
III. MURAT
1574-1595 yılları arasında hüküm sürmüş olan III. Murat döneminde döneme damgasını vuran isim devşirme kökenli Sokullu Mehmet Paşa’dır. III. Murat döneminde meydana gelen en önemli gelişmelerden biri Lehistan Osmanlı idaresine alınmasıdır. Lehistan bugün ki Polonya ülkesine verilen isimdir. Üçüncü Murat’ta babası Sarı Selim gibi ordunun başında sefer çıkmamıştır. Döneminde İstanbul’da ilk rasathane açılmıştır. Taküyüddin Mehmet bu rasathanede müdürlük yapmıştır. Rasathane daha sonra yıktırılmıştır.
OSMANLI-İRAN SAVAŞLARI: İran’daki karışıklardan yararlanmak isteyen III. Murat, Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın karşı çıkmasına rağmen Lala Mustafa Paşa’yı İran üzerine gönderdi. Mustafa Paşa, Tebriz, Gürcistan, Azerbaycan’ı aldı. Zor durumda kalan İran ile İstanbul (Ferhat Paşa) Antlaşması imzalandı (1590) Osmanlı Devletinin doğu da en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma Ferhat Paşa Antlaşması (İstanbul) olmuştur. İstanbul Antlaşmasıyla da Tebriz, Karabağ ve Gürcistan Osmanlı Devletinin topraklarına katıldı.
FAS SULTANLIĞININ ALINMASI: Kuzey Afrika da Akdeniz’in Atlas Okyanusuna çıkış noktası olan Fas Sultanlığı 1576 yılında fethedilmiştir. Fas’ın Osmanlı egemenliğine girmesinde Vadi’üs Seyl Savaşı etkilidir. Fas’ın alınmasıyla beraber Cezayir’in de güvenliği sağlanmıştır. III. Murat Bosna Valisi Telli Hasan Paşa’nın şehit edilmesi ve Bosna ve Macaristan sınırlarında çetelerin halka saldırması üzerine Avusturya üzerine sefer kararı almıştır. Yapılan savaşı Osmanlı Devleti kazanmıştır.
SOKOLLU MEHMET PAŞA’NIN KANAL PROJELERİ
Devşirme kökenli bir sadrazam olan Sokullu Mehmet Paşa Osmanlı Devletinin ekonomik anlamda güçlenmesi ve siyasal anlamda etkinliğini artırabilmesi için üç önemli kanal projesine imza atmıştır.
Süveyş Kanalı: Osmanlı Devletinin coğrafi keşiflerle kaybettiği Akdeniz limanlarına tekrar önem kazandırmak için düşünülen projedir. Kanalın açılmasıyla birlikte Baharat yolu önem kazanacak ve Ümit yolu önemine kaybedecekti. Süveyş kanalı ne yazık ki ancak 1869 yılında açılabilmiştir.
Don Volga Kanalı: Don- Volga Kanalı ile İran kuzeyden deniz yoluyla kontrol altına alınacak ve Rusya’nın güneye inmesi önlenecekti. En önemli sonuçlardan biri de Orta Asya Türkleri ile yakın ilişki kurulacaktır. Osmanlılar Karadeniz’den Hazar Denizi’ne geçebilecekti. Kırım Hanının elinde ki haklarını kaybetme korkusu, Rusya’nın saldırıları ve kış mevsiminin gelmesi nedeniyle kanal projesi yarım kalmıştır. Proje daha sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği tarafından, İkinci Dünya Savaşından sonra hayata geçirilmiştir.
İzMİT-Sapanca kanalı: Proje ile Karadeniz ve Marmara Denizleri birbirine bağlanmak istenmiştir. Alt yapı çalışmalarını Mimar Sinan'ın yaptığı proje, Sapanca'dan İzmit Körfezi'ne kadar olan bölgenin tüm etüt planlarını çıkarılmasına rağmen çeşitli nedenlerden ötürü hayata geçirilememiş. Üçüncü Murat tarafından yeniden gündeme alınan proje, Sultan Dördüncü Mehmet, Üçüncü Mustafa, Sultan İkinci Mahmut, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde de tekrar gündeme getirilmesine rağmen hayata geçirilemediği biliniyor.
