‘Sivas’a Gıpta Ediyorum…’ başlıklı yazımı okuyan bir dostum aradı…
Dedi ki ‘Yazını okudum çok beğendim… İzninle bir ekleme yapmak istiyorum… Keşke Erzurum Kongresi’nden söz ederken, kararların açıklanış tarihini yazsaydın ve bir öneride bulunsaydın. Çünkü birçoğumuz tarih bilmiyor ve üstelik okumuyoruz da…’
Öncelikle belirtmeliyim sözünü ettiğim dostum Ankara’da oturuyor ve önemli bir kurumda görev yapıyor… Çok okuyan, çok kültürlü ve gerçek bir entelektüel… Dolayısıyla onun değerlendirmeleri benim için çok önemli...
*
Aslına bakarsanız Erzurum ve Sivas’tan o kadar çok kişi aradı ki…
Yazımız, Erzurum’dan arayanların duygularına tercüman olmuş; Sivas’tan arayan ve tamamı gazeteci olan arkadaşlarım ise Erzurum Kongresi’nin önemini belirterek, yazının haklı ve doğru olduğunu belirtip, Sivas Kongresi’nin öneminden söz etmişler; tarihi doğru okumanın ve yaşananlara sahip çıkmanın haklı gururu içinde olduklarını vurgulamışlar…
Biz de zaten Sivas Kongresi’nin Cumhuriyete giden yolda çok önemli kongreden birisi olduğunu belirtmiştik…
*
Mustafa Kemal, 3 Temmuz günü Erzurum’a geliyor ve şehirde 57 gün kalıyor… Şehir, yıllarca süren savaştan ve peşine yaşanan katliamdan çıkmış; yorgun, bitkin ve yokluk içinde… Gün ve geceler boyu yurdun çeşitli bölgelerinden gelen delegeleri misafir ediliyor ve bu kartal yuvasında özgür yaşama adına yoğun faaliyet yaşanıyor…
İşte bu koşullarda Kongreye hazırlanılıyor...
23 Temmuz 1919 günü Sanasaryan Kolejinin (Ermeni Kız Yatılı Mektebinin) bir salonunda başlayan kongre 14 gün sürdü ve alınan kararlar 101 yıl önce, 7 Ağustos’ta açıklandı…
7 Ağustos 1919 günü açıklanan ve 4 Eylül 1919’da Sivas’ta bir kez daha onaylanan, Erzurum Kongresi kararlarını tarihin ve o gün yaşananların iyi bilinmesi adına hatırlatılması kanaatindeyim…
***
Gelelim 7 Ağustos tarihinin önemine…
Resmen ilan edilen kararlardan da anlaşılacağı üzere Cumhuriyet’in temelleri Erzurum Kongresi ile atılmıştır. O açıdan kararların açıklandığı 7 Ağustos, en az Kongrenin başladığı gün kadar önemlidir…
Kararlar ve Mustafa Kemal’in Erzurum’da kaldığı günler, tarihimizi iyi okumak adına mühimdir… Kongre binasının dışında, örneğin şehrin girişinde yapılacak bir düzenleme ile topluma daha iyi anlatılmalıdır.
Üniversite daha çok konuya eğilmeli, çıkaracağı yeni eserlerle öncesi ve sonrasıyla Kongre gündemde tutulmalıdır…
Şehrin Batı’ya açılan penceresi Aziziye ve çevresinde düzenlemeler yapılarak, Mustafa Kemal’in Mezararkalı Mevlüt Ağa ve Kara Fatma ile karşılaşması rölyeflerle anlatılmalıdır…
Unutulmasın, çok şanlı, özverili ve kahramanca bir geçmişe sahibiz…
Kentimiz adına iyi değerlendirelim…
Dedi ki ‘Yazını okudum çok beğendim… İzninle bir ekleme yapmak istiyorum… Keşke Erzurum Kongresi’nden söz ederken, kararların açıklanış tarihini yazsaydın ve bir öneride bulunsaydın. Çünkü birçoğumuz tarih bilmiyor ve üstelik okumuyoruz da…’
Öncelikle belirtmeliyim sözünü ettiğim dostum Ankara’da oturuyor ve önemli bir kurumda görev yapıyor… Çok okuyan, çok kültürlü ve gerçek bir entelektüel… Dolayısıyla onun değerlendirmeleri benim için çok önemli...
