Atatürk Üniversitesinin 'Bilimsel Kurbanlıkları'

Atatürk Üniversitesi Gıda ve Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi, bu yıl da Kurban Bayramı öncesinde araştırma projelerinde kullanılan ‘bilimsel koyunları’ satışa sundu. Erzurum’un iklimine ve hayvancılık kültürüne uygun yerli ırklardan oluşan bu koyunlar, özenle yetiştirilerek hem sağlık, hem de et kalitesi açısından dikkat çekiyor. Bir taraftan akademik çalışmaların yürütüldüğü diğer taraftan da bu çalışmaların halka hizmete dönüştürüldüğü merkezde satışa sunulan kurbanlık koyun fiyatları 9 bin TL ile 26 bin TL arasında değişiyor. Bayrama sayılı günler kala 200 kurbanın 100’ü satılırken vatandaşların yoğun ilgisi ise devam ediyor.

Yetiştiricilikte bilimsel yöntem

Merkez bünyesinde İvesi, Mor Karaman, Tuj gibi bölgeye özgü koyun ırklarının yanı sıra sembolik olarak Karayaka ve Romanov gibi farklı ırklar da bulunuyor. Yaklaşık 850 civarında küçükbaş hayvana ev sahipliği yapan merkezde, hayvanların bir kısmı yüksek lisans ve doktora araştırmalarında, beslenme ve üreme denemelerinde, embriyo transferi çalışmalarında ve ilaç geliştirme projelerinde kullanılıyor.

Prof. Dr. Birinci konuya ilişkin olarak, “Merkez olarak Tarım Bakanlığından onaylı Hastalıktan Ari İşletme Belgesine sahibiz. Koyunculuk, önemli birimlerimizden bir tanesi... Buranın öncelikli olarak ilk amacı araştırma faaliyetleri yürütmek. Bu kapsamda hayvan besleme ve zootekni denemeleri, reprodüksiyon (üreme) denemeleri, üreme biyoteknolojisi, embriyo transferi, veteriner sahası için ilaç geliştirme, öğrencilerin lisans uygulamaları, hayvan refahı, yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları yapmaktayız” diye konuştu.

Prof. Dr. Birinci, merkezdeki yaklaşımın temelinde hayvan refahı ve bilimsel doğruluk olduğunu belirterek, “Hayvanlarımıza verilen yemler özel olarak formüle ediliyor. Her hayvanın yaşına, türüne ve fizyolojik ihtiyacına göre rasyonlar (yem karışımları) hazırlanıyor. Süt yemi, kuzu yemi, toklu yemi gibi farklı formülasyonlar kullanıyoruz. Hayvanın ne kadar proteine ihtiyacı var, ne kadar karbonhidrata ihtiyacı var bunların hepsi hesaplanıyor. Ayrıca tüm sağlık kontrolleri veteriner gözetiminde düzenli olarak yapılıyor” dedi.

Canlı ağırlık üzerinden satış

Prof. Dr. Birinci, merkezde bu yıl 285 kuzu doğduğunu ifade ederek, bu yıl 200 kurbanlığın satışa sunulduğunu kaydetti. Birinci, “Satışta olan hayvanların fiyatları canlı kilo üzerinden hesaplanıyor. Dişi koyunlar için kilo fiyatı 300 TL, erkek koyunlar içinse 310 TL. Ortalama kurbanlık fiyatları ise 9 bin TL ile 26 bin TL arasında değişiyor.  Bu yıl kayıtlı 285 tane kuzumuz doğdu. 500 civarında koyun ve koçumuz var. Genel olarak ise merkezimizde yaklaşık 850 civarında küçükbaş hayvanımız bulunuyor. Araştırmalarda kullanacağımız miktarı ayırdıktan sonra gerisini adaklık veya kurbanlık olarak satıyoruz. Bu yıl 200 küçükbaş hayvanımızı satışa çıkardık. Şu ana kadar da yaklaşık 100’ü satıldı” diye konuştu.

Ticari kaygı yok

Kurbanlık fiyatlarının piyasayı etkilemeden belirlendiğini vurgulayan Prof. Dr. Birinci şunları söyledi; “Piyasa fiyatlarının biraz üstündeyiz. Vatandaş canlı ağırlık 250 liraya satıyor, biz 300’e sattığımız için dolayısıyla alıcı vatandaştan alıyor. Üniversitenin toplumsal faydasını ve yöreye olan katkısını önemsiyoruz. Ticari kaygı taşımıyoruz, bu nedenle sadece sembolik bir satış gerçekleştiriyoruz.  Asıl amacımız, üniversitenin bilgi ve birikimini topluma aktarmak.”

İslami şartlara uygunluk esas alınıyor

Prof. Dr. Birinci, satışlar hususunda çok titiz davrandıklarını belirterek, “Hayvanların yaş, sağlık ve genel durumları İslami kurallara tam uygunluk taşıyor. Araştırma sürecinde kullanılan hayvanlar ayrı, şartlara uygun olarak kurbanlık satışına sunulanlar ayrı. Bu yıl satılamayan kurbanlıklar da aynı fiyatla adaklık olarak yıl boyunca satışta olacak. Piyasada çok büyük artış veya düşüş olmadığı sürece yıl içinde sadece bir kez fiyat güncelliyoruz” dedi.

Türkiye’de nadir bir model

Atatürk Üniversitesi Gıda ve Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi, Türkiye’de bilimsel hayvancılık yapan nadir kurumlardan biri. Merkez, hem akademik çalışmaların yürütüldüğü hem de bu çalışmaların doğrudan halka hizmete dönüştürüldüğü örnek bir yapıya sahip. Prof. Dr. Birinci, merkezin topluma katkı sağladığını belirterek şöyle konuştu; “Üniversiteler sadece eğitim ve araştırma yapmaz, topluma katkı sunmakla da yükümlüdür. Biz burada yetiştirdiğimiz hayvanlarla hem bilime katkı sağlıyoruz hem de halkımıza sağlıklı ve güvenli bir kurbanlık alternatifi sunuyoruz. Bu yıl da kapılarımız herkese açık.”

İletişim ve satış noktası

Atatürk Üniversitesi yerleşkesinde yer alan Gıda ve Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi’ndeki kurbanlık satışları yüz yüze gerçekleştiriliyor.