1574-1595 yılları arasında hüküm sürmüş olan III. Murat döneminde döneme damgasını vuran isim devşirme kökenli Sokullu Mehmet Paşa’dır. III. Murat döneminde meydana gelen en önemli gelişmelerden biri Lehistan Osmanlı idaresine alınmasıdır. Lehistan bugün ki Polonya ülkesine verilen isimdir. Üçüncü Murat’ta babası Sarı Selim gibi ordunun başında sefer çıkmamıştır. Döneminde İstanbul’da ilk rasathane açılmıştır. Taküyüddin Mehmet bu rasathanede müdürlük yapmıştır. Rasathane daha sonra yıktırılmıştır.
OSMANLI-İRAN SAVAŞLARI: İran’daki karışıklardan yararlanmak isteyen III. Murat, Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın karşı çıkmasına rağmen Lala Mustafa Paşa’yı İran üzerine gönderdi. Mustafa Paşa, Tebriz, Gürcistan, Azerbaycan’ı aldı. Zor durumda kalan İran ile İstanbul (Ferhat Paşa) Antlaşması imzalandı (1590) Osmanlı Devletinin doğu da en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma Ferhat Paşa Antlaşması (İstanbul) olmuştur. İstanbul Antlaşmasıyla da Tebriz, Karabağ ve Gürcistan Osmanlı Devletinin topraklarına katıldı.
FAS SULTANLIĞININ ALINMASI: Kuzey Afrika da Akdeniz’in Atlas Okyanusuna çıkış noktası olan Fas Sultanlığı 1576 yılında fethedilmiştir. Fas’ın Osmanlı egemenliğine girmesinde Vadi’üs Seyl Savaşı etkilidir. Fas’ın alınmasıyla beraber Cezayir’in de güvenliği sağlanmıştır. III. Murat Bosna Valisi Telli Hasan Paşa’nın şehit edilmesi ve Bosna ve Macaristan sınırlarında çetelerin halka saldırması üzerine Avusturya üzerine sefer kararı almıştır. Yapılan savaşı Osmanlı Devleti kazanmıştır.
SOKOLLU MEHMET PAŞA’NIN KANAL PROJELERİ
Devşirme kökenli bir sadrazam olan Sokullu Mehmet Paşa Osmanlı Devletinin ekonomik anlamda güçlenmesi ve siyasal anlamda etkinliğini artırabilmesi için üç önemli kanal projesine imza atmıştır.
Süveyş Kanalı: Osmanlı Devletinin coğrafi keşiflerle kaybettiği Akdeniz limanlarına tekrar önem kazandırmak için düşünülen projedir. Kanalın açılmasıyla birlikte Baharat yolu önem kazanacak ve Ümit yolu önemine kaybedecekti. Süveyş kanalı ne yazık ki ancak 1869 yılında açılabilmiştir.
Don Volga Kanalı: Don- Volga Kanalı ile İran kuzeyden deniz yoluyla kontrol altına alınacak ve Rusya’nın güneye inmesi önlenecekti. En önemli sonuçlardan biri de Orta Asya Türkleri ile yakın ilişki kurulacaktır. Osmanlılar Karadeniz’den Hazar Denizi’ne geçebilecekti. Kırım Hanının elinde ki haklarını kaybetme korkusu, Rusya’nın saldırıları ve kış mevsiminin gelmesi nedeniyle kanal projesi yarım kalmıştır. Proje daha sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği tarafından, İkinci Dünya Savaşından sonra hayata geçirilmiştir.
İzMİT-Sapanca kanalı: Proje ile Karadeniz ve Marmara Denizleri birbirine bağlanmak istenmiştir. Alt yapı çalışmalarını Mimar Sinan'ın yaptığı proje, Sapanca'dan İzmit Körfezi'ne kadar olan bölgenin tüm etüt planlarını çıkarılmasına rağmen çeşitli nedenlerden ötürü hayata geçirilememiş. Üçüncü Murat tarafından yeniden gündeme alınan proje, Sultan Dördüncü Mehmet, Üçüncü Mustafa, Sultan İkinci Mahmut, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde de tekrar gündeme getirilmesine rağmen hayata geçirilemediği biliniyor.