Üç Kümbetler Projesi, Yakutiye Kent Meydanı, Boyahane Camii ve Hamamı çevresi, İstanbulkapı projelerinin ardından Muratpaşa Kent Meydanı projesiyle muhteşem tarihi güzellikleri gün yüzüne çıkartılıyor.
HABER MERKEZİ
Erzurum Merkez Yakutiye İlçe Belediye Başkanı Ali Korkut, adeta Erzurum'un tarihi eserlerinin koruyucusu oldu.
Hızlı bir şekilde tamamlanması için her gün çalışmaları izleyen Korkut, "Erzurum'u ayağa kaldırmanın yolu, değerlerini ön plana çıkarmaktır. Bizde gücümüz nispetinde bunu yapmaya çalışıyoruz. Muratpaşa Kent Meydanı çevresine katacağı güzelliğin yanı sıra üç eserin insanla buluşmasını da sağlayacaktır" dedi.
Yakutiye Belediyesi tarafından yürütülen Muratpaşa Kent Meydanı projesi ile Muratpaşa Camii, Muratpaşa Hamamı ve Ahmediye Medresesi gün yüzüne çıkarılıyor. Güzel bir çevre ve peyzaj projesi ile insanla buluşan tarihi eserler, yeni sunumuyla şehrin kültür turizmi açısından değer arz ediyor. Belediye Başkanı Ali Korkut, yardımcıları Ferhat Mergan ve Suat Hayri Güneş ile sık sık denetlediği meydan projesinin kısa sürede tamamlanmasına çalıştıklarını söyledi. Korkut, "Erzurum'un yarını kış, sağlık ve kültür turizmindedir. Planlamanın bu noktada bütünlük içerisinde yürümesi gerekiyor. Gelen turiste sunabileceğiniz değerler olmalı. Erzurum bu açıdan zengin, ancak sunum ve kaderine terk edilmişlik sıkıntısı çekiyor. Mimar ve restorasyon alanında eğitim gören bir insanın hassasiyetiyle tarihi eserlere hassas yapım var. Amacım şehrin tarihi değerlerini gün yüzüne çıkarmak, iyi bir sunum ile kültür turizmine katkı sağlamaktır. İnşallah çıktığımız bu kutlu yolda hedefimize ulaşırız" şeklinde konuştu.
Efsaneler dikkat çekiyor
Yeni çekilen hava fotoğraflarıyla muhteşem güzelliği ortaya çıkmaya başlayan Muratpaşa camii ve AhmediyeMedresesi ile ilgili rivayetler ve anlatılar da dikkat çekici. İşte o riyavetler ile eserlerin tarihçesi;
Efsane "Hızır her gün bu camide namaz kılıyor"
1573yılında, Murat Paşa tarafından Erzurum’da beylerbeyi olarak bulunduğu dönemde yaptırılan caminin önemli bir efsanesi mevcuttur.
Ahmediye Camisinin temelleri üzerine yaptırılmaya başlanan Murat Paşa Camiinin inşaatı esnasında, Murat Paşa önceki camiyi yaptıran kişiyi rüyasında görür ve onunda, sevabını devam ettirmek amacıyla eski caminin minaresini yeni camide kullanacağına söz verir, ancak bu rüyayı ve rüyada verdiği sözü unutur.
Bir gün Murat Paşa’nın karşısına bir adam dikilerek;
“Ahmet’e verdiğin sözü tut” der.
Paşa karşısındakinin Hızır olduğunu anlayarak,
“Peki benim bu işten ne kazancım olacak” diye sorduğunda,
Hızır Aleyhiselam;
“Camin yıkılıncaya kadar beş vakit namazdan birini caminde kılacağım” diye söz verir.
Murat Paşa eski caminin minaresini yıkmayarak kullanır taki ancak 1920’ li yıllarda bir fırtına sonucu kendisi yıkılıncaya kadar. 1956-57 yıllarında yıkıldığı yere yenisi yapılır ve Hızır Aleyhiselam’a verilen söze sadık kalınarak ayni yere yapılır. O nedenle minare bugün bile camiden ayrı ve görenleri hayrete düşürecek biçimde cami ile alakasız gibi durur.
