
Bu haftaki yazımızda borçlar hukukuyla ilgili özet bilgileri sizlerle paylaşmış olacağım. Özel hukukun önemli dallarından biri olan borçlar hukuku kişiler arasındaki borçları düzenleyen ilişkidir. Borcun 3 unsuru vardır. Alacaklı, borçlu ve edimdir. Dürüstlük, eşitlik, zaman aşımı, kusurlu sorumluluk, irade özerkliği, üçüncü kişi aleyhine kurulamama borçlar hukukunun temel ilkeleri arasında yer almaktadır. Borcun alındığı yerde ifası ve sözleşmelerde karşılık diğer ilkelerdir. Alacaklının borcunu istemesi, borçlunun da borcunu ödemesi edimdir. Edim ahlaka ve hukuka aykırı olmamalıdır. Edim, olumlu, yapma ve olumsuz edim olmak üzere üçe ayrılmıştır. Borcu sona erdiren unsurlar şunlardır: ifa, ibra, yenileme, alacaklı ve borçlu sıfatının birleşmesi, kusursuz imkânsızlık, takastır. İfa borcun ödenmesidir, İbra ise alacaklı ile borçlu arasında yapılan bir sözleşme, tecdit yani yenileme ise borcun başka bir borç alınarak ödenmesi, iki tarafında hem alacaklı hem de borçlu olması alacaklı ve borçlu sıfatının birleşmesidir. Borcun ödenmesi mümkün değil veya borcun ortaya çıkması mümkün değilse kusursuz imkânsızlıktır. Borcun alınması için dava hakkının ortadan kalkması ise zaman aşımıdır. Borçlunun alacaklıdan borcunu alabilmesi için dava açma süresinin sona ermesi düşürücü zaman aşımıdır. Kanunun belirlediği sürenin geçmesi ve belli şartların gerçekleşmesi ile bir kimseye mülkiyet veya başkaca bir ayni hak kazandıran kazandırıcı zaman aşımıdır. Genel zaman aşımı 10 yıldır. Velayet ve vesayet, evlilik, işçi ve işveren arasındaki hizmet akdi devam ettiği sürece, borçlunun alacak üzerinde intifa hakkına sahip olması halinde ve alacağın Türk mahkemelerinde ileri sürülme hakkı olmadığı sürece zaman aşımı işlemez. İkrah bir kişinin baskı altında sözleşme yapmaya zorlanmasıdır, Gerçek irade dışında beyanda bulunma latife beyanı, Kişinin bir iradeye sahip olmadığı halde iradesi varmış gibi hareket etmesi zihni kayıt, tarafların gerçek iradelerini saklayarak farklı beyanlarda bulunması muvazaa, sözleşmede yanlış bir kanat uyandırılması veya yanlış durumun devam ettirilmesi hiledir. Kişiler borç altına sokan sözleşmelerde kişilerin tecrübesizliğinden yararlanma gabindir. Hukuki işlemler, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme ise borcun kaynaklarıdır. Bir kişinin mal varlığı haksız yere azalıyor diğerinin ki artıyorsa bu durum sebepsiz zenginleşmedir. Haksız fiillerden bir borcun olabilmesi için haksız fiil, zarar, kusur ve illiyet bağının olması gereklidir. Sebepsiz zenginleşmeden doğan bir borcun olabilmesi için fakirleşme, zenginleşme, haklı bir sebebin olmayışı ve illiyet bağının olması gereklidir. Borçlarda sorumluluk ise iki türlüdür. Kişilik ve mal ile sorumluluktur. Hukukumuzda kişiliğe el uzatılarak borç alınamaz. Mal ile sorumluluk ise ikiye ayrılmıştır. Sınırlı ve sınırsız sorumluluktur. Sınırlı sorumluluk belli mallar ve belli miktarla olan sorumluluktur.
