Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eski Dekanı Prof. Dr. Vahap Yağanoğlu Anadolu bozkırlarını tehdit eden anız yangınlarının çevresel, biyolojik, ekonomik ve sosyal etkilerini dile getirdi. Meydana gelen her yangının toprağa büyük zarar verdiğini ifade yeden Yağanoğlu hem doğa, hem de insan sağlığı için büyük tehlike oluşturduğunun altını çizdi. Yağanoğlu, “Daha bilinçli ve sürdürülebilir tarım uygulamaları benimseyerek, bu tehlikeleri minimize edebilir ve gelecek nesillere daha sağlıklı bir çevre bırakabiliriz” diye konuştu.
Yağanoğlu, anız yakmanın zararlarını ele alarak şu ifadelere yer verdi;
Çevresel Etkiler
Anız yakma, toprak verimliliğini olumsuz etkiler. Organik madde kaybı ve toprağın fiziksel yapısının bozulması sonucunda, toprak erozyonu riski artar. Anız yakma sırasında atmosfere zararlı gazlar salınır. Bu gazlar, hava kalitesini düşürerek asidik yağmurların oluşmasına neden olur ve iklim değişikliğine katkıda bulunur.
Biyolojik Etkiler
Toprakta yaşayan faydalı mikroorganizmalar yüksek sıcaklık nedeniyle yok olur ve bu da toprak biyolojik aktivitesinin azalmasına yol açar. Anız yakma, yaban hayatının yaşam alanlarını yok eder ve biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olur.
Ekonomik Etkiler
Kısa vadede tarla temizliği sağlansa da, uzun vadede toprağın verimliliği azalır ve tarımsal üretim düşer. Toprak iyileştirme maliyetleri artar ve bu durum çiftçiler için ek bir yük oluşturur. Hava kirliliği nedeniyle sağlık sorunları artar ve buna bağlı olarak sağlık harcamaları yükselir.
Sosyal Etkiler
Yakma sırasında ortaya çıkan duman, solunum yolu hastalıklarına, göz ve cilt tahrişine neden olabilir. Kontrolsüz anız yakma yangın riskini artırır ve bu da toplum güvenliğini tehdit eder. Duman nedeniyle görüş mesafesi azalabilir ve bu da trafik kazalarına yol açabilir.
Hukuki Yaptırımlar
Birçok ülkede anız yakma yasaklanmış veya sıkı düzenlemelere tabi tutulmuştur. Türkiye’de de anız yakmanın yasak olduğu ve bu uygulamanın cezai yaptırımlara tabi tutulduğu unutulmamalıdır.
Alternatif Çözümler
Toprak işleme yöntemleriyle bitki artıkları toprağa karıştırılabilir veya kompost yapılarak organik gübre olarak kullanılabilir. Çiftçilerin bilinçlendirilmesi ve sürdürülebilir tarım uygulamalarının teşvik edilmesi büyük önem taşır.
Nesrin DEMİR
