Doğu Türkistan’da bir vaha ve aynı adı taşıyan tarihî bölgedir. Turfan, maalesef Çin zulmünün hüküm sürdüğü Doğu Türkistan’ın parçasıdır. Türk milletine ait olduğu için kıymet verilmeyen ama 2 bin 200 yıl önce yapılan Karızlar yani sulama kanalları Çin seddinden daha büyük öneme sahip.
Doğu Türkistan’ın Turfan bölgesindeki yer altına inşa edilen su şebekesini ilginç kılan büyük bir medeniyetin ürünü olmasının yanı sıra yerin altında inşa edilmiş olmasıdır. Deniz seviyesinin altında olan Turfan vilayetinin merkezi olan Turfan şehri, su kaynakları bulunmayan ve iklimi son derece kurak bir bölgede bulunuyor.
Bölgedeki su sıkıntısından ötürü 2 bin 200 yıl önce Tanrı Dağları’ndan Turfan istikametinde toplam uzunluğu 5 bin 272 kilometre olan yeraltı su kanalları inşa edilmesinin ardından bölge, cenneti andıran büyüleyici manzaralara kavuşmuştur. Karız Kanalları Tanrı Dağları’ndan topladığı suyu 60 km çölün altından geçirerek Turfan'daki yerleşim birimlerine götürüyor.
Türkler yaptı!
Bu kanallar 2 bin 200 yıl önce Uygur Türkleri tarafından yapılmış. Kanalın derinliği 110 metre den başlıyor. Kanallar çölün altında ağ gibi örülmüş. Aralıklarla açılan kuyular yardımıyla tarım alanları sulanıyor. Tanrı Dağları ile Turfan arasındaki bölge çöl olduğundan suyun aşırı sıcaktan buharlaşmaması için Karız su kanalları yeraltında inşa edilmiş.
Turfan'ın su ihtiyacının yüzde 30'u, hâlâ bu yeraltı kuyuları olan Karız Kanalı'ndan sağlanıyor. Karız Kanalı’nın tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor. Karız Kanalı müzesinde yeraltı su kanallarının üç boyutlu maketi, insanoğlunun doğa koşullarına nasıl meydan okuduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Tanrı Dağları’ndan yüzyıllardır bölge halkına hizmet veren yeraltı kanalları 1.5 metre yükseklikte, 60-70 cm genişlikte inşa edilmiş. Günde 858 metreküp su taşıyor.
2 bin 200 yıl önce sadece yerçekimi kullanılarak çalışması sağlanan Karız Kanalı, 60 kilometre uzaktaki kurak Turfan bölgesini bereketli vaha haline getirmiş. Yerçekimi kullanılarak suyu yer altından taşıyan bir medeniyetin farkında olabilmek bize güç verecektir.
Taklamakan Çölü’nün 120 metre altında ve toplam 5 bin 100 kilometre uzunluğundaki tarihi yeraltı su kanalları sistemiyle, su başka alanlara taşınarak tarımsal üretim daha da verimli hale gelmektedir. Turfanda sebze veya meyve deyiminin Turfan şehrinden geldiğini de hatırlatmak gerekiyor.
Doğu Türkistan’ın Turfan bölgesindeki yer altına inşa edilen su şebekesini ilginç kılan büyük bir medeniyetin ürünü olmasının yanı sıra yerin altında inşa edilmiş olmasıdır. Deniz seviyesinin altında olan Turfan vilayetinin merkezi olan Turfan şehri, su kaynakları bulunmayan ve iklimi son derece kurak bir bölgede bulunuyor.
Bölgedeki su sıkıntısından ötürü 2 bin 200 yıl önce Tanrı Dağları’ndan Turfan istikametinde toplam uzunluğu 5 bin 272 kilometre olan yeraltı su kanalları inşa edilmesinin ardından bölge, cenneti andıran büyüleyici manzaralara kavuşmuştur. Karız Kanalları Tanrı Dağları’ndan topladığı suyu 60 km çölün altından geçirerek Turfan'daki yerleşim birimlerine götürüyor.
Türkler yaptı!
Bu kanallar 2 bin 200 yıl önce Uygur Türkleri tarafından yapılmış. Kanalın derinliği 110 metre den başlıyor. Kanallar çölün altında ağ gibi örülmüş. Aralıklarla açılan kuyular yardımıyla tarım alanları sulanıyor. Tanrı Dağları ile Turfan arasındaki bölge çöl olduğundan suyun aşırı sıcaktan buharlaşmaması için Karız su kanalları yeraltında inşa edilmiş.
Turfan'ın su ihtiyacının yüzde 30'u, hâlâ bu yeraltı kuyuları olan Karız Kanalı'ndan sağlanıyor. Karız Kanalı’nın tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor. Karız Kanalı müzesinde yeraltı su kanallarının üç boyutlu maketi, insanoğlunun doğa koşullarına nasıl meydan okuduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Tanrı Dağları’ndan yüzyıllardır bölge halkına hizmet veren yeraltı kanalları 1.5 metre yükseklikte, 60-70 cm genişlikte inşa edilmiş. Günde 858 metreküp su taşıyor.
2 bin 200 yıl önce sadece yerçekimi kullanılarak çalışması sağlanan Karız Kanalı, 60 kilometre uzaktaki kurak Turfan bölgesini bereketli vaha haline getirmiş. Yerçekimi kullanılarak suyu yer altından taşıyan bir medeniyetin farkında olabilmek bize güç verecektir.
Taklamakan Çölü’nün 120 metre altında ve toplam 5 bin 100 kilometre uzunluğundaki tarihi yeraltı su kanalları sistemiyle, su başka alanlara taşınarak tarımsal üretim daha da verimli hale gelmektedir. Turfanda sebze veya meyve deyiminin Turfan şehrinden geldiğini de hatırlatmak gerekiyor.
