Konuk Kalem: Kadir Sabuncuoğlu/ Bakü
Her ikisi de rahmetli oldular ya.
Gerçek mi, hayal ürünü mü?
O da bilinmiyor.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile bir gün sohbete dalmışlar. Aliyev, Demirel’e “Çok p…..nk bir insansınız” demiş.
Demirel çok şaşırmış. Süleyman Demirel hiç bu lafın altında kalır mı? O da anında yanıt vermiş Aliyev’e:
''Siz de az p.....nk değilsiniz.''
Oysa Azerbaycan’da işadamlarına saygınlık ifadesi olarak ‘p…..nk’ denirmiş.
Bir başka anı, Süper Ligdeki üçüncü sezona Erzurumspor, Azerbaycanlı Teknik Direktör Ruslan Abdullayev ile başlamıştı. Abdullayev’in Azerbaycan Türkçesiyle ulusal basına verdiği mesajlar çoğu kez ‘komik’ bulunmuştu. Ancak Abdullayev’in Erzurumspor’daki ömrü kısa olmuştu. 2000- 2001 sezonun ikinci haftasında alınan 7-0’lık Galatasaray yenilgisi sonrası Abdullayev’in ilişiği kesilmiş, yerine Yugoslav Teknik Direktör Stanislav Karasi getirilmişti.
Öte yandan Azerbaycan dilinde yer alan ve bize göre ilginç olan kelimelerden bazıları şunlar:
Türkçe Azerbaycan Dilinde
-kemikli et/ pirzola - sümüklü et
-bekar - subay
- kürdan - diş çöpü
- kaleci - kapıcı
- çatal iğne - sancak
- inmek - düşmek
- diş macunu - diş pastası
- kaybolmak - azmak
- dur - dayan
- Fok balığı - su iti
**
Kadir Sabuncuoğlu/ Bakü
Azerbaycan’dan Notlar
*Kafkas İslam Ordusu, Nuri Killigil Paşa komutasında 15 Eylül 1918’de Bakü'ye girerek ülkeyi Ermeni ve Ruslardan temizledi.
*Kurtuluş savaşında Kafkas İslam Ordusu, 1130 şehit verdi ve Türkiye'nin her ilinden Bakü'de şehit var.
* Bakü’nün göbeğindeki en güzel park, Haydar Aliyev ile Süleyman Demirel dostluğu sayesinde Türkiye Cumhuriyetine verilmiş. Yaklaşık 18 dönüm arazi üzerine kurulan T.C. Büyükelçiliği 2007 yılında hizmete açılmış. Bahçesinde 100 zeytin ağacı ve ladinler var. Elçilikte 80 personel çalışıyor. Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan devlet olduğu için buradaki diplomatik plaka taşıyan T.C. Büyükelçiliği araçlarına 001 plakası verilmiş.
*Bakü, Azerbaycan’ın ekonomik, kültürel ve siyasi merkezi.
*Şehir, modern binaları, tarihi yerleri, müzeleri ve parkları ile ünlü. *Bakü'nün 2021 yılındaki nüfusu yaklaşık 2.3 milyon, bu günkü nüfusu ise 4 milyon dolayında.
*Bakü'de yaşayanlar genellikle ticaret, turizm, petrol ve gaz endüstrisi gibi sektörlerde çalışır.
*Azerbaycan mutfağı, zengin lezzetleri ve çeşitli yemekleri ile ünlüdür.
*’İki devlet tek millet’ sloganın vurgulandığı kardeş Azerbaycan’da, her yerde Azerbaycan ve Türk bayraklarını yan yana dalgalanıyor.
*Her mevsimde çok rüzgar alan Bakü, ‘Rüzgarın başkenti’ olarak nitelendiriliyor.
*Azerbaycanlılar kendilerine ‘Azeri’ denilmesinden rahatsızlar.
*Türkiye Gazeteciler Federasyonu heyeti, programda olmasına karşın Suşa ve Karabağ gezileri, Ermenistan gerginliği yüzünden iptal edildi.
*Hazar Denizinin suyu, küresel ısınma nedeniyle sürekli azalıyor.
*Azerbaycan Cumhuriyeti, parlamenter sisteme dönüş sinyalleri veriyor.
*Türkiye Azerbaycan İşadamları Derneği Genel Başkanı, Okuklu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Okuklu, seramik dünyasını Bakü’ye taşımış . Hanlı Pazar adını verdiği devasa işyerinde Iğdırlı işadamı Yılmaz Okuklu, Türk Gazetecilere bir yemek verdi.
**
Bunları biliyor musunuz?
*Azerbaycan, son Ermenistan savaşında zafer kazanırken elde ettiği ganimetleri (Uçak, tank vs) büyük bir gururla Hazar Denizi kenarında, sergiliyor. Beş futbol sahasına denk gelen alanda Azerbaycan’ın Rus malı kocaman mermilerden yaptığı aydınlanma ve temizlik araçları dikkat çekiyor.
* Iğdır ile Nahçıvan arasında ulaşımı sağlaması için 1992 yılında yaptırılan Hasret Köprüsünü, her iki ülke Cumhurbaşkanları Süleyman Demirel ve Haydar Aliyev tarafından hizmete açıldı.
*Karayolları Bölge Müdürlüğünden emekli yönetici Doğan Hattatoğlu’nun verdiği bilgiye göre, köprünün açılışına katılanlara, bir kamyon dolusu pet şişe su, yarım kamyon dolusu köfte/ekmek dağıtıldı.
* Türkiye Gazeteciler Federasyonu (TGF), Gazeteciler Cemiyetleri Basın Vakfı ve Türkiye Azerbaycan Dostluk Dernekleri Federasyonu tarafından ortaklaşa düzenlenen Türk Dünyası Basın Şurasının dördüncüsü Bakü’de gerçekleştirildi. TGF Genel Başkanı Yılmaz Karaca, “Hedefimiz Türk Dünyası ile bütünleşmek” dedi.
*Azerbaycan Devlet Televizyonu AZ TV’nin 14 Eylül 2023 günü bildirdiğine göre, 1 Azerbaycan manat’ı 16 Tl. Diğer yabancı paralar karşısında değeri şöyle:
Euro: 1.82,ABD Doları: 1.70, TL: 0.06
* Milletvekili maaşı 80 bin, Öğretmen maaşı 500 manat.
*Petrol zengini Azerbaycan’da benzinin litresi 2 manat (32 TL), motorin litresi 1 (16 TL) manat.
*Bakü’de ABD dolarının adı var ama kendi yok. Türk Lirası da öyle. Ne alan var ne de satan. Güzel tarafı, Türk bankaların kredi kartı ile alışveriş yapabiliyorsunuz. . Markete kredi kartı ile banka, manat ödüyor, sizden de karşılığı olan TL’yi alıyor.
* Son bir not. Kullanımı sağlığa zararlı olan alkollü içki satan bayi sayısı Bakü’de oldukça fazla. Şarap Evi de çok. İçki fiyatları da bizdeki gibi pahalı değil.
**
Her zaman ki gibi bilgilendirici ve aydınlatıcı bir yazı olmuş,bilginize,görgünüze,emeğinize sağlık.