İnş. Yük. Müh. Şevket Arı dönemi: Arı, 5 Kasım 1937’de geldiği Erzurum Belediye Başkanlığı görevinden 6 Kasım 1939’da ayrılmıştır.
Soyadı gibi çalışkan bir başkan olan Arı, 160-426 bin TL bütçe ve 180 civarında personel ile belediye hizmetlerini yürütmüştür. Dönemindeki önemli yenilikler şu şekildedir:
- Mezbaha, bakımevi ve bedesten hizmete açılıyor (1938)
- Erzurum imar planı Fransız şehircisi (Bazı kaynaklarda Alman) Yüksek Mimar, Mühendis M. Jak Lamber’e yaptırılmasına başlanıyor (1938-39)
- Gez Mahallesi, İstasyon, Tahtacılar ve Kars Kapı arasında açılan yola rastlayan gayrimenkuller ile Tebrizkapı civarında toplam 63 bine ve dükkân istimlak ediliyor.
- Gülahmet’te (Çürüklük namıyla bilinen mezarlık yerinde / bugünkü bat pazarı); Üç Kümbetler ve Erzincan Kapıda (Bugünkü Çaykara caddesi) çocuk bahçeleri yapılıyor.
- Belediyeye ait Cumhuriyet Oteli’ne ilave olarak bir gazino (Hükümet meydanındaki Vakıflar Talebe Yurdu binası) ile Kale dibinde, harap vaziyetteki on bir adet dükkân yeniden inşa ediliyor.
- Mahallebaşındaki Tepe Mezarlığın doğusundaki metruk Acem Mezarlığı, Arabacılar Meydanı yanındaki saha, hayvan pazarı olarak tanzim ediliyor. Ardahan Kapı civarındaki hayvan pazarı buraya naklediliyor.
- Lala Paşa Camisinin kuzeyindeki boş sahada park tanzimine ve Karadeniz şeklinde bir havuzun inşasına başlanıyor.
- Belediye Başkanı, merhum, Şerif Efendi tarafından kurulan fakat daha sonra lağvedilen ‘Şehir Bandosu’ yeniden kuruluyor.
Değerlendirme: Şevket Arı Bey’in, inşaat yüksek mühendisi olması, döneminde imar faaliyetlerinin ön plana çıkmasına sebep olmuştur. Başkanın, Fransız yahut Alman şehirci olduğu ifade edilen bir mimar-mühendise, Erzurum’un gelişme planlarını hazırlatması önemli bir ileri görüşlülüktür. (Bu planın ne kadar uygulandığı hakkında yapılmış müstakil bir çalışma bulunmamaktadır.)
Gülahmet’te, Üç Kümbetler ve Erzincan Kapıda ilk kez çocuk bahçeleri yapılması takdire şayandır. Bu bahçelerin çocuklar kadar ailelerinin ve yetişkinlerin ilgisini çektiğini tahmin etmek zor değildir.
Belediyeye ait bir otelin, -Cumhuriyet Oteli- olması ve isminin de yeni rejimin ruhunu yansıtması ilginçtir. Belediye oteline, belki yemek yenilen, gösteri izlenen, kimi kez de kimi bölümlerinde kumar oynanan eğlence yeri yahut kahvehane görevi görecek bir gazino ilave edilmesi, Erzurum’da sosyal hayatın gelişmesini göstermesi bakımından dikkat çekicidir.
Mahallebaşındaki, şimdi artık olmayan, Tepe Mezarlık denilen yerin doğusunda bir zamanlar metruk bir Acem (İran) mezarlığının bulunması tarihi Erzurum’unun sosyal, dini-mezhebi zenginliğini ve aynı zamanda ticarî kayıplarını gösteren bir atıftır.
Hayvan pazarı yeri, hemen her belediye başkanının uğraştığı bir konu gibi gözüküyor. Fakat yeri durmadan değiştirilen hayvan pazarlarının şehrin civarında dolaştırılması, modernleşmenin geleneksel yapıyı merkezden dışarı çıkarmaya çalışmasını vurgulaması bakımından, önemli bir göstergedir.
Lala Paşa Camisi’nin kuzeyindeki boş sahada (şimdi de boş ve park yeri) ilk kez bir park tanzim edilmesi ve bu parkın Karadeniz şeklinde bir havuza sahip olması, Erzurumlunun denize hasretini gösteren bir yeniliktir. (Bu parkın ve havuzun son dönemine bu fakir de kavuşmuştur.)
Erzurum’un, Osmanlı döneminde, 1901-1910 yılları arasında belediye başkanlığını yapan merhum Şerif Efendi’nin ihdas ettiği ve daha sonra lağvedilen ‘Şehir Bandosu’nun 30 yıl sonra Şevket Arı Bey tarafından yeniden kurulması, Erzurum’un gelişmesinin, sosyal hayatta başlayan canlılığın ve bu yöndeki taleplerin bir neticesi olarak görülebilir.
