‘Osmanlı Hâkimiyetinin 500’üncü ve Kurtuluşun 100’üncü yılında Uluslararası Erzurum Sempozyumu’ ezber bozdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bilim danışmanlarından Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, Kars Gazetesi’nin 4 Kasım 1914 tarihli nüshasını örnek göstererek, Rus uyruklu Müslümanlara ve yöre halkına karşı kıyımların yasaklanması konusunda Vali’nin emrini açıkladı.
Onur SAĞSÖZ / ERZURUM
Erzurum’un işgalden kurtarılışının 100’üncü yıl dönümü etkinlikleri kapsamında düzenlenen ‘Osmanlı Hâkimiyetinin 500’üncü ve Kurtuluşun 100’üncü yılında Uluslararası Erzurum Sempozyumu’ başladı. Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) konferans salonunda iki gün devam edecek olan açılış konuşmasını Sempozyum Düzenleme Kurulu adına Erzurum Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Küçükuğurlu yaptı. Ardından Oturum Başkanlığını Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur’un üstlendiği ilk bölümde Azerbaycan Milli İlimler Akademisinden Prof. Dr. Musa Kasımlı, Rusya Bilimler Akademisinden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev ve Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi’nin sunumları ilgiyle izlendi.
Rus Türkolog açıkladı
‘Rus makamlarınca yayınlanan ‘Kars Gazetesi’nde Erzurum’ başlıklı sunumuyla dikkat çeken ve aynı zamanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bilim danışmanlarından biri olan Rusya Bilimler Akademisi’nden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, ezber bozan açıklamalarda bulundu. İlk kez 16 yıl önce Erzurum’a geldiğini anlatan Vasilyev, “Şanlı tarihe sahip bu kenti ilk ziyaretim bende büyük izler bıraktı. O zamandan bu yana Rus arşivlerinde yaptığım araştırmalarda Erzurum ile ilgili detayları kaçırmadım” dedi. Rus ordusunun Güney Kafkaslarla Osmanlı Devleti’nde kaldığı dönemde Rus edebiyatı ve toplumsal bilinçte önemli iz bıraktığını dile getiren Vasilyev, bunun nedeni olarak Rus subayları arasında yazar, şair, ressam ve tarih severler gibi kişiliklerin olmasını gösterdi.
Gazetenin içeriğini paylaştı
Rus General Domiç’in de çok iyi tahsil görmüş bir kişilik olduğunu ifade eden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, şunları söyledi. Rus General ‘Kars’ adlı gazetenin çıkarılması amacıyla girişimde bulundu. Gazete Rus askeri makamlarının faaliyeti, toplumsal hayattaki gelişmeler hakkında yerli halkı bilgilendirmeyi hedefliyor aynı zamanda bölgenin gelenek, kültürel ve sosyal açıdan araştırılmasına hizmet ediyordu. Gazete haftada bir çıkarılıyor ve bazı sayılarının resimli ekleri vardı. 4 Kasım 1914 tarihli nüshasında Rus uyruklu Müslümanlara karşı kıyımların yasaklanması konusunda genel Vali’nin emri, 11 Kasım’da cepheye yakın bölgelerde durum hakkındaki yorum dikkatimizi çekti. Kars gazetesinin 4 Kasım 1914 tarihli 45’inci sayısına baktığımızda askeri Vali’nin sadece Ruslara değil, daha çok yerli Türk halkını muhatap alan şu açıklamasını görüyoruz. Dönemin genel Valisi Korgeneral Zugof’ungazetede yer alan çağrısı şöyle:
İşte Korgeneral Zugof’un gazetedeki açıklamaları
