Türkiye'nin köklü sahnelerinden Erzurum Devlet Tiyatrosu (EDT), yeni sezona “Shakespeare’in Bütün Oyunları” ile merhaba dedi. Yüzyıllardır insanların duygularına, düşüncelerine ve hayal dünyalarına dokunan sahne sanatı, her yeni sezonda izleyicisini başka bir yolculuğa çıkarıyor. Bu büyülü dünyanın Anadolu’daki en önemli temsilcilerinden biri olan Erzurum Devlet Tiyatrosu, 26 kadrolu oyuncusu, 13 mezun sanatçısı ile her perde açılışında olduğu gibi bu yıl da seyircisini hem güldürecek hem düşündürecek eserlerle buluşturmayı hedefliyor.
İnsanlık tarihini kitlesel olarak en çok etkileyen sanat dallarından biri olan tiyatroyu, başarılı işlere imza atan ve aynı zamanda Erzurum Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü görevini yürüten Akın Berk Sağıroğlu, PUSULA’ya anlattı.
Köklü geçmişi ve gönüllerdeki ayrıcalıklı yeri ile Erzurum Devlet Tiyatrosu’nun dününü, bugününü konuşurken akıllara şüphesiz ilk gelen Mumcu Caddesi’nde yer alan ve ahşap yapısı ile göz dolduran eski devlet tiyatro binası oluyor. Elim bir yangında kül olan tiyatro binası yıllar geçse dahi Erzurum seyircisinin aklına kazındı. Yaşananlara rağmen seyircisiyle buluşmaktan geri durmayan Erzurum Devlet Tiyatrosu, sanat faaliyetlerine bir hastane kompleksi içerisinde yer alan salonda devam etti. Aradan geçen 7 yılın ardından kendi sahnesine ve binasına kavuşan oyuncular ve tiyatroseverler, sezonun açılışını Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Tamer Karadağlı ve Genel Müdür Yardımcısı Emre Başer’in gerçekleştirdiği bir program ile kutlamıştı.
Kurulduğu günden bu yana binlerce temsil ile seyircisiyle bir araya gelen Erzurum Devlet Tiyatrosu; ilk günkü heyecanla halen seyircisi ile buluşarak perde demeye devam ediyor. Kemikleşmiş tiyatro seyircisi ile dikkatleri çeken Erzurum DT, her geçen gün artan seyirci ivmesiyle de dikkatli üzerine çekiyor. Geçtiğimiz yıl sezonu yüzde 99’luk oranla kapatan Erzurum DT, bu yıl yeni bir rekora imza atarak yüzde 111’lik doluluk oranına ulaştı.
Erzurum Devlet Tiyatrosu’nun dünü, bugünü ve yarını için neler söylemek istersiniz?
Erzurum Devlet Tiyatrosu (EDT) bölgesel kültür politikalarının sonucu kurulan bir sahne değil, Doğu Anadolu’da sanatın kurumsal olarak yayılması ve kök salması adına atılmış stratejik bir adım. Erzurum DT’nin kuruluşundan bugüne baktığımızda şehrin hafızasına, kültürel yapısına dokunan, bölge insanıyla kuvvetli bir bağ kuran bir yolculuğu var. Bölge müdürlüğü olarak bize de bu noktada önemli bir sorumluluk düşüyor. Bizde bu mirası elimizden geldiği kadar ileriye nasıl taşıyabiliriz diye çalışıyoruz. Bu köklü sahnenin geçmişine baktığımızda ise Erzurum’da sahnelenen ilk oyunun Ergun Sav’ın yazdığı ‘Can Bebek’ adlı eser olduğunu görüyoruz. Ensar Kılıç’ın yönettiği bu oyunun döneme damga vurduğunu söylemek mümkün. Soğuk bir kış gününde seyircisiyle buluşmanın heyecanını yaşayan oyuncuların hislerini tarif etmek çok zor olacaktır. Aynı zamanda kapanmamak üzere bir daimi sahnenin Erzurum’a kurulmuş olması halkı mutlu eden sebeplerin başında geliyor. Devlet Tiyatroları olarak bugüne kadar bize ulaştırılmış bu kıymetli kültürün üzerine bir şeyler katarak bu vizyonu dahada ileriye taşımak istiyoruz.
Sezona merhaba dediniz, şehirde tiyatroya olan ilgi ne durumda?
'Hadi Artık Birlikte Gülelim' mottosuyla sezona güzel bir giriş yaptık. Genel Müdürümüz Tamer Karadağlı'nın önderliğinde, sahnemizi sadece salonlarla sınırlı görmüyor, sanatın ulaşmadığı her yere ulaşmak için yola çıkıyoruz. Bu yolculuk bazen bir sahne bir okul bahçesinde, bazen bir köy meydanında kurulacak. Tiyatro, gidebildiği her yere umut ve neşe götürecek. Her oyunda bir tebessüm, her perdede bir düşünce, her sahnede bir umut var. Biz tiyatroyu yalnızca izletmek değil, birlikte yaşamak istiyoruz. Bu noktada da seyircimiz bizi yalnız bırakmıyor. Son yıllara baktığımızda seyirci sayımızın yüzde 100’den fazla oranda artması bizi çok mutlu eden bir detay. Oranlara baktığımızda ise Erzurum DT yüzde 111 oranında bir doluluğa sahip. Geçtiğimiz yıl ise bu oran yüzde 99’du.
