FARABİ
Türkistan’ın FARAB şehrinde doğdu. FARABİ lakabıyla anılır. Pozitif ilimlerin ve İslam felsefesinin kurucusudur. Birleşmiş Milletler fikrini ilk ortaya atan kişidir. Aristo’nun düşüncelerini en iyi İslam dünyasına aktaran kişidir. Psikoloji, matematik müzik ve siyaset alanında ün yapmıştır. Öklidin geometrisini açıklamıştır. İlimlerin sayımı adlı kitabı ile bilimleri sınıflandırmıştır. İhsaü’l-Ulum, El Medinetü’l Fazıla, Kitabü’l Musikı’l- Kebir adlı eserlerinden bazılarıdır. Muallim-i sani yani ikinci öğretmendir. Batı dillerinde ki lakabı ALFARABİUS’TUR.
İBN-İ SİNA
Filozofların reisi olarak tanınır. Batıdaki adı AVİCENNA’DIR. Fizik, mantık, tıbbi ilimlerde ilerlemiş siyaset ve felsefe ile de uğraşmıştır. Özellikle tıp alanında ortaya koyduğu eserler onu asıl ününe kavuşturmuştur. Hipokrat’tan sonra gelen en önemli tıp bilim adamıdır. Ruh hastalarını müzikle tedavi etme yollarını geliştirmiş ve yazdığı tıp kitabı yarım yüzyıl Avrupa da ders kitabı olarak okutulmuştur. Küçük ve büyük kan dolaşımını bulup, kalp ve beyin üzerinde de çalışmalar yapan EL KANUN Fİ’T TIP adlı kitabıyla da ünlenen bilim adamımızdır. KİTABÜŞ ŞİFA adlı eserinde yazarı yine İBN-İ SİNA olmuştur.
BİRUNİ
EL ASAR EL BAKİYE adlı kitabıyla ünlüdür. Astronomi, tarih, fizik, felsefe gibi ilimlerle uğraşmış Enlem ve Boylam dairelerini tespit etmiştir. Tarih alanında seyahatname türünde yazdığı eser TAHKİK-İ MA’LİL HİND’DİR. Bu eserinde Hindistan tarihi hakkında bilgi verir. Bilimin ilerlemesi için özgür düşüncenin olması gerektiğini söylemiştir. Gazneliler döneminde yaşamıştır. Sultan Mahmut’un sarayımın en kıymetlisi hazinesidir dediği bilim adamıdır.
İBNİ RÜŞT
Aristo’yu Ortaçağ da batıya tanıtan kişidir. Batıda AVERREOS diye tanınan İBN-İ RÜŞT şiirle uğraştı. Gözün ağ tabakasının fonksiyonunu buldu. Yorumcu lakabını aldı. Çiçek hastalığına yakalananların bir daha bu hastalığa yakalanmayacağını söyledi. Arap bilgini hukukçusu ve hekimidir.
HAREZMÎ
Arap bilgini olan Harezmî Cebir ve Trigonometri bilimlerinin kurucusu sayılır. Astronomi dalında da önemli eserleri vardır. Batı da DESCARTE’A kadar gelen en büyük matematik dehasıdır. Cebir kelimesini, cebir ve mukayesesi kitabıyla batıya geçirmiştir. En önemli eserleri Enlem-boylam, Kitabü’l Cebir ve gökyüzü atlasıdır. Bağdat’ta Dar’ül Hikme de yöneticilik ve öğretmenlik görevlerinde bulunmuştur.
ÖMER HAYYAM
Selçuklular döneminde yaşamış astronomi ve edebiyat alanında ün kazanmış bilgindir. En önemli özelliği Melikşah döneminde Celali takvimi hazırlayan heyetin başkanlığını yapmasıdır. Aynı zamanda Ömer Hayyam rubaileriyle de ünlü bir şairdir.
İBNİ HALDUN
Kendinden öncekileri bilimsel tarih yazıcılığı yaptıkları için eleştiren Haldun, MUKADDİME adlı eseriyle tanınır. HALDUN, Endülüs yani İspanya’da yaşamıştır.
