İşte Lozan Barış Konferansına giden yolda önemli bir aşamaya daha geldik. Bu hafta ki yazımızda 1 Kasım 1922’de kaldırılan saltanata yer vereceğiz. Ülkeden düşmanın atılmasıyla birlikte ulusal bağımsızlık yolunda büyük adım atılmış sıra ulusal egemenlik yolunda adımlara gelmişti. İtilaf devletleri antlaşma yapmak için İstanbul Hükümetini de Lozan’a çağırınca düğmeye basılmış ve ilk olarak saltanat kaldırılmıştır. Saltanat, egemenliğin babadan oğula geçtiği yasama, yürütme ve yargı güçlerinin tek elde toplandığı bir yönetim biçimidir. Saltanatın kaldırılmasını hızlandıran gelişme neydi? Milli mücadele döneminde itilaf devletleriyle birlikte hareket eden İstanbul Hükümetinin ’de Lozan Barış Konferansına çağrılması saltanatın kaldırılmasını hızlandırmıştır. İtilaf Devletlerinin gayesi yine ikilik çıkarmak ve bu ikiliklerden yararlanabilmektir. Ankara Hükümeti bunun önüne geçmek ve millet iradesini ortaya çıkarmak amacıyla saltanatı 1 Kasım 1922’de kaldırmıştır. Saltanatın kaldırılmasının sebepleri neydi? Saltanatın ulus egemenliği önünde ki engel oluşu, milli mücadele döneminde olumsuz tavırlar ve Lozan Barış Konferansına İstanbul Hükümetinin de davet edilmesidir. Tüm sebepler dâhilinde Dr. Rıza Nur ve arkadaşlarının verdikleri önerge ile 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılmıştır. Saltanatın kaldırılmasının sonuçları neler olmuştur? Saltanatın kaldırılmasıyla beraber 1299’da temelleri atılan Osmanlı Devleti resmen tarih sahnesinden çekilmiştir. Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşmasıyla fiilen, 3-11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Ateşkes Anlaşmasıyla hukuken sona ermişti. Saltanatın kaldırılması laik devlet olma doğrultusunda atılan ilk adım sayılmaktadır. Saltanatın kaldırılmasıyla birlikte ulus egemenliği önünde ki ilk önemli engel de böylelikle ortadan kaldırılmıştır. Abdülmecit Efendi, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından son halife seçilmiştir. Lozan Barış Konferansında, İtilaf Devletlerinin ikiliklerden yararlanma umutları da böylelikle ortadan kaldırılmıştır. İstanbul Hükümeti ve Ankara Hükümeti gibi ki başlı yönetim anlayışı sona ermiştir. Saltanatın kaldırıldığı gün halifeliğin kaldırılmamasının temel sebebi kamuoyunun buna hazır olmayışıdır. Dolayısıyla halifelik daha sonra yani 3 Mart 1924’te kaldırılacaktır. İstanbul hükümeti ile TBMM’nin birlikte davet edildikleri konferanslar Londra ve Lozan konferansları olmuştur. İki hükümetin birlikte katıldıkları konferans Londra Konferansı olmuştur. TBMM’nin tek başına katıldığı konferansı ise Lozan Barış Konferansı olmuştur. O zaman başlığımız Lozan Barış Antlaşması olsun mu?