‘Türkiye ile savaşın ardından Ermeni ve Rumların yerli Müslümanlara karşı düşmanca davranmaları hakkında haberler elimize geliyor. Yerli Müslümanların ise her zaman sakin kalarak Hristiyan halkına karşı her hangi bir düşmanlığa yer vermiyor. Ermeni ve Rum ahalisinin Müslümanlara karşı düşmanlıkları yeni fethedilen Türk bölgelerinde de baş gösteriyor. Türkiye’deki bazı yerleşim merkezlerinin Rus birlikleri tarafından işgal edilmesi ardından Rus - Türk sınırında Rus köylerinden Ermeni ve Rumlar oralara gelip Müslümanlara karşı zorbalıklara ve soygunlara başladılar. Bölgenin halkı Rusya barışçı Türk ahalisine karşı değil. Rusya, Türk hükümeti ve ordusuna karşı savaş vermektedir. Sadece Rusya’ya karşı silah ve çıkarlar Rusya’nın düşmanı sayılır. İmparatorumuzun iradesi, Rusya’nın şerefi ve haysiyeti gereğince Rus birliklerince fethedilen Türk bölgelerinde kalan ahali için tam huzur ve asayiş oluşturulmalı, hiç kimse, soygun, yolsuzluk ve zorbalıklardan ıstırap çekmemelidir. Ruslar tarafından terk edilen bölgelerin sivil halkı Rusya uyrukları gibi aynı derecede Rus kanunlarınca korunma ve himaye hakkına sahiptir. Bu vesileyle bölgemizin Ermeni ve Rumlarına hitap ederek yerli Müslümanlar dahi dinleri ve milliyetleri ne olursa yeni fethedilen bölgelerin ahalisine karşı her hangi bir düşmanca davranışlardan, zorbalıklardan çekilmeye çağırıyorum. Çünkü bu gibi davranışlar Rusya uyruklularımızın şeref ve haysiyetiyle bağdaşmaz. Aynı zamanda uyarmaktayım soygun ve zorbalık yapan herkes askeri mahkeme karşısına çıkarak savaş döneminde uygulanan kanunlara göre yargılanacaktır. Korgeneral Zugof’
Kimler katıldı?
Erzurum Teknik Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler ve Edebiyat Fakültesi binası konferans salonunda başlayan programa Vali Seyfettin Azizioğlu, AK Parti Milletvekilleri Zehra Taşkesenlioğlu, Mustafa Ilıcalı, Vali Yardımcısı Ayhan Terzi, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Erzurum Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muammer Yaylalı, Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, 9. Kolordu Komutanı Korgeneral Uğur Tarçın, Jandarma Bölge Komutanı Tümgeneral Güray Alpar, İl Jandarma Komutanı Jandarma Albay Bekir Uzun, Emniyet Müdürü Mehmet Aslan, Cumhuriyet Başsavcısı Halil İnal ve Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısı Ünal Bingül’ün yanı sıra çok sayıda akademisyen, öğrenci ve misafir katıldı.
Onur SAĞSÖZ / ERZURUM
Erzurum’un işgalden kurtarılışının 100’üncü yıl dönümü etkinlikleri kapsamında düzenlenen ‘Osmanlı Hâkimiyetinin 500’üncü ve Kurtuluşun 100’üncü yılında Uluslararası Erzurum Sempozyumu’ başladı. Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) konferans salonunda iki gün devam edecek olan açılış konuşmasını Sempozyum Düzenleme Kurulu adına Erzurum Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Küçükuğurlu yaptı. Ardından Oturum Başkanlığını Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur’un üstlendiği ilk bölümde Azerbaycan Milli İlimler Akademisinden Prof. Dr. Musa Kasımlı, Rusya Bilimler Akademisinden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev ve Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi’nin sunumları ilgiyle izlendi.
Rus Türkolog açıkladı
‘Rus makamlarınca yayınlanan ‘Kars Gazetesi’nde Erzurum’ başlıklı sunumuyla dikkat çeken ve aynı zamanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bilim danışmanlarından biri olan Rusya Bilimler Akademisi’nden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, ezber bozan açıklamalarda bulundu. İlk kez 16 yıl önce Erzurum’a geldiğini anlatan Vasilyev, “Şanlı tarihe sahip bu kenti ilk ziyaretim bende büyük izler bıraktı. O zamandan bu yana Rus arşivlerinde yaptığım araştırmalarda Erzurum ile ilgili detayları kaçırmadım” dedi. Rus ordusunun Güney Kafkaslarla Osmanlı Devleti’nde kaldığı dönemde Rus edebiyatı ve toplumsal bilinçte önemli iz bıraktığını dile getiren Vasilyev, bunun nedeni olarak Rus subayları arasında yazar, şair, ressam ve tarih severler gibi kişiliklerin olmasını gösterdi.