DEDE EFENDİ
Müzik alanında önde gelen şahsiyettir. Hamamizade İsmail Efendi, Dede Efendi olarak tanınmıştır. Klasik Türk musikisinin en büyük bestecilerinden birisidir. 1778 yılında İstanbul’da doğdu 1846 da Hicazda öldü. Doğu musikisine yeni tip eserler kazandıran Dede Efendi’nin günümüze kadar iki yüzden fazla bestesi gelmiştir. En önemli bestesi: “Yine bir Gülnihal aldı gönlümü” dür. Ney çalan Dede Efendi’nin müziği hem dünyasal hem dinsel hem de mistiktir. Geleneklere tam bağlı olan Dede Efendi onları geliştirmiştir de. En önemli eserler: Mevlevi Ayinleridir.
ITRI MUSTAFA EFENDİ
Türk Musikisinin büyük ustasıdır. 1640 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1711 de aynı yerde öldü. Bütün İslam dünyasında okunan kurban bayramı tekbirleri, cuma ve bayram salaları onun eseridir. Günümüzde kırk kadar eseri mevcuttur. Mustafa ITRI Efendi aynı zamanda 100 TL arkasında yer alan önemli bir müzik adamımızdır.
TAMBURİ CEMİL BEY
Türk bestecisi ve virtüözüdür. Türk müziğinin klasik yapısını bozmadan bu alana yeni üslup getirdi. Kendisine tambur çaldığı için “Tamburi” lakabı takılan sanatçı Rehber-i Musiki adlı kitabı yazdı.
EVLİYA ÇELEBİ
UNESCO tarafından anma etkinliklerinin yapılacağı ünlü seyyahımızdır. XVII. yüzyılda yaşamış ve Osmanlı coğrafyasını SEYAHATNAME adlı eserinde yazmıştır. Şefaat ya resul yerine seyahat ya resul deyince yollara düşen büyük seyyahımız verdiği bilgilerle XVII. Yüzyılı gözler önüne sermiştir. Eserinde gözlemlerini bölgelere göre aktarmasını başarabilen ender yazarlardan biridir Evliya Çelebi. IV. Murat döneminde birçok olayın ortaya çıkmasında onun eserinin katkısı fazladır.
KÂTİP ÇELEBİ
XVII. yy da yaşamış Cihannüma, Fezleke-i Osmani, Mizanü’l Hak ve Keşf’üz Zünün adlı eserleri de yazmış olan edebiyatçımız Kâtip Çelebi’dir. Kâtip Çelebi, IV. Murat’a sunmuş olduğu raporu ile de meşhurdur.
Türkistan’ın FARAB şehrinde doğdu. FARABİ lakabıyla anılır. Pozitif ilimlerin ve İslam felsefesinin kurucusudur. Birleşmiş Milletler fikrini ilk ortaya atan kişidir. Aristo’nun düşüncelerini en iyi İslam dünyasına aktaran kişidir. Psikoloji, matematik müzik ve siyaset alanında ün yapmıştır. Öklidin geometrisini açıklamıştır. İlimlerin sayımı adlı kitabı ile bilimleri sınıflandırmıştır. İhsaü’l-Ulum, El Medinetü’l Fazıla, Kitabü’l Musikı’l- Kebir adlı eserlerinden bazılarıdır. Muallim-i sani yani ikinci öğretmendir. Batı dillerinde ki lakabı ALFARABİUS’TUR.
İBN-İ SİNA
Filozofların reisi olarak tanınır. Batıdaki adı AVİCENNA’DIR. Fizik, mantık, tıbbi ilimlerde ilerlemiş siyaset ve felsefe ile de uğraşmıştır. Özellikle tıp alanında ortaya koyduğu eserler onu asıl ününe kavuşturmuştur. Hipokrat’tan sonra gelen en önemli tıp bilim adamıdır. Ruh hastalarını müzikle tedavi etme yollarını geliştirmiş ve yazdığı tıp kitabı yarım yüzyıl Avrupa da ders kitabı olarak okutulmuştur. Küçük ve büyük kan dolaşımını bulup, kalp ve beyin üzerinde de çalışmalar yapan EL KANUN Fİ’T TIP adlı kitabıyla da ünlenen bilim adamımızdır. KİTABÜŞ ŞİFA adlı eserinde yazarı yine İBN-İ SİNA olmuştur.
BİRUNİ
EL ASAR EL BAKİYE adlı kitabıyla ünlüdür. Astronomi, tarih, fizik, felsefe gibi ilimlerle uğraşmış Enlem ve Boylam dairelerini tespit etmiştir. Tarih alanında seyahatname türünde yazdığı eser TAHKİK-İ MA’LİL HİND’DİR. Bu eserinde Hindistan tarihi hakkında bilgi verir. Bilimin ilerlemesi için özgür düşüncenin olması gerektiğini söylemiştir. Gazneliler döneminde yaşamıştır. Sultan Mahmut’un sarayımın en kıymetlisi hazinesidir dediği bilim adamıdır.