Erzurum’daki tiyatro seyircisinin profilni nasıl değerlendiriyorsunuz?
Erzurum seyircisinin oyunlardan beklentisi çok yüksek ve seçiciler. Bunun yanısıra sahici bir izleyici profili mevcut. Devlet tiyatroları olarak özellikle genç nüfusta ciddi bir ivme görüyoruz. Aileler çocuklarını sanatla buluşturma noktasında çok bilinçli. Ayrıca Erzurum’da seyirci sadece izleyen değil aynı zamanda takip eden bir yapıya sahip. Bağ kuran bir yanları var ve bu durum bizi oldukça memnun ediyor. Bu temeli daha da güçlendirmek adına seyirci analizi yapıyoruz. Veriler üzerinden beklentileri nasıl karşılarız diye çalışmalar yürütüyoruz. Erzurum geneline baktığımızda var olan iki üniversite öğrencilerinin ve bunun yanı sıra yerli halkın tiyatroya büyük bir ilgisi var. Erzurum’da yıllardan beri süregelen bir kemikleşmiş tiyatro seyircisinin varlığından bahsedebiliriz. Elimizdeki rakamlara baktığımızda bunu çok rahat görebiliyoruz.
Bölge tiyatrosu olmanın getirdiği zorluklar veya avantajlar neler?
Erzurum DT, stratejik konumu ve kültürel etki açısından Doğu’nun sanat kapısı niteliğinde. Haliyle hem bölgesel temsil gücü yüksek hem de çevre illerle etkileşim kurabilen bir merkez. Devlet tiyatrolarının vizyonunda Erzurum’un rolü giderek büyüyor. Bizlerde bu vizyonu güçlendirmek adına önemli adımlar atıyoruz. Kasım ayına baktığımızda doğu ile batı arasında ciddi bir köprü kurmuş durumundayız. Erzurum DT olarak biz İzmir’deyiz, İzmir DT olarak onları burada misafir ediyoruz. Sanatsal diplomasi yapıyoruz diyebiliriz. Turne dediğimiz olay sadece bir oyunu başka şehire gidip oynamak demek değil. Farklı kodları, beklentileri, şehre dair birtakım yapıları her bölgede yaşayan vatandaşlarla buluşturma noktasındayız.
Bölgesel hikayelerin sahneye taşınması konusunda özel bir çabanız var mı?
Yerel hikayelerin sahnede görünür kılınılması kültürel devamlılık açısından çok kritik. Erzurum’un folkloru, tarihsel kimliği, kahramanlık anlatıları, edebiyat birikimi, kent belleği ulusal repertuara kazandırılmayı hak eden bir zenginlik. Bizim de bölge müdürlüğü olarak bu başlıkta özgün projelerimiz var.
Sezon repertuvarını belirlerken hangi kriterleri dikkate alıyorsunuz? Bu sezon Erzurum DT olarak yeni bir oyun oynayacak mısınız?
Oyun çıkarırken belli başlı kriterleri gözetmemiz gerekiyor. Bunlar halkımızın, şehrimizin beklentileri, repertuar dengesi ve bizim kurumsal kimliğimize, sanatsal yapımızı zenginleştirecek oyunlar seçmek durumundayız. Bu noktada detaylı ve hassas bir çalışma sürdürüyoruz. Yaptığımız her oyunu ülkenin dört bir yanına göndermeye çalışıyoruz. Yeni sezon için ise Erzurum seyircisine sürprizlerimiz olacak. Pek çok proje hazırlık sürecinde.
Son olarak bizleri yeni projeler bekliyor mu?
Sezon boyunca izleyenlerimize farklı sürprizlerimiz olacak. Bunlardan birisi ise bizim için çok kıymetli olan çocuklarımızın tiyatroya erişimi ile alakalı olacak. İl Milli Eğitim Müdürlüğümüz ve Erzurum DT olarak ortaklaşa bir proje yapacağız. Köy okullarına giderek Geleneksel Türk Tiyatromuzu çocuklara tanıtmayı amaçlıyoruz. Bir sınıf, koridor veya öğretmenler odasını sahneye dönüştürecek bir yapı kurarak onlara Hacivat ve Karagöz sahnesi hediye etmek istiyoruz. Asıl amacımız çıktığımız bu yolda 10 köy okulundaki çocuklara tiyatroyu ulaştırmak ve geleneksel Türk Tiyatrosunu tanıtmak olacak.
Şeyma TAHİR
