Geçmişten bugüne köklü tarihi ile dikkat çeken Erzurum Barı, bu sefer farklı bir tartışmanın odağı oldu. Maltepe Erzurumlular Vakfı Başkanı Hasan Koç’un sosyal medya hesabından Başbar ile Hançer Barı’nı birbirine karıştırarak yaptığı paylaşım, tepkilere neden oldu.
Başkan Koç vakfın resmi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Başbar ve Kama… Başbar, kama ile oynanan ve Dadaş’ın en iyi icra ettiği oyunlardan biridir. Bu oyunda kama, sadece bir aksesuar değil; oyunun ruhunu ve zarafetini yansıtan temel bir unsurdur. Dadaş’ın duruşundaki kararlılık, adımlarındaki ahenk ve kamayı kullanışındaki ustalık, bu oyunu izleyenlere adeta bir kültür şöleni sunar. Baş barın anlam ve estetiği, hançer ile bütünleştiğinde gerçek kimliğine kavuşur” ifadelerine yer verdi.
Yapılan paylaşımın altına Erzurum’dan itirazlar geldi. Erzurum Halk Oyunları Halk Türküleri Derneği Başkanı Selahattin Öğdüm ve Erzurum Kalkınma Vakfı (ER-VAK) Başkanı Erdal Güzel, Maltepe Erzurumlular Vakfı Başkanı Hasan Koç’un ifadelerini eleştirdi.
Öğdüm, paylaşımın altına yaptığı yorumda şu ifadeleri kullandı: “İnsanın bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olması ve bunu da kamuoyunda paylaşması çok yanlış neticeler doğurur.Anladığım kadarıyla siz Erzurum Kültüründen, özellikle barlarımızdan bihabersiniz.Lütfen, bildiğiniz konularda fikir beyan edin. Siz çok önemli bir STK’nın yöneticisiniz.Başbar “hançer” (size göre kama ) ile oynanmaz. Bizim, ayrıca fotoğrafda gösterdiğiniz bir Hançer Barımzı vardır.”
Kama değil hançer
Pusula Gazetesi’ne konuşan Erzurum Halk Oyunları Halk Türküleri Derneği Başkanı Selahattin Öğdüm, kama ifadesinin yanlış olduğunu belirterek, “Başbar hançer ile oynanmaz. Başbar ile hançer iki farklı bardır. Başbarda oyun açık başlar ve öyle de biter. Yavaş başlayıp gittikçe hareketlenen oyunda, sol ayak ileri çıkartılarak sıçramalar yapılır. Daha sonra eller kenetlenmiş şekilde tutularak bar açılır ve aynı sıçramalar yapılır. Hançer barı ise adından da anlaşıldığı üzere hançerlerle iki kişinin karşılıklı oynadığı bir bar türüdür.Hançer barı kama ile oynanmaz ve başlangıç oyunu değildir. İlk olarak Başbar ile başlanır ve sırasıyla devam eder. Kama belki başka kültürlerde, yörelerde kullanılabilir ama Erzurum’da bunun adı hançerdir. Bu kültürü ve barı hiç bilmeyen kama diyebilir ve çok normaldir ama bu işin içinde olup, oynayan, izleyen herkes doğru kullanımının hançer olduğunu bilir” dedi.
‘Kama mı, hançer mi?’ tartışmasına bir eleştiri de Erzurum Kalkınma Vakfı (ER-VAK) Başkanı Erdal Güzel’den geldi. Güzel; “Başbar birinci bar olarak bilinir. Dadaşların yıllardan beri gururla tuttuğu bir bardır. Yavaş başlayıp gittikçe hareketlenen oyun mertliğin, yiğitliğin göstergesidir. Başbar ile hançer barı ise tamamen birbirinden farklı iki ayrı türdür. 
Hançer barında ise kama kullanılmaz. Kama tabiriyanlıştır ve bunun yerine hançer ifadesi kullanılır. ‘Hançer barı’ farklı bir bardır. Örneğin önemli barlarımızdan olan ‘Köroğlu’ barı ise kılıçla oynanır. Bu konuyla ilgili Er-Vak Yayınlarından çıkardığımız Müslüm Çağlar hocanın yazdığı “ Yüce Dağların Başında” ve “ Altaylardan Palandöken’e Bar’ın izinde” isimli kitaplarımız da bu konular detaylı olarak var” diye konuştu.
Düzeltti ama yine yanlış!
Eleştiri ve yapılan yorumların ardından paylaşımını düzelten Maltepe Erzurumlular Vakfı Başkanı Hasan Koç ise, ‘kama’ yerine ‘hançer’ifadesini kullandı.Ancak Koç’un düzeltme yaptığı paylaşımında da konuyu yine anlamadığı, iki ayrı oyun olan Başbar ile Hançer Barını karıştırdığı göze çarptı.
Şeyma TAHİR
