Erzincan'ın İliç ilçesinde özel bir firmanın faaliyet gösterdiği altın madeninde toprak kayması meydana geldi. Korku filmlerini aratmayan olayda tonlarca ağırlıktaki toprak 9 işçiyi adeta yuttu.
TMMOB Uyarmış!
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) iki ay önce hazırladığı raporda madenin yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle kapatılmasını talep ettiği ortaya çıktı. TMMOB tarafından geçtiğimiz Aralık ayında yapılan açıklamada, Erzincan İdare Mahkemesi’nin yeniden belirlediği bilirkişi heyetiyle 6 Aralık’ta bölgede keşif ve inceleme gerçekleşti. Keşif sırasında TMMOB heyeti tarafından orman alanlarının, ekolojik ve biyolojik değerlerin, flora ve fauna bileşenlerinin, tarım ve mera alanlarının, su kaynakları ve havzalarının, kültürel ve tarihi mirasın, yerleşme alanlarının tahribine yol açan siyanürlü maden işletmeciliğine ilişkin projenin, çevre ve insan sağlığı üzerinde geri dönüşü olmayan tahribatlara yol açtığı ifade edildi.
‘Bilimsel ve objektif bir rapor hazırlanmalı’
TMMOB tarafından yayımlanan basın açıklamasında, madenin işletmeye geçmesinden sonra ortaya çıkan somut çevresel etkiler ile risklerin göz önünde bulundurulması gerektiği belirtilmişti. ÇED olumlu kararının bilimsel ve hukuksal açıdan sorunlar barındırdığına değinilen açıklamada şu ifadelere yer verilmişti; “ÇED Olumlu kararının ve telafisi imkânsız zararlara neden olacağı açık olan kapasite artırımı işleminin acilen iptal edilmesi, durdurulması ve işletmenin kapatılması hayati öneme sahip. Bilirkişi heyetinden daha önce Danıştay’ın bozma kararında yer alan gerekçelere uygun bir biçimde gerçek bir incelemeye dayanarak, bilimsel ve objektif bir rapor hazırlanması, proje neticesinde ortaya çıkacak olumsuz etkilerin bütün yönleriyle değerlendirilmesi gerekiyor.”
Facia geliyor dedik, geldi!
TMMOB’un X hesabı üzerinden olay sonrası yapılan paylaşımda ise şu sözlere yer verildi; “Erzincan İliç Çöpler Altın Madeninde yaşanan facia, göz göre göre geliyorum diyen bir faciadır. 6 Aralık 2023 tarihinde İliç’de açtığımız iki ayrı davanın bilirkişi keşfindeydik. 2. kapasite artırımı için Bakanlığın verdiği ÇED olumlu kararı ve açık ocak işletme genişletmesi için verilen ÇED gerekli değildir kararına karşı açtığımız davalardı. İliç Çöpler Altın Maden işletmesi kapatılmalıdır ve rehabilite çalışmalarına başlanmalıdır dedik. Facia geliyor dedik, facia geldi. Teknik ekibimiz ile bölgeye gitmek üzere hazırlık yapıyoruz.”
Ne olmuştu?
Erzincan İliç'te 2010 yılından beri altın dökümü yapan Anagold Madencilik firmasının atık barajlarından su içen kuşların ölmesiyle bölgede yaşayan Sedat Cezayirlioğlu, madenin kapatılması için yargı süreci başlattı. Kapasitesi genişletildikten sonra günde 9 bin ton zehirli atık ile 5 bin metreküp su deşarjı yapılacak olan Çöpler Altın Madeni'nde uzun yıllar boyunca 1 milyon 720 bin ton zehirli kimyasalın toprağı ve suyu zehirleyeceği iddia edilmişti. Ekolojistlerin yanı sıra TMMOB’nin açtığı davalarda şirketin genişleme planları yargı engeline takıldı. Madende en son 21 Haziran 2022’de siyanür taşıyan boru hattında meydana gelen patlama sonrasında bölgenin su kaynaklarını ve topraklarının siyanürle zehirlendiği tespit edilmişti. Bakanlığın kısa süreliğine faaliyetlerini durduğu maden 23 Eylül’de tekrardan faaliyete geçti. TMMOB ve ekolojistlerin açtığı davalarda madene verilen izinlerin iptaliyle birlikte faaliyetlerin sonlandırılması isteniyor.
Manolya Bulut
