Merhaba sevgili Pusula okurları!
Bugün sizlerle hem tükenen kaynaklarımıza dikkat çekmek hem de diyetisyen olmamın uyandırdığı içgüdüye dayanarak yine sağlıklı beslenme üzerine sohbet etmek istiyorum. Tabii daha yeni ve daha başka bir boyutuyla.
Ve tabii yine sohbetimizde hani deyim yerindeyse ‘erişilmesi kolay sağlıklı kaynaklara’ yoğunlaşalım istiyorum. Çünkü zaman zaman bana yazdığınız üzere ki çok haklısınız; devir ekonomi devri! Diyet fikrini bir lükse, dolayısıyla erişilmesi güç, pahalı besinlere yoğunlaştırmak bu günlere uygun bir tutum olmaz.
En azından ben böyle düşünüyorum.
Sizlerin de bildiği gibi günümüzde sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik her zamankinden daha önemli hale geldi, bu da doğal olarak bitkisel proteinlere olan ilgiyi artırdı. Vegan ya da vejetaryen beslenmenin yükselmesiyle birlikte bitkisel proteinler sadece sağlıklı değil, aynı zamanda çevre dostu alternatifler olarak karşımıza çıkıyor. Ama işin güzel yanı, bu proteinlerin faydaları sadece veganlar ya da vejetaryenlerle sınırlı değil. Aslında herkesin diyetinde olması gereken önemli besinlerden biri haline geldiler. Hem vücudumuza iyi geliyor hem de gezegenimizi koruyor. Ne güzel değil mi?
Hem sağlıklı beslenme hem gezegenimizin habitatının sürdürülebilirliği için asla ihmal edilmemesi gereken bir ayrıntıdır ‘bitkisel protein kaynakları’. Peki, neleri ve hangi bitkileri tarif ediyoruz?
Bitkisel proteinler sadece baklagillerle sınırlı değil, birçok farklı kaynaktan alabilirsiniz. Bir bakalım:
Baklagiller: Nohut, mercimek, fasulye hem bol protein içerir hem de enerji verir, üstelik içinde lif ve kompleks karbonhidrat da var. Özellikle yöremizde kolay bulunabilir oluşu da cabası...
Belki ‘Diyetisyen hanım, bunlar da ateş pahası’ diyeceksiniz; e haklısınız. Ama bütçemiz yettiğince tüketmek de sadece aile reisi beylere değil, aynı zamanda maharetli kadınlarımıza düşen bir meziyet. Biz neleri atlatmadık değil mi?
Tohumlar ve Kuruyemişler: Badem, ceviz, fıstık gibi kuruyemişler ya da chia tohumu, keten tohumu gibi tohumlar hem sağlıklı yağlar hem de protein açısından zengin.
Tahıllar: Kinoa, karabuğday gibi tam tahıllar da yüksek protein içerir ve tam amino asit profiline sahip oldukları için eksiksiz bir protein kaynağıdır.
Soya Ürünleri: Tofu, tempeh, soya fasulyesi gibi soya bazlı ürünler de harika bitkisel protein kaynaklarıdır. Soya proteini, hayvansal proteinlere oldukça yakın bir amino asit dengesi sunar.
Bitkisel Proteinlerin Avantajları
Bitkisel proteinler sağlığımız için gerçekten fayda sağlıyor. Örneğin, genellikle doymuş yağ oranı düşüktür ve kolesterol içermezler! Bu bizim kalp sağlığımız için oldukça önemlidir. Ayrıca bu proteinler lif bakımından da oldukça zengindir. Bağırsaklarımızın çalışmasını düzenler ve daha uzun süre tok tutar. Bu da kilo kontrolü için büyük bir avantaj. Kısacası hem sağlıklı hem de doyurucu bir seçim!
Hayvansal proteinlerin üretimi, yüksek miktarda su ve enerji tüketiyor ayrıca çevreye ciddi zarar veriyor. Ama bitkisel proteinler bu konuda çok daha çevre dostu. Daha az kaynak tüketiyorlar ve çevreye daha az zarar veriyorlar. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), bitkisel protein kaynaklarının dünya genelinde sürdürülebilir gıda sistemleri oluşturulmasında anahtar rol oynayacağını söylüyor.
Bitkisel Proteinlerin Tamamlanması
Bazı bitkisel protein kaynakları, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu tüm amino asitleri tek başına karşılamaz. Ama endişelenmeyin, farklı bitkisel proteinleri gün boyunca kombinleyerek bu açığı kapatabilirsiniz. Örneğin, baklagilleri tahıllarla bir arada tüketmek, gerekli tüm amino asitleri sağlayarak eksiksiz bir protein profili sunar. Yani bitkisel proteinler, et veya süt ürünleri kadar etkili bir şekilde protein ihtiyacınızı karşılayabilir.
Sonuç olarak...
Hem sağlık açısından faydaları hem de çevresel sürdürülebilirlik ve tarım verimliliği açısından avantajları göz önüne alındığında, daha fazla bitkisel protein kaynağını beslenmemize dâhil etmek, uzun vadede daha sağlıklı bir yaşam sürdürmemize yardımcı olabilir. Yani, günlük diyetinizde bu tür yiyeceklere daha fazla yer açmak, sağlığınıza yapabileceğiniz mükemmel bir yatırım!
