Erzurum'un 500 Yıllık Geleneği

Erzurum'un 500 Yıllık Geleneği

Erzurum'u doğal afetlerden korumak için 485 yıl önce Pir Ali Baba tarafından başlatılan 'Binbir Hatim'geleneği, bu yıl kar yağışı altında sürdürüldü. Pir Ali Baba Türbesi'nde Kur'an okumaya başlayan atlı hafızlar, ellerindeki Kur'an-ı Kerim'ler ile şehri turladı. 

Merkez Palandöken ilçesine bağlı Dutçu köyündeki Pir Ali Baba'nın Türbesi'nde düzenlenen törene Vali Okay Memiş, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Müftü Hasan Hüsnü Sula ve çok sayıda davetli katıldı. Erzurum'da görevli hafızların Kur'an okuduğu  törende dua eden Müftü Sula, Irak ile Suriye'de yaşayanları da unutulmadı.

Bu yıl 486'ncısı düzenlenen binbir hatim geleneğine ilk kez katıldığını belirten Erzurum Valisi Okay Memiş, 1500'lü yıllarda yaşayan Pir Ali Baba'nın başlattığı geleneğin bugüne kadar devam ettirilmesinin önemine değindi.

Kur'an Büyük Yol Gösterici

Pir Ali Baba’nın Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli rol oynayan bir Alperen olduğunu ifade eden Vali Memiş, “Pir Ali Baba hem varlıklı bir kişi hem demünevver bir şahsiyet. Anadolu'nun Türkleşmesini, İslamlaşmasını hızlandıran aslında Anadolu Alperenlerinden birisi. Ben de Giresun'un Piraziz ilçesindenim.Bizim de dedelerimiz Oğuzların Çepni boyundandır. Bizler de aynı şekilde Rum diyarını Türkleştiren, İslamlaştıran nesillerin torunuyuz. Bundan da aşırı bir bahtiyarlık duyduğumu ifade etmek isterim. Gelenekle birlikte doğal afetlerden,depremden, zelzeleden korunmak için Pir Ali Baba hazretleri herkesin Kur’an-ı Kerim’i hatmetmeyi, duasını yapmayı salık veriyor. Bu gelenek başlıyor.Kur'an-ı Kerim bütün varlığıyla Cenabı Hak'kın kelamı olarak her gönle bir şifa. Okunması, dinlenmesi tatbik edilmesi, icra edilmesi bizler için en büyük yol gösterici. Peygamberimizin tebliği ile bizim en büyük rehberimiz. Bizler bu rehber ışığında inşallah Erzurum'a hizmet etmeye hep beraber devam edeceğiz. Allah onlardan razı olsun. Bu geleneği başlatan, yaşatan âlimlerimizden, münevver şahıslardan razı olsun. Kur'anın ruhunu, idrak edip ibadetleriyle yaşamayı hepimize nasip etsin. Allah, Anadolu toprağında emeği olan herkese âlimlerimize, şehitlerimize rahmet eylesin. Allah bu topraklardan ezanımızın sesini susturmasın inşallah” dedi.

• 

Beraberlik Vurgusu

Büyükşehir Belediye Başkanı Sekmen ise "'Binbir Hatim' okuma geleneği dini ve milli duyguların canlı tutulduğu bir ruh halidir. 'Binbir Hatim' geçmişi rahmet ve hayırla yad ederken geleceği daha güzel bir şekilde inşa etme gayretidir. Allah kelamının dillerde terennüm edilerek gönüllere,topluma dalga dalga yayılmasıdır. Hazreti Peygamber'in 'Veda Hutbesi'nde buyurduğu gibi 'Size iki emanet bırakıyorum. Onlara sımsıkı sarıldıkça yolunuzu şaşırmazsınız' Bu emanetler Kur'an-ı Kerim ve Peygamber sünnetidir.Peygamber'imiz bir hadisinde de buyuruyor ki 'Sizin en hayırlınız Kur'an okuyan ve okutandır'. Kur'an'ın manevi hikmetiyle şehrimizi, ülkemizi tüm insanlığı manevi havasıyla birlik ve beraberliği sevk etmesini diliyoruz. Şehrimizi afetlerden, musibetlerden koruması dileğiyle" diye konuştu.

Konuşmaların ardından Pir Ali Baba Türbesi'nin bulunduğu tepede Kur'an okumaya başlayan atlı 5 hafız, tören alanına indi. Tarihi geleneği başlatan hafızlar, protokolün tören alanından ayrılmasıyla ellerindeki Kur'an-ı Kerim'leri okuyarak, şehri dolaşmaya başladı.

Erzurum'da 486'ncı kez başlatılan 'Binbir Hatim' geleneğiyle merkez ilçeler Aziziye, Palandöken ve Yakutiye'deki camilerde Kur'an okunacak. 'Binbir Hatim' geleneği; 19 Ocak 2019'da Ulu Cami'de erkeklere, 20 Ocak 2019'da ise aynı camide kadınlara okunacak hatim duasıyla sona erecek. 

Geleneği Pir Ali Baba Başlattı

Pir Ali Baba'nın, 1500'lü yıllarda yaşadığı tahmin diliyor. Pir Ali Baba'nın yaşadığı dönem Yavuz Sultan Selim ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman'ın Osmanlı padişahı olduğu yıllardır. Bu dönem Osmanlı Devleti'nin yükselme ve gelişme yıllarıdır. Bu yıllar aynı zamanda ilim, sanat ve edebiyat alanında büyük gelişmelerin olduğu ve bugüne kadar gelen kalıcı eserlerin ortaya çıktığı yıllardır. Bu ortamda yetişen Pir Ali Baba, âlim olup, o devrin büyük zenginlerindendir.Düzcü köyünde mutasarrıflık yapan Ali Baba, "Eğer her yıl 'Binbir Hatim'okursanız Allahü Teala bu memleketi hususiyetle zelzeleden korur" diyerek maliki bulunduğu 8 köyden 4'ünün gelirini tamamen Erzurum'da yılda bir defa okunmasını ihdas ettiği 'Binbir Hatim'lere vakfetmiş ve bu hatimler o günden sonra Erzurum'da sürekli okutularak, Birinci Dünya Savaşı yıllarına kadar devam etmiştir. O yıllarda meydana gelen bazı aksamalarla okutulamayan 'Binbir Hatim'ler, bir süre sonra Erzurum Müftüsü Hacı Muhammed Sadık Solakzade ve o zamanın Erzurum milletvekillerinden Mühirzade Asım Efendi ile Zihni Bey tarafından yeniden okutulmasının temini için Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ten izin aldırılarak, yeniden başlatılıp, devam etmiş ve bugüne kadar gelmiştir.