Bu hafta sizden gelen sorulara cevap vermeye devam ediyoruz.
ALGIDA DEĞİŞMEZLİK NEDİR? : Her şart veya durum altında olursa olsun nesnelerin ilk hafızada kaldığı haliyle hatırlanmasıdır. Bunda daha önceki öğrenmelerin ve yaşantılarımız etkisi vardır.
UZAY VE ZAMAN ALGISI NEDİR? Ön, arka, yan, sol, sağ gibi kavramları kullanarak varlıkların uzaklığını ortaya koyan uzay algısı olurken, yarın, dün, bugün, önce veya sonra gibi değişen süre algısı ise zaman algısı olarak bilinir.
ALGI YANILMALARI NELERDİR? İki tip algı yanılması vardır. İllizyon ve Halüsinasyon, algı yanılmalarıdır. İllizyon ise kendi arasında fiziki ve psikolojik olarak iki kısma ayrılmıştır. Bireysel farklılık olmayan fiziksel, bireysel farklılıklar gösterebilen ise psikolojik illüzyondur.
HALÜSİNASYON NEDİR? Kişide herhangi bir dışarıdan müdahale olmadığı halde sanki bir uyarıcı varmış gibi bir algılamanın olmasına verilen isimdir. Akıl hastaları ve özellikle çocukluk evresinde ateşli hastalıklar geçiren bireylerde halüsinasyon görülebilir. Kapı çalmadığı halde kapının devamlı çalındığı söyleyen veyahut kendisini dışarıda silahlı bekleyen kişilerin olduğu öne süren kişi halüsinasyon görüyor olabilir. İllüzyon herkesten görülebilir.
ZEKÂ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR? Zekâ, soyut ve somut zekâ olmak üzere iki kısımdır. Dünyada ve Türkiye’de düşük zekâlı olarak bilinenler geri zekâlı kabul edilirken, üstün zekâlı olanların sayısı toplam nüfus içerisinde azdır. İleri ve üstün zekâlılar arasında ise orta zekâlı insanlar dediğimiz kişiler bulunur. Zekâda bireysel farklılıklar görülür ve erkekler çocukluk ve ergenlik döneminde zekâ ilerlemesi yönünden karşı cinse göre daha hızlıdırlar. Kişilerin doğdukları ve ilk eğitimlerini aldıkları ev ile daha katıldıkları çevre zekânın artmasında etkili olur. İnsan zekâsı 30’lu yaşlarla birlikte artık ilerleme yavaşlar.
YETENEK VE BECERİ ARASINDA Kİ FARKLAR NELERDİR? Yetenek, genetiktir, beceri sonradan kazanılır. Yetenek, sabit, beceri ise hareketlidir. Yetenek deneyimlerle değişmezken, beceri deneyimler sonucu değişebilir. Yetenek belli bir sayı ile ifade edilirken, beceri ise sonsuzdur.
EDİMSEL KOŞULLANMA NEDİR? Bireyin geçmiş yaşantısında yaşamış olduğu pozitif ve negatif durumların davranışlarda yol açtığı değişikliklere edimsel koşullanma adı verilir. Edimsel koşullanmanın babası SKINNER olmuştur. Edimsel koşullanmada pekiştireç önemli bir unsurdur. Skinnerin öğrenme teorisinin en önemli ilkesi, bireyim davranışlarında, aldığı sonuçlara göre değişikler meydana gelmesidir. Pozitif olan sonuçlar o davranışı güçlendirmekte ve devamını sağlamakta, karşılaşılan olumsuz sonuçlar ise o davranışın olma olasılığını azaltmaktadır.
KLASİK KOŞULLANMA NEDİR? Klasik koşullanma bağ kurma olarak da bilinir. Olaylar ve nesneler arasında bağ kurarak öğrenmedir. Babası Pavlov’dur. Organizma için başlangıçta önem arz etmeyen bir davranışın daha sonra önem arz etmeye başlamasıdır.
SPORDA YARALANMA NEDİR? Hangi spor dalı olursa olsun sporcunun yaptığı spor dalında vücudunun hasar görmesi ve aktiviteye ara vermesine veya tamamen çekilmesine neden olan hasar spor yaralanması olarak bilinir. Darbe, şiddet ve kaslarda meydana gelen yaralanmalar bazen önemli sorunları da beraberinde getirebilir. Akut ve kronik olmak üzere iki tür spor yaralanması vardır. Şiddet, kırılma ve düşmeler akut, iyileşmeyen ve uzun süreli olanlar ise kronik yaralanmalardır. Tenis dirseği kronik yaralanmalara verilebilecek en güzel örneklerin başında gelir.
ISINMA NEDİR? Beden eğitimi dersinde en önemli adımlardan biri ve aynı zamanda sakatlanmaların önüne geçen ilk adım ısınmadır. Isınma sportif aktivitenin yapılmasını ve motivasyonun sağlanması bir diğer taraftan ise sporcunun performansını oyun öncesi veya oyun esnasında artıran bir bütün süreçtir.
FAİR PLAY NEDİR? Sporun belki de en önemli kısmıdır. Töre gibi Fair Play de yazısız kurallardır. Onunla ilgili ne bir kitapçık ne de yazılı başka bir materyal vardır. Spora hilenin ve aldatmacanın karışmadığı Fair Play sporun ana ruhudur. İlk defa Türkiye’de Fair Play ödülünü uluslararası arena da alan 1983 yılında İsmet Karababa almıştır. Trabzonlu atlet Hilal ÇOŞKUNER ise bu ödülü kazanan bir diğer sporcumuz olmuştur. Ödülü Dünya Fair Play Baron Courbert vermiştir. Rakibe ve oyunu yönlendiren hakeme saygı, kontrolü elden bırakmamak Fair Play için önemlidir.
