Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün, ‘Standart Yağış İndeksi Metodu’yla Nisan ayında hazırlanan, “2025 yılı Mart Ayı Meteorolojik Kuraklık Durumu” haritasına göre Erzurum’un bazı bölgelerinde hafif, orta ve şiddetli kuraklık yaşanabileceği öngörülüyor.
Bölgede özellikle yem bitkileri üretiminde kuraklık sebebiyle yaşanabilecek olumsuzlukların ortadan kaldırılmasına yönelik bilim insanları tarafından ümit verici çalışmalar yürütülüyor.
Erzurum Teknik Üniversitesi’nde yürütülen ve TÜBİTAK tarafından desteklenen çalışmada, topraktan izole edilen faydalı bakteriler kullanılarak bitki verimliliğini ve dayanıklılığını artırmak hedefleniyor.
Kuraklık tehdidinin giderek arttığı Erzurum’da, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için TÜBİTAK 1001 programı destekli bir proje yürütülüyor. Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Bezirganoğlu’nun yürüttüğü, Dr. Merve Şimşek Geyik ve Dr. Büşra Yazıcılar’ın görev aldığı projede, kurağa dayanıklı bitki köklerinden elde edilen faydalı bakterilerle, ilk yıllarda kuraklıktan etkilenen yonca bitkisinin direncinin artırılması hedefleniyor. Laboratuvar ortamında olumlu sonuçlar veren çalışma, 2025 yazında Erzurum Tarımsal Araştırma Enstitüsü seralarında sahada test edilecek.
Bakteri tabanlı çözüm arayışı
Günümüzde insan faaliyetlerinin artmasıyla ekolojik dengenin bozulduğuna ve iklim değişikliği, kuraklık gibi çevresel stres faktörlerinin bitkisel üretimi olumsuz etkilediğine dikkati çeken Doç. Dr. Bezirganoğlu, " Özellikle kuraklık, bitkilerde verim ve kalite kaybına yol açıp, bu durum da hayvansal üretimi ciddi şekilde etkiliyor. Proje kapsamında, kurağa dayanıklı farklı bitkilerden toplanan toprak örneklerinden bitki büyümesini teşvik eden bakteriler izole edildi. Laboratuvar ortamında yapılan ön testler sonucunda kuraklığa dayanıklı olduğu belirlenen bakteriler seçilerek, eksi 80 derecede saklandı. Bu bakterilerin, özellikle Erzurum’da yaygın olarak yetiştirilen ve hayvancılık açısından önemli bir yem bitkisi olan yonca üzerine etkilerini araştırıyoruz. Yonca bitkisi genel olarak kurağa dayanıklı olsa da, ekimin ilk yıllarında kuraklığa karşı hassasiyet gösteriyor. Bu nedenle, izole edilen ve bitki gelişimini arttıran kök bakterileri (PGPR) yonca bitkisine uygulanarak, laboratuvar düzeyinde olumlu sonuçlar elde edildi. Elde edilen başarı sonrası proje, TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı" ifadelerini kullandı.
Yaz döneminde saha deneyleri başlayacak
2025 yılı yaz döneminde, Erzurum Tarımsal Araştırma Enstitüsü seralarında yapılacak çalışmalarda üç farklı yonca çeşidi üzerine dört farklı PGPR bakteri izolatı (ayrılmış) uygulanacağını dile getiren Doç. Dr. Bezirganoğlu, "Yaklaşık 50 gün sürecek kuraklık testi boyunca bakterilerin bitki gelişimi ve kuraklık toleransı üzerindeki etkileri gözlemlenecek. Önceki laboratuvar çalışmalarında elde edilen başarılı sonuçlar doğrultusunda, bu saha denemelerinden de olumlu sonuçlar alınması bekleniyor. Araştırma sonucunda, seçilen bakterilerin sadece yonca değil, diğer baklagiller ve yem bitkileri üzerinde de uygulanabilirliği değerlendirilecek. Böylece bölgedeki çiftçiler, kuraklık kaynaklı verim kayıplarının önüne geçebilecek ve hayvansal üretimde hem et hem süt verimi artış gösterecek" diye konuştu.