Gazetenin içeriğini paylaştı
Rus General Domiç’in de çok iyi tahsil görmüş bir kişilik olduğunu ifade eden Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, şunları söyledi. Rus General ‘Kars’ adlı gazetenin çıkarılması amacıyla girişimde bulundu. Gazete Rus askeri makamlarının faaliyeti, toplumsal hayattaki gelişmeler hakkında yerli halkı bilgilendirmeyi hedefliyor aynı zamanda bölgenin gelenek, kültürel ve sosyal açıdan araştırılmasına hizmet ediyordu. Gazete haftada bir çıkarılıyor ve bazı sayılarının resimli ekleri vardı. 4 Kasım 1914 tarihli nüshasında Rus uyruklu Müslümanlara karşı kıyımların yasaklanması konusunda genel Vali’nin emri, 11 Kasım’da cepheye yakın bölgelerde durum hakkındaki yorum dikkatimizi çekti. Kars gazetesinin 4 Kasım 1914 tarihli 45’inci sayısına baktığımızda askeri Vali’nin sadece Ruslara değil, daha çok yerli Türk halkını muhatap alan şu açıklamasını görüyoruz. Dönemin genel Valisi Korgeneral Zugof’ungazetede yer alan çağrısı şöyle:
İşte Korgeneral Zugof’un gazetedeki açıklamaları
‘Türkiye ile savaşın ardından Ermeni ve Rumların yerli Müslümanlara karşı düşmanca davranmaları hakkında haberler elimize geliyor. Yerli Müslümanların ise her zaman sakin kalarak Hristiyan halkına karşı her hangi bir düşmanlığa yer vermiyor. Ermeni ve Rum ahalisinin Müslümanlara karşı düşmanlıkları yeni fethedilen Türk bölgelerinde de baş gösteriyor. Türkiye’deki bazı yerleşim merkezlerinin Rus birlikleri tarafından işgal edilmesi ardından Rus - Türk sınırında Rus köylerinden Ermeni ve Rumlar oralara gelip Müslümanlara karşı zorbalıklara ve soygunlara başladılar. Bölgenin halkı Rusya barışçı Türk ahalisine karşı değil. Rusya, Türk hükümeti ve ordusuna karşı savaş vermektedir. Sadece Rusya’ya karşı silah ve çıkarlar Rusya’nın düşmanı sayılır. İmparatorumuzun iradesi, Rusya’nın şerefi ve haysiyeti gereğince Rus birliklerince fethedilen Türk bölgelerinde kalan ahali için tam huzur ve asayiş oluşturulmalı, hiç kimse, soygun, yolsuzluk ve zorbalıklardan ıstırap çekmemelidir. Ruslar tarafından terk edilen bölgelerin sivil halkı Rusya uyrukları gibi aynı derecede Rus kanunlarınca korunma ve himaye hakkına sahiptir. Bu vesileyle bölgemizin Ermeni ve Rumlarına hitap ederek yerli Müslümanlar dahi dinleri ve milliyetleri ne olursa yeni fethedilen bölgelerin ahalisine karşı her hangi bir düşmanca davranışlardan, zorbalıklardan çekilmeye çağırıyorum. Çünkü bu gibi davranışlar Rusya uyruklularımızın şeref ve haysiyetiyle bağdaşmaz. Aynı zamanda uyarmaktayım soygun ve zorbalık yapan herkes askeri mahkeme karşısına çıkarak savaş döneminde uygulanan kanunlara göre yargılanacaktır. Korgeneral Zugof’
Kimler katıldı?
Erzurum Teknik Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler ve Edebiyat Fakültesi binası konferans salonunda başlayan programa Vali Seyfettin Azizioğlu, AK Parti Milletvekilleri Zehra Taşkesenlioğlu, Mustafa Ilıcalı, Vali Yardımcısı Ayhan Terzi, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Erzurum Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muammer Yaylalı, Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, 9. Kolordu Komutanı Korgeneral Uğur Tarçın, Jandarma Bölge Komutanı Tümgeneral Güray Alpar, İl Jandarma Komutanı Jandarma Albay Bekir Uzun, Emniyet Müdürü Mehmet Aslan, Cumhuriyet Başsavcısı Halil İnal ve Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısı Ünal Bingül’ün yanı sıra çok sayıda akademisyen, öğrenci ve misafir katıldı.