İBNİ RÜŞT
Aristo’yu Ortaçağ da batıya tanıtan kişidir. Batıda AVERREOS diye tanınan İBN-İ RÜŞT şiirle uğraştı. Gözün ağ tabakasının fonksiyonunu buldu. Yorumcu lakabını aldı. Çiçek hastalığına yakalananların bir daha bu hastalığa yakalanmayacağını söyledi. Arap bilgini hukukçusu ve hekimidir.
HAREZMÎ
Arap bilgini olan Harezmî Cebir ve Trigonometri bilimlerinin kurucusu sayılır. Astronomi dalında da önemli eserleri vardır. Batı da DESCARTE’A kadar gelen en büyük matematik dehasıdır. Cebir kelimesini, cebir ve mukayesesi kitabıyla batıya geçirmiştir. En önemli eserleri Enlem-boylam, Kitabü’l Cebir ve gökyüzü atlasıdır. Bağdat’ta Dar’ül Hikme de yöneticilik ve öğretmenlik görevlerinde bulunmuştur.
ÖMER HAYYAM
Selçuklular döneminde yaşamış astronomi ve edebiyat alanında ün kazanmış bilgindir. En önemli özelliği Melikşah döneminde Celali takvimi hazırlayan heyetin başkanlığını yapmasıdır. Aynı zamanda Ömer Hayyam rubaileriyle de ünlü bir şairdir.
İBNİ HALDUN
Kendinden öncekileri bilimsel tarih yazıcılığı yaptıkları için eleştiren Haldun, MUKADDİME adlı eseriyle tanınır. HALDUN, Endülüs yani İspanya’da yaşamıştır.
DEDE EFENDİ
Müzik alanında önde gelen şahsiyettir. Hamamizade İsmail Efendi, Dede Efendi olarak tanınmıştır. Klasik Türk musikisinin en büyük bestecilerinden birisidir. 1778 yılında İstanbul’da doğdu 1846 da Hicazda öldü. Doğu musikisine yeni tip eserler kazandıran Dede Efendi’nin günümüze kadar iki yüzden fazla bestesi gelmiştir. En önemli bestesi: “Yine bir Gülnihal aldı gönlümü” dür. Ney çalan Dede Efendi’nin müziği hem dünyasal hem dinsel hem de mistiktir. Geleneklere tam bağlı olan Dede Efendi onları geliştirmiştir de. En önemli eserler: Mevlevi Ayinleridir.
ITRI MUSTAFA EFENDİ
Türk Musikisinin büyük ustasıdır. 1640 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1711 de aynı yerde öldü. Bütün İslam dünyasında okunan kurban bayramı tekbirleri, cuma ve bayram salaları onun eseridir. Günümüzde kırk kadar eseri mevcuttur. Mustafa ITRI Efendi aynı zamanda 100 TL arkasında yer alan önemli bir müzik adamımızdır.
TAMBURİ CEMİL BEY
Türk bestecisi ve virtüözüdür. Türk müziğinin klasik yapısını bozmadan bu alana yeni üslup getirdi. Kendisine tambur çaldığı için “Tamburi” lakabı takılan sanatçı Rehber-i Musiki adlı kitabı yazdı.
EVLİYA ÇELEBİ
UNESCO tarafından anma etkinliklerinin yapılacağı ünlü seyyahımızdır. XVII. yüzyılda yaşamış ve Osmanlı coğrafyasını SEYAHATNAME adlı eserinde yazmıştır. Şefaat ya resul yerine seyahat ya resul deyince yollara düşen büyük seyyahımız verdiği bilgilerle XVII. Yüzyılı gözler önüne sermiştir. Eserinde gözlemlerini bölgelere göre aktarmasını başarabilen ender yazarlardan biridir Evliya Çelebi. IV. Murat döneminde birçok olayın ortaya çıkmasında onun eserinin katkısı fazladır.
KÂTİP ÇELEBİ
XVII. yy da yaşamış Cihannüma, Fezleke-i Osmani, Mizanü’l Hak ve Keşf’üz Zünün adlı eserleri de yazmış olan edebiyatçımız Kâtip Çelebi’dir. Kâtip Çelebi, IV. Murat’a sunmuş olduğu raporu ile de meşhurdur.
