5-8 Aralık 2019 tarihlerinde Türkiye’nin dört bir yanında faaliyet gösteren üretici kooperatifleri Ankara’da toplanıyor. Sloganı; "Kooperatif demek; birlik olmanın bereketine ortak olmaktır." Türkiye Kooperatifler Fuarı 5-6-7-8 Aralık 2019 Tarihlerinde ATO Congresium'da”. Bu fuarda Erzurum’dan katılacak kooperatif var mı? Uzundere ilçesinde kadınların el birliğiyle bir çalışması olduğunu duymuştum, ama organize bir yapı olarak ortaya çıkamadı.
Kooperatifler; piyasa oluşturma ve karar alma süreçlerine katılan üyelerince denetlenen demokratik kuruluşlardır. Kooperatifler, ortaklığın sorumluluğunu kabul eden herkese açık olduğu; ayrımcılık olmaksızın her ortağın hizmetlerinden yararlanabildiği gönüllü kuruluşlardır. Erzurum’un kalkınmasında göz ardı edilen gerçeğin bu olduğu kanaatindeyim. Köylerin hızla boşaldığı, yaşam şartlarının bütün gelişime karşın gerilediği bir gerçektir. İmkan ve fırsatların böylesine geliştiği günümüzde Erzurum’un köyleri maalesef 100 yıl öncesini aratmayan imkansızlıklarla baş başadır.
Bunun en önemli faktörü, birçok yerde karşımıza çıkan göç, yani köylerin boşalıyor olmasıdır. Köyler maalesef sorunlarla baş etme imkanı ve bilgisine sahip değiller. Örneğin köylerde eğitim bir sorundur, sulama, üretim çeşitliliği ayrı bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Pasin ovasında uygulanan üretim sistemi, ithal tohum ve kullanılan gübre ve ilaçlar nedeniyle düzenli üretim şansı neredeyse kalmamıştır.
Köylüye yol gösterilmelidir!
Fuara katılan kooperatiflere şöyle bir göz atalım, belki örnek oluşturabilir: “İnsan yaşamı için uygun köy mekanı ve ekolojisini planlamaya ve kurmaya yönelik çalışmalar yürüten S.S Zeyniler Çalıkuşu Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi”. Türkiye’de kooperatifçiliğin temelini oluşturan ve kökleri 1915’li yıllara dek uzanan Tariş İncir Tarım Satış Kooperatifleri Birliği”, Aydın Yenipazar Kadın Çevre Kültür ve İşletme kooperatifi, Yenipazar’da yaşayan kadınların evlerinde yaptıkları el yapımı doğal ürünleriyle Fuarımızda.. Çankırı ilimizin Eldivan ilçesinde kadınların kurduğu kooperatifte üretilen yöresel ürünler "Külçe" markası ile Fuarımızda...
Artvinli 17 girişimci kadının bir araya gelerek kurduğu Artvin Kadın Girişimciler Turizm Geliştirme ve İşletme Kooperatifi de fuarımızda... Biga ve çevresinde yaşayan kadınların ve onların çocuklarının sosyal, kültürel ve ekonomik yönden yaşam kalitelerini zenginleştiren Biga Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi de fuarımızda...
Erzurum’un köylerinde ciddi sorunlar var. Bunların başında yaşam şartlarının iyileştirilememesi gelmektedir. Köylüler, köye kız vermemektedir. Köylere ekmek, yumurta şehirden gitmektedir. Öyleyse bu soruna bir el atılması gerekmektedir.
En büyük çözüm köylerin kooperatifleşmesi yönünde çaba harcanmasıdır. Kooperatif modeli onlara öğretilmelidir. Bu kooperatiflerin bölgesel üretim alanlarını içermesi, organik köylerin oluşturulabilmesi, köy ürünlerinin nihai tüketiciyle buluşmasını sağlayacak köy pazarlarının oluşturulması önemlidir.
Bunlar kimin görevi denilirse, bene kim üstlenirse onundur.
Kooperatifler; piyasa oluşturma ve karar alma süreçlerine katılan üyelerince denetlenen demokratik kuruluşlardır. Kooperatifler, ortaklığın sorumluluğunu kabul eden herkese açık olduğu; ayrımcılık olmaksızın her ortağın hizmetlerinden yararlanabildiği gönüllü kuruluşlardır. Erzurum’un kalkınmasında göz ardı edilen gerçeğin bu olduğu kanaatindeyim. Köylerin hızla boşaldığı, yaşam şartlarının bütün gelişime karşın gerilediği bir gerçektir. İmkan ve fırsatların böylesine geliştiği günümüzde Erzurum’un köyleri maalesef 100 yıl öncesini aratmayan imkansızlıklarla baş başadır.
Bunun en önemli faktörü, birçok yerde karşımıza çıkan göç, yani köylerin boşalıyor olmasıdır. Köyler maalesef sorunlarla baş etme imkanı ve bilgisine sahip değiller. Örneğin köylerde eğitim bir sorundur, sulama, üretim çeşitliliği ayrı bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Pasin ovasında uygulanan üretim sistemi, ithal tohum ve kullanılan gübre ve ilaçlar nedeniyle düzenli üretim şansı neredeyse kalmamıştır.
Köylüye yol gösterilmelidir!
Fuara katılan kooperatiflere şöyle bir göz atalım, belki örnek oluşturabilir: “İnsan yaşamı için uygun köy mekanı ve ekolojisini planlamaya ve kurmaya yönelik çalışmalar yürüten S.S Zeyniler Çalıkuşu Kadınlar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi”. Türkiye’de kooperatifçiliğin temelini oluşturan ve kökleri 1915’li yıllara dek uzanan Tariş İncir Tarım Satış Kooperatifleri Birliği”, Aydın Yenipazar Kadın Çevre Kültür ve İşletme kooperatifi, Yenipazar’da yaşayan kadınların evlerinde yaptıkları el yapımı doğal ürünleriyle Fuarımızda.. Çankırı ilimizin Eldivan ilçesinde kadınların kurduğu kooperatifte üretilen yöresel ürünler "Külçe" markası ile Fuarımızda...
Artvinli 17 girişimci kadının bir araya gelerek kurduğu Artvin Kadın Girişimciler Turizm Geliştirme ve İşletme Kooperatifi de fuarımızda... Biga ve çevresinde yaşayan kadınların ve onların çocuklarının sosyal, kültürel ve ekonomik yönden yaşam kalitelerini zenginleştiren Biga Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi de fuarımızda...
Erzurum’un köylerinde ciddi sorunlar var. Bunların başında yaşam şartlarının iyileştirilememesi gelmektedir. Köylüler, köye kız vermemektedir. Köylere ekmek, yumurta şehirden gitmektedir. Öyleyse bu soruna bir el atılması gerekmektedir.
En büyük çözüm köylerin kooperatifleşmesi yönünde çaba harcanmasıdır. Kooperatif modeli onlara öğretilmelidir. Bu kooperatiflerin bölgesel üretim alanlarını içermesi, organik köylerin oluşturulabilmesi, köy ürünlerinin nihai tüketiciyle buluşmasını sağlayacak köy pazarlarının oluşturulması önemlidir.
Bunlar kimin görevi denilirse, bene kim üstlenirse onundur.