ALGIDA DEĞİŞMEZLİK NEDİR? : Her şart veya durum altında olursa olsun nesnelerin ilk hafızada kaldığı haliyle hatırlanmasıdır. Bunda daha önceki öğrenmelerin ve yaşantılarımız etkisi vardır.
UZAY VE ZAMAN ALGISI NEDİR? Ön, arka, yan, sol, sağ gibi kavramları kullanarak varlıkların uzaklığını ortaya koyan uzay algısı olurken, yarın, dün, bugün, önce veya sonra gibi değişen süre algısı ise zaman algısı olarak bilinir.
ALGI YANILMALARI NELERDİR? İki tip algı yanılması vardır. İllizyon ve Halüsinasyon, algı yanılmalarıdır. İllizyon ise kendi arasında fiziki ve psikolojik olarak iki kısma ayrılmıştır. Bireysel farklılık olmayan fiziksel, bireysel farklılıklar gösterebilen ise psikolojik illüzyondur.
HALÜSİNASYON NEDİR? Kişide herhangi bir dışarıdan müdahale olmadığı halde sanki bir uyarıcı varmış gibi bir algılamanın olmasına verilen isimdir. Akıl hastaları ve özellikle çocukluk evresinde ateşli hastalıklar geçiren bireylerde halüsinasyon görülebilir. Kapı çalmadığı halde kapının devamlı çalındığı söyleyen veyahut kendisini dışarıda silahlı bekleyen kişilerin olduğu öne süren kişi halüsinasyon görüyor olabilir. İllüzyon herkesten görülebilir.
ZEKÂ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR? Zekâ, soyut ve somut zekâ olmak üzere iki kısımdır. Dünyada ve Türkiye’de düşük zekâlı olarak bilinenler geri zekâlı kabul edilirken, üstün zekâlı olanların sayısı toplam nüfus içerisinde azdır. İleri ve üstün zekâlılar arasında ise orta zekâlı insanlar dediğimiz kişiler bulunur. Zekâda bireysel farklılıklar görülür ve erkekler çocukluk ve ergenlik döneminde zekâ ilerlemesi yönünden karşı cinse göre daha hızlıdırlar. Kişilerin doğdukları ve ilk eğitimlerini aldıkları ev ile daha katıldıkları çevre zekânın artmasında etkili olur. İnsan zekâsı 30’lu yaşlarla birlikte artık ilerleme yavaşlar.
YETENEK VE BECERİ ARASINDA Kİ FARKLAR NELERDİR? Yetenek, genetiktir, beceri sonradan kazanılır. Yetenek, sabit, beceri ise hareketlidir. Yetenek deneyimlerle değişmezken, beceri deneyimler sonucu değişebilir. Yetenek belli bir sayı ile ifade edilirken, beceri ise sonsuzdur.
EDİMSEL KOŞULLANMA NEDİR? Bireyin geçmiş yaşantısında yaşamış olduğu pozitif ve negatif durumların davranışlarda yol açtığı değişikliklere edimsel koşullanma adı verilir. Edimsel koşullanmanın babası SKINNER olmuştur. Edimsel koşullanmada pekiştireç önemli bir unsurdur. Skinnerin öğrenme teorisinin en önemli ilkesi, bireyim davranışlarında, aldığı sonuçlara göre değişikler meydana gelmesidir. Pozitif olan sonuçlar o davranışı güçlendirmekte ve devamını sağlamakta, karşılaşılan olumsuz sonuçlar ise o davranışın olma olasılığını azaltmaktadır.
KLASİK KOŞULLANMA NEDİR? Klasik koşullanma bağ kurma olarak da bilinir. Olaylar ve nesneler arasında bağ kurarak öğrenmedir. Babası Pavlov’dur. Organizma için başlangıçta önem arz etmeyen bir davranışın daha sonra önem arz etmeye başlamasıdır.
SPORDA YARALANMA NEDİR? Hangi spor dalı olursa olsun sporcunun yaptığı spor dalında vücudunun hasar görmesi ve aktiviteye ara vermesine veya tamamen çekilmesine neden olan hasar spor yaralanması olarak bilinir. Darbe, şiddet ve kaslarda meydana gelen yaralanmalar bazen önemli sorunları da beraberinde getirebilir. Akut ve kronik olmak üzere iki tür spor yaralanması vardır. Şiddet, kırılma ve düşmeler akut, iyileşmeyen ve uzun süreli olanlar ise kronik yaralanmalardır. Tenis dirseği kronik yaralanmalara verilebilecek en güzel örneklerin başında gelir.
ISINMA NEDİR? Beden eğitimi dersinde en önemli adımlardan biri ve aynı zamanda sakatlanmaların önüne geçen ilk adım ısınmadır. Isınma sportif aktivitenin yapılmasını ve motivasyonun sağlanması bir diğer taraftan ise sporcunun performansını oyun öncesi veya oyun esnasında artıran bir bütün süreçtir.
FAİR PLAY NEDİR? Sporun belki de en önemli kısmıdır. Töre gibi Fair Play de yazısız kurallardır. Onunla ilgili ne bir kitapçık ne de yazılı başka bir materyal vardır. Spora hilenin ve aldatmacanın karışmadığı Fair Play sporun ana ruhudur. İlk defa Türkiye’de Fair Play ödülünü uluslararası arena da alan 1983 yılında İsmet Karababa almıştır. Trabzonlu atlet Hilal ÇOŞKUNER ise bu ödülü kazanan bir diğer sporcumuz olmuştur. Ödülü Dünya Fair Play Baron Courbert vermiştir. Rakibe ve oyunu yönlendiren hakeme saygı, kontrolü elden bırakmamak Fair Play için önemlidir.