Ağabeyi Enver Paşa ise Sultan Abdülmecid'in torunlarından Naciye Sultan ile evlenmiş ve üç çocuğu olmuştu. Enver Paşa 1922 Ağustos'unda Tacikistan'da Rus birlikleri ile çarpışırken şehid düştü, hanımı Naciye Sultan ile çocukları ise 1924'te hilâfetin kaldırılması ile, Osmanlı Hanedanı'nın diğer bütün mensupları ile beraber Türkiye'den sınır dışı edilip sürgüne gönderildiler.
1939'da, çıkartılan bir kanunla Enver Paşa'nın çocuklarının Türkiye gelmelerine izin verildi. Ağabeyinin hanımı ve çocukları sürgünde iken, Türkiye'de kalan diğer aile mensuplarının bakımını artık askerliği bırakıp iş hayatına atılmış olan ve maddî sıkıntı çekmeyen Nuri Paşa üstlendi. Bir önemli iş daha yapan Nuri Paşa ağabeyinin özel eşyalarını, silâhlarını ve bütün arşivini de titizlikle muhafaza etti ve Enver Paşa'ya ait her şeyi sürgünden dönmelerinden sonra yeğenlerine teslim etti.
Enver Paşa'nın evrakının dağılmaması, bugün tamamının elimizde olması ve bir Osmanlı devlet adamına ait en geniş arşiv olma özelliği taşıması, Nuri Paşa sayesindedir.
Ömürleri boyunca kendilerinden çok ülkeleri için çalışan bu aziz insanlara vefa borcu olarak bizlere düşen; onları iyi anlayıp, değerlendirmek, emanetlerine sahip çıkmak, onların kaldıkları yoldan devam etmektir.. Vatan savunması için Trablusgarp’tan Bakü’ye birçok toprakta korkusuzca savaşan bir kahraman olduğu gibi, bir mühendislik dehası da olan bu büyük değerimizin ruhu şad, mekânı cennet olsun.
Yazımı, Nuri Paşa önderliğindeki Kafkas İslam Ordusu’nun Bakü’yü düşman işgalinden kurtarması şerefine yazılmış,
Nuri Paşa Zafer Marşı’nın bir bölümüyle sonlandırıyorum.
Nuri Paşa at belinde, Türkiye’den Kars’tan gelir.
Azerbaycan diye diye, yenilmeyen aslan gelir.
Dalgalanan Türk Bayrağı, istiklalden haber verir.
Türk’ün şanlı tarihine, zaman er oğlu er verir.”
Ve yiğitlerin sevdası:
“yine biliyorsun ki sevmedim ülküden başkasını
başı dumanlı dağları dolunayı ufukları
birde çankaya yokuşunda söylediğimiz marşı
önce Allah sonra genlerim şahit sevgimi
üçbinyıl sonra doğacak torunuma yolluyorum (Dilaver Cebeci)
Şehitlerimizin, gazilerimizin ruhları şad olsun. Vatan ve millet sevdası büyük insanlara adanmış yazının son bölümüydü!
(Dizi yazı için Yazar Atilla Oral’ın “Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Killigil isimli kitaptan geniş çaplı faydalandım. Demkar yayınlarından çıkan kitabı ilgilisi için öneriyorum)
1939'da, çıkartılan bir kanunla Enver Paşa'nın çocuklarının Türkiye gelmelerine izin verildi. Ağabeyinin hanımı ve çocukları sürgünde iken, Türkiye'de kalan diğer aile mensuplarının bakımını artık askerliği bırakıp iş hayatına atılmış olan ve maddî sıkıntı çekmeyen Nuri Paşa üstlendi. Bir önemli iş daha yapan Nuri Paşa ağabeyinin özel eşyalarını, silâhlarını ve bütün arşivini de titizlikle muhafaza etti ve Enver Paşa'ya ait her şeyi sürgünden dönmelerinden sonra yeğenlerine teslim etti.
Enver Paşa'nın evrakının dağılmaması, bugün tamamının elimizde olması ve bir Osmanlı devlet adamına ait en geniş arşiv olma özelliği taşıması, Nuri Paşa sayesindedir.
Ömürleri boyunca kendilerinden çok ülkeleri için çalışan bu aziz insanlara vefa borcu olarak bizlere düşen; onları iyi anlayıp, değerlendirmek, emanetlerine sahip çıkmak, onların kaldıkları yoldan devam etmektir.. Vatan savunması için Trablusgarp’tan Bakü’ye birçok toprakta korkusuzca savaşan bir kahraman olduğu gibi, bir mühendislik dehası da olan bu büyük değerimizin ruhu şad, mekânı cennet olsun.
Yazımı, Nuri Paşa önderliğindeki Kafkas İslam Ordusu’nun Bakü’yü düşman işgalinden kurtarması şerefine yazılmış,
Nuri Paşa Zafer Marşı’nın bir bölümüyle sonlandırıyorum.
Nuri Paşa at belinde, Türkiye’den Kars’tan gelir.
Azerbaycan diye diye, yenilmeyen aslan gelir.
Dalgalanan Türk Bayrağı, istiklalden haber verir.
Türk’ün şanlı tarihine, zaman er oğlu er verir.”
Ve yiğitlerin sevdası:
“yine biliyorsun ki sevmedim ülküden başkasını
başı dumanlı dağları dolunayı ufukları
birde çankaya yokuşunda söylediğimiz marşı
önce Allah sonra genlerim şahit sevgimi
üçbinyıl sonra doğacak torunuma yolluyorum (Dilaver Cebeci)
Şehitlerimizin, gazilerimizin ruhları şad olsun. Vatan ve millet sevdası büyük insanlara adanmış yazının son bölümüydü!
(Dizi yazı için Yazar Atilla Oral’ın “Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Killigil isimli kitaptan geniş çaplı faydalandım. Demkar yayınlarından çıkan kitabı ilgilisi için öneriyorum)
