Eskiler yapılaşmayı sel, deprem gibi doğal afetleri dikkate alarak zemini kayalık olan alanlara ya/da yüksek yerlere kurmuşlardır. Erzurum’un ilk yerleşiminde bu dikkati görmek mümkündür. Günümüzde her çeşit yapılaşma için de doğa olaylarının dikkate alınması zaruret olarak karşımıza çıkıyor. Dahası şehrin planlamasının içerisinde doğal olaylar yer almalıdır. Bunlar yok sayılarak yapılan her iş bazen sorun olarak karşımıza çıkabiliyor.
Palandöken dağı geçmişte Erzurum’un hayali, gelecek umuduydu. Turizm şehrin bacasız fabrikası olacaktı. En büyük sloganımız, hava alanından dağa 5 dakikada ulaşım sağlanabilir olduğuydu. Doğruydu ama bir eksiği vardı. Turist havaalanına inebilirse 5 dakika sonra dağa çıkabilecek. Sis, kar yağışı ve benzeri hava koşulları izin verdiği müddetçe uçaklar da sorunsuz bir şekilde inip kalka biliyorlar.
Kurulurken hesaplanmadı
Havaalanı kurulacak arazi şartları dikkate alınmadan yapıldığı görülüyor. Talihsizlik buya yeraltı suları yüzeye çıkınca aşırı oranda sis oluşuyor. İçme suyu geçmişte kuyulardan temin edildiği için yeraltı suları ciddi sorun oluşturmuyordu. Çat barajı devreye girince iş değişti. Kullanılmayan su yüzeye yaklaştı, yaklaştıkça kış aylarında sis olarak çevreyi etkilemeye başladı.
Havaalanı, Erzurum Teknik Üniversitesi tarım alanı, bu bakımdan hata yapıldığını söylemek gerekiyor. Yine geçmişte Erzurum ovası, 200 civarında kuş türünü barındıran, önemli bir bölümü sazlık olarak biliniyor. Zamanla sazlıklar ıslah edilmiş. Ancak tarım alanına dönüştürülen bölgeler şimdi Hava Limanı, Otobüs Terminali ve ETÜ yerleşim alanını oluşturuyor.
Yeraltı sularının oluşturduğu riskler ile karşı karşıya bulunuyoruz. ETÜ kuruluş döneminde tarım arazisi tartışması yapılmış, teknik insanlar yeraltı sularını dikkate alarak eski Ağır Bakım binasının da yer aldığı Mahallebaşı semtinden Nenehatun köyüne kadar uzanan geniş alanı önermişlerdi. Dönemin milletvekili Muhyettin Aksak, PKK’nın kucağına itilme gerekçesi öne sürerek karşı çıkmıştı. Sonuçta ETÜ kuruldu, öncesinde Terminal ve Havalimanı yapılmıştı.
Çözüm ne?
En sağlıklı çözümün hava limanının yerinin değiştirilmesidir. Ancak yapılan yatırım var. Bunun tercihi için maliyet analizinin çıkarılması gerekiyor. Erzurum turizm alanında söz sahibi olacak ise ulaşım, hava ulaşımı önemli. Demiryolu, yani hızlı tren yeni çözüm kapısı olabilir. Bunun içinde kamunun yatırımı gerekiyor.
Erzurum’un büyük değeri İbrahim Hakkı Hz. İle sözü bağlayalım; “Hak şerleri hayr eyler / Zan etme ki ğayr eyler / Ârif ânı seyr eyler / Mevlâ görelim neyler / Neylerse güzel eyler…
Palandöken dağı geçmişte Erzurum’un hayali, gelecek umuduydu. Turizm şehrin bacasız fabrikası olacaktı. En büyük sloganımız, hava alanından dağa 5 dakikada ulaşım sağlanabilir olduğuydu. Doğruydu ama bir eksiği vardı. Turist havaalanına inebilirse 5 dakika sonra dağa çıkabilecek. Sis, kar yağışı ve benzeri hava koşulları izin verdiği müddetçe uçaklar da sorunsuz bir şekilde inip kalka biliyorlar.
Kurulurken hesaplanmadı
Havaalanı kurulacak arazi şartları dikkate alınmadan yapıldığı görülüyor. Talihsizlik buya yeraltı suları yüzeye çıkınca aşırı oranda sis oluşuyor. İçme suyu geçmişte kuyulardan temin edildiği için yeraltı suları ciddi sorun oluşturmuyordu. Çat barajı devreye girince iş değişti. Kullanılmayan su yüzeye yaklaştı, yaklaştıkça kış aylarında sis olarak çevreyi etkilemeye başladı.
Havaalanı, Erzurum Teknik Üniversitesi tarım alanı, bu bakımdan hata yapıldığını söylemek gerekiyor. Yine geçmişte Erzurum ovası, 200 civarında kuş türünü barındıran, önemli bir bölümü sazlık olarak biliniyor. Zamanla sazlıklar ıslah edilmiş. Ancak tarım alanına dönüştürülen bölgeler şimdi Hava Limanı, Otobüs Terminali ve ETÜ yerleşim alanını oluşturuyor.
Yeraltı sularının oluşturduğu riskler ile karşı karşıya bulunuyoruz. ETÜ kuruluş döneminde tarım arazisi tartışması yapılmış, teknik insanlar yeraltı sularını dikkate alarak eski Ağır Bakım binasının da yer aldığı Mahallebaşı semtinden Nenehatun köyüne kadar uzanan geniş alanı önermişlerdi. Dönemin milletvekili Muhyettin Aksak, PKK’nın kucağına itilme gerekçesi öne sürerek karşı çıkmıştı. Sonuçta ETÜ kuruldu, öncesinde Terminal ve Havalimanı yapılmıştı.
Çözüm ne?
En sağlıklı çözümün hava limanının yerinin değiştirilmesidir. Ancak yapılan yatırım var. Bunun tercihi için maliyet analizinin çıkarılması gerekiyor. Erzurum turizm alanında söz sahibi olacak ise ulaşım, hava ulaşımı önemli. Demiryolu, yani hızlı tren yeni çözüm kapısı olabilir. Bunun içinde kamunun yatırımı gerekiyor.
Erzurum’un büyük değeri İbrahim Hakkı Hz. İle sözü bağlayalım; “Hak şerleri hayr eyler / Zan etme ki ğayr eyler / Ârif ânı seyr eyler / Mevlâ görelim neyler / Neylerse güzel eyler…
