerine 90 güne kadar vade uzatımı sağlanacak, yeni kullanımlara 12 ay ek taahhüt kapama süresi verilecek, kredi kullanım süreleri 240 güne ve uzun vadeliler için 720 güne çıkarılacak.
- KOSGEB’in 30 Haziran’a tahakkuk edecek alacakları 2021 yılına ertelenecek.
- Çalıştırılamayan personelin brüt maaşının yüzde 60’ına kadarının İşsizlik Fonu’ndan alınmasını sağlayan Kısa Çalışma Ödeneği süreci kolaylaştırılacak ve hızlandırılacak.
- Bu dönemde çalışılamayan mesainin telafisi için tanınan Telafi çalışma süresi 2 aydan 4 aya çıkartılacak.
- Esnek ve uzaktan çalışma modelleri daha etkin hale getirilecek.
- İcra ve iflas takipleri 30 Nisan'a kadar durdurulacak.
- Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline 'mücbir sebep' notu düşülecek.
- Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle ertelenecek.
- Faaliyetleri zorunlu olarak durdurulan iş yerleri için kamu idarelerince kira bedeli tahakkuk ettirilmeyecek.
- Teknoparklardaki kuluçka firmalarından ve ticari işletmelerden 2 ay süreyle kira alınmayacak.
- Geri kazanım payı (GEKAP) beyannameleri altı ayda bir verilecek.
- Kapıkule Sınır Kapısı’nda (öncesinde Habur’da başlatılmıştı) tampon bölgede şoför, dorse veya konteyner değişimi başlatıldı. Uygulama İpsala ve Hamzabeyli kapılarına da yaygınlaştırılacak.
*TBMM’dekabul edilmiş olup, önümüzdeki günlerde onaylanması eklenmektedir.
