Tarih araştırmacısı Semih İpek’in bölgemiz ile ilgili iki önemli eseri yayınlandı. Çoruh ağzındaki Eski Kıpçakca Sözcükler Kiska (Bir Köy İncelemesi) adlı eserler ilgi gördü.
İrfan TARAKÇIOĞLU
Tarih araştırmacısı Semih İpek’in iki kitabı yayınlandı. Çoruh ağzındaki Eski Kıpçakca Sözcükler Kiska (Bir Köy İncelemesi) adlı eserler bölge tarihine katkı sunacağı belirtildi.
Semih İpek bu iki çalışması ile de bölgenin yakın tarihinden yola çıkarak kadim geçmişine yolculuk ettiriyor.
Çoruh Ağzındaki Eski Kıpçakça Sözcükler:
İpek, kitapların tanıtım bölümlerinde şu ifadelere yer verdi:Türkiye Cumhuriyeti coğrafyası üzerinde yaşayan her Türk, bildiğimiz gibi Oğuz boyuna mensup değil. Aynı coğrafyada yaşayan Kıpçak asıllı pek çok Türk vardır. Yöre ağızlarını incelediğimizde elde edilen veriler de bize bazı yörelerin ağızlarında geçen sözcüklerin genel yapı itibariyle Kıpçak lehçesi özellikleri yansıttığını gösterir. İşte bu yörelerden biri de, daha 1071’den önce Kıpçak Türklerince Türk yurdu yapılmış, Çoruh Bölgesi’dir. Yöre halkının da aslen Kıpçak Türkü olduğu yöre ile ilgili hazırlanan çalışmaların neredeyse tümünde geçmekte ancak bu çalışmaların çoğu yöre halkının Kıpçak asıllı olduğu ispatlayabilecek bir yeterlilikte değildir. Böyle bir çalışmayı hazırlamaktaki asıl gayemiz; bir toplumun ananesini, soyunu, etkilerini ve etkilendiklerini en iyi yansıtan birimlerin sözcükler olması sebebiyle hâlâ daha bölgede kullanılan sözcüklerden yola çıkarak bölge halkının Kıpçak asıllı olduklarını dilsel açıdan ispatlamaya yöneliktir.
Kiska (Bir Köy İncelemesi):
Kiska; Erzurum İli, Tortum İlçesi’ne bağlı bir köy. Köy, ilçe merkezine 32 km. Erzurum il merkezine 80 km. uzaklıktadır. Kiska, köyün eskiden kullanılan adı olup bugün yalnızca idari kurumlarca kullanılan adı Şenyurt’tur. Ama Kiska adı bugün hala halk arasında söylenmektedir. Ne yazık ki Türkçeleştirme adı altında köylerin Türkçe olan adları kaldırılmış, bunun yerine bölgeyle hiç ilgisi olmayan adlar konulmuştur. Bunun örneklerinden biri de Kiska’dır. Saka Türklerinin, Oğuzların, Kıpçakların yurdu olan bu köyün yerli ahalisi bugün de Türk ve Müslümandır. Bu çalışmada Kiska’nın tarihinden, coğrafyasından, idari yapısından çok kültür öğeleri üzerinde durmaya çalıştık.
İrfan TARAKÇIOĞLU
Tarih araştırmacısı Semih İpek’in iki kitabı yayınlandı. Çoruh ağzındaki Eski Kıpçakca Sözcükler Kiska (Bir Köy İncelemesi) adlı eserler bölge tarihine katkı sunacağı belirtildi.
Semih İpek bu iki çalışması ile de bölgenin yakın tarihinden yola çıkarak kadim geçmişine yolculuk ettiriyor.
Çoruh Ağzındaki Eski Kıpçakça Sözcükler:
İpek, kitapların tanıtım bölümlerinde şu ifadelere yer verdi:Türkiye Cumhuriyeti coğrafyası üzerinde yaşayan her Türk, bildiğimiz gibi Oğuz boyuna mensup değil. Aynı coğrafyada yaşayan Kıpçak asıllı pek çok Türk vardır. Yöre ağızlarını incelediğimizde elde edilen veriler de bize bazı yörelerin ağızlarında geçen sözcüklerin genel yapı itibariyle Kıpçak lehçesi özellikleri yansıttığını gösterir. İşte bu yörelerden biri de, daha 1071’den önce Kıpçak Türklerince Türk yurdu yapılmış, Çoruh Bölgesi’dir. Yöre halkının da aslen Kıpçak Türkü olduğu yöre ile ilgili hazırlanan çalışmaların neredeyse tümünde geçmekte ancak bu çalışmaların çoğu yöre halkının Kıpçak asıllı olduğu ispatlayabilecek bir yeterlilikte değildir. Böyle bir çalışmayı hazırlamaktaki asıl gayemiz; bir toplumun ananesini, soyunu, etkilerini ve etkilendiklerini en iyi yansıtan birimlerin sözcükler olması sebebiyle hâlâ daha bölgede kullanılan sözcüklerden yola çıkarak bölge halkının Kıpçak asıllı olduklarını dilsel açıdan ispatlamaya yöneliktir.
Kiska (Bir Köy İncelemesi):
Kiska; Erzurum İli, Tortum İlçesi’ne bağlı bir köy. Köy, ilçe merkezine 32 km. Erzurum il merkezine 80 km. uzaklıktadır. Kiska, köyün eskiden kullanılan adı olup bugün yalnızca idari kurumlarca kullanılan adı Şenyurt’tur. Ama Kiska adı bugün hala halk arasında söylenmektedir. Ne yazık ki Türkçeleştirme adı altında köylerin Türkçe olan adları kaldırılmış, bunun yerine bölgeyle hiç ilgisi olmayan adlar konulmuştur. Bunun örneklerinden biri de Kiska’dır. Saka Türklerinin, Oğuzların, Kıpçakların yurdu olan bu köyün yerli ahalisi bugün de Türk ve Müslümandır. Bu çalışmada Kiska’nın tarihinden, coğrafyasından, idari yapısından çok kültür öğeleri üzerinde durmaya çalıştık.