Bu efsaneye göre 5 vakit namazını bu camide kılan kişinin vakitlerden birinde Hızır Aleyhiselam ile karşılaşacağına inanılır (Tabii tanırsa.) Hızır Aleyhiselam’ın her gün bir vakti burada kılacak olmasından olsaki, Murat Paşa Camii çok temizdir. Genel olarak sürekli kapı ve penceresi açık ve girilip çıkılan camilerimizin sürekli temizlenmesi gerekirken ve çoğu iki günde bir temizlenirken, Murat Paşa’da temizlik adeta görünmeyen güçler tarafından yapılmaktadır. Halı üstleri, pencere içleri, ayakkabılıklar tertemiz ve sanki hiç kullanılmamış gibidir.
Ahmediye Medresesi tarihçesi;
İlhanlı Devleti zamanında Ahmet bin Ali bin Yusuf tarafından 1314 yılında yaptırılmıştır. 13 ve 14. yüzyıl dönemi kapalı avlulu medrese tipinin bir örneğidir. Medrese, 16.50 x 9.75 m. ölçülerinde dikdörtgen planlıdır. Üzeri manastır tonozları ile örtülü avlunun her kenarında ikişer medrese odası yer almaktadır. Avluya açılan iki eyvanın köşelerine yerleştirilen sütunların bitkisel bezemelerle kaplandığı medrese, bu yönüyle Yakutiye ile büyük bir benzerlik göstermektedir. Girişin karşısına gelen eyvanda bir mihrabın bulunması, bu yapının aynı zamanda mescit olarak kullanıldığını, kuzey cephe duvarında görülen mihrabın da burada daha önce bir caminin bulunduğuna işaret etmektedir.
MURAT PAŞA CAMİİ
Erzurum Erzincan Kapı semtinde, bulunduğu mahalleye adını veren Murat Paşa Camii, ayni adı taşıyan hamamla birlikte ayni mahalde yer alır. Caminin doğusunda İlhanlı dönemine ait Ahmediye medresesi bulunuyor. Yapım tarihinin eskiliği bakımından Lala Paşa Camii’nden sonra Erzurum’da Osmanlı Döneminde yaptırılan ikinci camii Murat Paşa olarak biliniyor. Camii H.981, M.1573 yılında İkinci Sultan Selim zamanında Kuyucu şöhretini taşıyan Erzurum Valisi Murat Paşa yaptırdı.
Murat Paşa Caminin taç kapısı üstünde üç satır halinde Arapça yazılmış kitabesi vardır. Kitabenin ilk satırında Zümer Suresi 73. Ayet yazılıdır. Bu ayetin meali “ Muhafızlar onlara, selâm size! Hoş geldiniz! İşte buyurun, içinde temelli kalacağınız bu cennete girin diyecekler.” Ayetten sonraki kısmındaki yazı dilimize şöyle çevrilir: Bu mescid-i şerifi ve cami-i münifi uluların kahramanı , Arap, Acem ve RumunHâkanı Süleyman Han oğlu Sultan Selim’in – Allah hilâfetini, kıyamet gününe kadar daim etsin- Saltanat günlerinde büyük emir Murat Paşa – Allah istediğini kolay kılsın -Allah bunu kendisinden hüsnü kabul ile kabul buyursun. H.981 yılında yaptı.)
Kare planlı caminin ibadet mekanını köşelerde tromplar bulunan mukarnaslı 6 sütunun taşıdığı merkezi bir kubbe örtüyor. Kubbe kasnağında 12 pencere ve altında da bir ayet çepeçevre dolaşışıyor. Kubbe tromp ve kemerleri XIX.yüzyılda alçı üzerine yağlı boya Avrupa üslubunda çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiş durumda. Caminin dikdörtgen bir niş içerisine alınmış mihrabı taştan ve mukarnas süslemelidir. Ayrıca ahşap mimberi ve pencere kapakları Osmanlı ahşap işçiliğinin en güzel örnekleri arasındadır. (Alıntı:Erzurum Ansiklopedisi)
