KÜÇÜK HÖYÜK TABYASI; bu tabyada hilal şeklinde bir avlunun ortasında bulunan dikdörtgen şeklinde kurulu karargah binası ile avlunun kuzey ve güneyinde bulunan beşer odalı koğuşlar ve topçu odalarından meydana gelmektedir.
İLAVE TABYA: Deve Boynu Dağlarının Güneyinde yükselen sarp bir tepe üzerinde yapılmış olan tabya, 1877-1878 Osmanlı Rus savaşının önemli bir kısmı bu mekanda olduğundan, 1884-1896 yıllarında bu tabya yapılmış ve adına İLAVE TABYA denilmiştir. Etrafındaki toprak takviyelerle birlikte tabya kuzey – güney doğrultusunda yaklaşık 180 m., doğu- batı doğrultusunda 72 m. uzunluktadır. Tabyaya, etrafı mazgallı siper duvarlarıyla çevrili avlunun batısında bulunan kapıdan girilmektedir. Tabyanın alt kısmında bulunan koğuş ve depolara merdivenle inilmekte, üst kısmındaki topçu odalarına rampaların hemen yanındaki merdivenlerle ulaşılmaktadır. Tabyanın yapımında düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır.
KARAGÖBEK TABYASI: Erzurum-Tortum yolu üzerindeki Karagöbek köyünün bir km güneyinde bulunan tepe üzerine yapılmış olup köyün ismi ile anılmaktadır. Yapılış maksadı Tortum istikametinden Erzurum’a gelecek tehlikeleri önlemek içindir. 1884- 1896 yılları arasında yapılmıştır. Tabya, sarp bir tepede 50×25 m. ölçülerinde alan üzerine siyah bazalt taşlarla inşa edilmiştir. I. Dünya Savaşında Karagöbek ve Tafta Tabyaları ile kapatılan Gürcü Boğazı’ndan Erzurum’a girmek isteyen Rusların ilk hedefi Karagöbek Tabyası olduğundan, tabya ağır hasar görmüştür.
KİREMİTLİK (KÜÇÜK) TABYASI: Büyük Kiremitlik Tabyasının doğusunda ve Özel İdare Müdürlüğünün güneyinde bulunan tepede yer almaktadır. Tabya 1884-1896 yılları arasında Büyük Kiremitlik Tabyasına destek olması amacıyla yapılmıştır. Kışlası olmayan tabya, 40 m. aralıklı dikdörtgen planlı beşik tonoz örtülü, yar yana iki odadan ibarettir. Tabyanın dört tarafına top mevzileri yerleştirilmiştir. Odaların yuvarlak kemerli bir kapısı ve mazgal bir penceresi bulunmaktadır.
Büyük Palandöken Tabyası
PALANDÖKEN TABYALARI: Palandöken Dağının Ejder Tepesi arkasında, Erzurum-Tekman karayolunun 20. Km sinde 2850 m. yükseklikte birbirine uzak iki tepede iki tabya yapılmıştır. Her iki tabyada II. Abdulhamit döneminde, 1884-1896 yılları arasında, Şahap Paşa tarafından çizilen projeye göre yapılmıştır. Bunlara Büyük Palandöken Tabyası ve Küçük Palandöken Tabyası adı verilmiştir. BÜYÜK PALANDÖKEN TABYASI: Tabya, Pasinler Ovasının güneybatı köşesinden başlayan ve batıya doğru devam eden Palandöken Dağlarının arkasında kalan vadiyi kontrol altında tutmak için yapılmıştır. Erzurum’un en büyük tabyası oylan Büyük Palandöken Tabyası, karargah, avlunun üç yanında sıralanan koğuş odaları, pusu odaları ve topçu odalarından oluşmaktadır. Odalara birbiri içerisinden geçiş verilmiş olup içlerinde havalandırma delikleri vardır. Topçu odalarının ikisi koğuş kısmının kenarlarında, üçü dehlizlerin üzerindedir. Koğuş odaları ile topçu odaları arasında merdivenle içten bağlantı, avludan tabyanın damına çıkan merdivenlerle dıştan bağlantı kurulmuştur. Kapı ve pencere kemerlerinde düzgün kesme taş, duvarlarında moloz taş kullanılmış olan tabya II.Dünya Savaşından sonra kullanılmamaktadır.
KÜÇÜK PALANDÖKEN TABYASI: Palandöken Dağının güneyindeki vadiyi ve buradan başlayarak Erzurum’a ulaşan Palandöken Geçidini kontrol altında tutmak için yapılmıştır. Küçük Palandöken Tabyası, karargah, koğuş ve topçu odaları ile girişte solda mahiyeti bilinemeyen ve içerisine harap olduğu için girilemeyen yapıdan oluşmaktadır. Tabyanın tüm örtü sistemi beşik tonozdur. 27 odadan oluşan koğuş bölümünde avluya açılan dört kapı bulunmaktadır. Topçu odalarına avlu girişinin iki yanında bulunan rampa ile çıkılmaktadır.
