Her seçim sonrası partiler kayıplarını ve kazançlarının hesabını yapar, yapmalıdır da. Değerlendirme yapılırken kolayı başkalarını suçlamaktır. Oysa doğruya götüren anlayış, eksikleri veya kusurlarını ortaya koyabilmektir.
Erzurum son seçimde bir şey söyledi. Doğru veya yanlış, ama şehir bir şey anlattı. Anlattığını doğru okumakta yarar var.
Pazar günü seçimlerine göre Ak Parti 191.956 oy ve yüzde 43.3 oranında kaldı. 4 milletvekili çıkardı. Önceki seçimle aynı vekil sayısına ulaştı. Fakat önceki seçimde aldığı oy başka bir şeyi anlatıyor gibiydi. MHP yüzde 16.67 oy oranı ve 73.874 oyla 1 milletvekili çıkarttı. Vekil sayısı aynı, fakat oy oranında yüzde 10’a yakın kayıp var. Yeşil Sol Parti (HDP) yüzde 9.9 oy oranı ve 43.863 oy aldı, 1 milletvekili çıkardı. İyi Parti yüzde 9.51 oy oranı ile 42.126 oy aldı, önceki seçimlerin üstüne çıktı, fakat milletvekilliğini 1750 civarında oy ile kaybetti. CHP 31.120 oy aldı ve önceki seçimlerin üstüne çıktı. Yeniden Refah 21.816 oy, İslam Yıldırım 13.168, Zafer Partisi 10.465 oy, BBP 7.675 oy, Memleket Partisi 2.264, AP 1031, Sol Parti 851 aldı.
Galiba Erzurum bir şey söylerken kantarın topuzunu birazcık kaçırınca Ak Parti oylarında düşüş oldu. Milletvekili sayısı eksilmedi ama bu düşüş Yeşil Sol (HDP)’nin milletvekili çıkarmasının önünü açtı.
Ak Parti oylarının bir kısmı Yeniden Refah, bağımsız aday İslam Yıldırım, BBP’ye kaydı. MHP’nin de Zafer Partisine oy kaptırdığı görülüyor. Elbette Ümit Özdağ’ın mülteci karşıtı söylemleri aldığı oylara etki etmiştir.
2018 Haziran seçimlerinde Ak Parti 238.924, tekrarlanan Kasım seçimlerinde 281.707 oy almış. Oranlar yüzde 54,8, ve 67.8, MHP 80.776, 52.146 oy, HDP 52.146 ve 51.204, İyi Parti 35.503 oy almış.
Erdoğan oyunu korumuş
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise 2018’e göre Recep Tayyip Erdoğan’ın bir miktar, yaklaşık 3 puan oy kaybettiği görülüyor.
Milletvekilliğinde Ak Parti oylarındaki düşüş oranı, Cumhurbaşkanlığı seçiminde yok. Yani Erzurum seçmeni kaos, güvenlik endişeleri, dış güçlerin algılarına ters tepki vermiş. Soğan fiyatına takılı kalmamış ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sahip çıkmış.
Aradaki farkın iyi okunmasında fayda var.
2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan 72.3, İnce 9.9, Demirtaş 9.7, Akşener 6.6 oy almış. 2023 seçimlerinde Erdoğan’ın oy oranı 68.59, Kılıçdaroğlu 24.5, Sinan Oğan 6.57 oya ulaşmış.
28 Mayıs’ta tekrarlanacak seçimlerin Erzurum için sonucunun çok daha farklı olacağını tahmin edebiliriz. Erdoğan’ın ikinci seçimde yüzde 70’lerin çok üzerine çıkacağını tahmin ediyorum.
28 Mayıs Azerbaycan Cumhuriyeti’nin de kuruluş yıl dönümü. Mehmet Emin Resulzade’nin “Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez” veciz sözünün, 29 Mayıs’ın İstanbul’un fetih yıl dönümü olmasının da bir anlamı olduğuna inanıyorum.
Ayasofya için o gün farklı bir gün olacağını umuyorum.