*
Aslına bakarsanız Erzurum ve Sivas’tan o kadar çok kişi aradı ki…
Yazımız, Erzurum’dan arayanların duygularına tercüman olmuş; Sivas’tan arayan ve tamamı gazeteci olan arkadaşlarım ise Erzurum Kongresi’nin önemini belirterek, yazının haklı ve doğru olduğunu belirtip, Sivas Kongresi’nin öneminden söz etmişler; tarihi doğru okumanın ve yaşananlara sahip çıkmanın haklı gururu içinde olduklarını vurgulamışlar…
Biz de zaten Sivas Kongresi’nin Cumhuriyete giden yolda çok önemli kongreden birisi olduğunu belirtmiştik…
*
Mustafa Kemal, 3 Temmuz günü Erzurum’a geliyor ve şehirde 57 gün kalıyor… Şehir, yıllarca süren savaştan ve peşine yaşanan katliamdan çıkmış; yorgun, bitkin ve yokluk içinde… Gün ve geceler boyu yurdun çeşitli bölgelerinden gelen delegeleri misafir ediliyor ve bu kartal yuvasında özgür yaşama adına yoğun faaliyet yaşanıyor…
İşte bu koşullarda Kongreye hazırlanılıyor...
23 Temmuz 1919 günü Sanasaryan Kolejinin (Ermeni Kız Yatılı Mektebinin) bir salonunda başlayan kongre 14 gün sürdü ve alınan kararlar 101 yıl önce, 7 Ağustos’ta açıklandı…
7 Ağustos 1919 günü açıklanan ve 4 Eylül 1919’da Sivas’ta bir kez daha onaylanan, Erzurum Kongresi kararlarını tarihin ve o gün yaşananların iyi bilinmesi adına hatırlatılması kanaatindeyim…
- Millî sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür. Birbirinden ayrılamaz…
- Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükûmeti’nin dağılması halinde, millet topyekûn kendisini savunacak ve direnecektir…
- İstanbul Hükûmeti vatanı koruma ve istiklâli elde etme gücünü gösteremediği takdirde, bu gayeyi gerçekleştirmek için geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet üyeleri millî kongrece seçilecektir. Kongre toplanmamışsa bu seçimi Heyet-i Temsiliye yapacaktır.
- Kuva-yı Milliye’yi tek kuvvet olarak tanımak ve millî iradeyi hâkim kılmak esastır…
- Hristiyan azınlıklara siyasî hâkimiyet ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez...
- Manda ve Himaye kabul olunamaz…
- Millî Meclis’in derhal toplanmasını ve hükûmetin yaptığı işlerin Meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak için çalışılacaktır…
***
Gelelim 7 Ağustos tarihinin önemine…
Resmen ilan edilen kararlardan da anlaşılacağı üzere Cumhuriyet’in temelleri Erzurum Kongresi ile atılmıştır. O açıdan kararların açıklandığı 7 Ağustos, en az Kongrenin başladığı gün kadar önemlidir…
Kararlar ve Mustafa Kemal’in Erzurum’da kaldığı günler, tarihimizi iyi okumak adına mühimdir… Kongre binasının dışında, örneğin şehrin girişinde yapılacak bir düzenleme ile topluma daha iyi anlatılmalıdır.
Üniversite daha çok konuya eğilmeli, çıkaracağı yeni eserlerle öncesi ve sonrasıyla Kongre gündemde tutulmalıdır…
Şehrin Batı’ya açılan penceresi Aziziye ve çevresinde düzenlemeler yapılarak, Mustafa Kemal’in Mezararkalı Mevlüt Ağa ve Kara Fatma ile karşılaşması rölyeflerle anlatılmalıdır…
Unutulmasın, çok şanlı, özverili ve kahramanca bir geçmişe sahibiz…
Kentimiz adına iyi değerlendirelim…