İLAVE TABYA: Deve Boynu Dağlarının Güneyinde yükselen sarp bir tepe üzerinde yapılmış olan tabya, 1877-1878 Osmanlı Rus savaşının önemli bir kısmı bu mekanda olduğundan, 1884-1896 yıllarında bu tabya yapılmış ve adına İLAVE TABYA denilmiştir. Etrafındaki toprak takviyelerle birlikte tabya kuzey – güney doğrultusunda yaklaşık 180 m., doğu- batı doğrultusunda 72 m. uzunluktadır. Tabyaya, etrafı mazgallı siper duvarlarıyla çevrili avlunun batısında bulunan kapıdan girilmektedir. Tabyanın alt kısmında bulunan koğuş ve depolara merdivenle inilmekte, üst kısmındaki topçu odalarına rampaların hemen yanındaki merdivenlerle ulaşılmaktadır. Tabyanın yapımında düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır.
KARAGÖBEK TABYASI: Erzurum-Tortum yolu üzerindeki Karagöbek köyünün bir km güneyinde bulunan tepe üzerine yapılmış olup köyün ismi ile anılmaktadır. Yapılış maksadı Tortum istikametinden Erzurum’a gelecek tehlikeleri önlemek içindir. 1884- 1896 yılları arasında yapılmıştır. Tabya, sarp bir tepede 50×25 m. ölçülerinde alan üzerine siyah bazalt taşlarla inşa edilmiştir. I. Dünya Savaşında Karagöbek ve Tafta Tabyaları ile kapatılan Gürcü Boğazı’ndan Erzurum’a girmek isteyen Rusların ilk hedefi Karagöbek Tabyası olduğundan, tabya ağır hasar görmüştür.
KİREMİTLİK (KÜÇÜK) TABYASI: Büyük Kiremitlik Tabyasının doğusunda ve Özel İdare Müdürlüğünün güneyinde bulunan tepede yer almaktadır. Tabya 1884-1896 yılları arasında Büyük Kiremitlik Tabyasına destek olması amacıyla yapılmıştır. Kışlası olmayan tabya, 40 m. aralıklı dikdörtgen planlı beşik tonoz örtülü, yar yana iki odadan ibarettir. Tabyanın dört tarafına top mevzileri yerleştirilmiştir. Odaların yuvarlak kemerli bir kapısı ve mazgal bir penceresi bulunmaktadır.
Büyük Palandöken Tabyası
PALANDÖKEN TABYALARI: Palandöken Dağının Ejder Tepesi arkasında, Erzurum-Tekman karayolunun 20. Km sinde 2850 m. yükseklikte birbirine uzak iki tepede iki tabya yapılmıştır. Her iki tabyada II. Abdulhamit döneminde, 1884-1896 yılları arasında, Şahap Paşa tarafından çizilen projeye göre yapılmıştır. Bunlara Büyük Palandöken Tabyası ve Küçük Palandöken Tabyası adı verilmiştir. BÜYÜK PALANDÖKEN TABYASI: Tabya, Pasinler Ovasının güneybatı köşesinden başlayan ve batıya doğru devam eden Palandöken Dağlarının arkasında kalan vadiyi kontrol altında tutmak için yapılmıştır. Erzurum’un en büyük tabyası oylan Büyük Palandöken Tabyası, karargah, avlunun üç yanında sıralanan koğuş odaları, pusu odaları ve topçu odalarından oluşmaktadır. Odalara birbiri içerisinden geçiş verilmiş olup içlerinde havalandırma delikleri vardır. Topçu odalarının ikisi koğuş kısmının kenarlarında, üçü dehlizlerin üzerindedir. Koğuş odaları ile topçu odaları arasında merdivenle içten bağlantı, avludan tabyanın damına çıkan merdivenlerle dıştan bağlantı kurulmuştur. Kapı ve pencere kemerlerinde düzgün kesme taş, duvarlarında moloz taş kullanılmış olan tabya II.Dünya Savaşından sonra kullanılmamaktadır.
KÜÇÜK PALANDÖKEN TABYASI: Palandöken Dağının güneyindeki vadiyi ve buradan başlayarak Erzurum’a ulaşan Palandöken Geçidini kontrol altında tutmak için yapılmıştır. Küçük Palandöken Tabyası, karargah, koğuş ve topçu odaları ile girişte solda mahiyeti bilinemeyen ve içerisine harap olduğu için girilemeyen yapıdan oluşmaktadır. Tabyanın tüm örtü sistemi beşik tonozdur. 27 odadan oluşan koğuş bölümünde avluya açılan dört kapı bulunmaktadır. Topçu odalarına avlu girişinin iki yanında bulunan rampa ile çıkılmaktadır.
