Toplumda ürünlerin garanti sürelerinin değiştiği, bazı ürünlerin garanti süresinin 6 ay, bazılarının 1 yıl, bazılarının ise hiç garantisi olmadığına dair bilgi kirliliği var.
Örnek olarak ayakkabı üreticisi firma, satışa çıkardığı ayakkabılara sadece 6 ay garanti veriyormuş. Yine elektrik ve elektronik ürünlerin hiç bir şekilde garantisi yokmuş. Araç yedek parçalarının garantisi ise 1 yılmış. Bunun gibi farklı bilgilerle tüketicilerin hakkını aramaktan vazgeçtiği anlar ya da garanti süresi bittiğinden dolayı hak arama mücadelesini sonlandırdığı gibi durumlarla karşı karşıya kalınıyor.
Resmi Gazete'nin 13.06.2014 tarihinde ve 29029 sayısıyla yayımladığı garanti yönetmeliğinde;
MADDE 4 – Yönetmeliğin ekli listesinde tespit ve ilan edilen alışverişe konu olan taşınır eşyaların garanti belgesi ile satılması zorunludur. Garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu ve bu sorumluluğun yerine getirildiğinin ispatı satıcıya aittir. Garanti belgesi kâğıt üzerinde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla verilebilir. Tüketicinin talep etmesi halinde kâğıt üzerinde yazılı olarak verilmesi zorunludur.
MADDE 6 – (1) Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıl veya bu yönetmeliğe ekli listedeki ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır.
Resmi Gazete’de yayımlanan mevzuatta anlaşıldığı üzere satın alınan her ürünün asgari 2 yıl garanti süresi olmak zorundadır. Garanti, ürünün tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren başlar ve garanti belgesinde ne zaman başladığı ve sonlandırıldığı belirtilmelidir. Hiç bir işletme "bu ürünün garantisi yoktur veya 2 yıldan az süresi vardır," diyemez.
Garanti belgesi bir ürünün olmazsa olmazıdır. Çünkü tüketicilerin ürünün garanti süresi boyunca pek çok hakkı var. Bu haklardan bir tanesi, 6 ay içerisinde tek bir arıza, yıpranma, deforme gibi durumlarda tüketici ürünün yenisini ya da ücret iadesini alabiliyor. Diğer bir hak, 6 aydan sonraki süreçte aynı ya da farklı sorunlarla karşılaşılır ise garanti kapsamında onarım talep edilebiliyor. Bir kaç kez onarımda sorunun devam etmesi halinde yine ürünün yenisi ya da ücret iadesi talep edebiliyor. Bazı firmalar gerek müşteri memnuniyeti, gerekse belli bir ücret karşılığında ürünün garantisini 10 yıla kadar çıkarabiliyor. Bu uygulama tamamen firmanın kendi insiyatifinde ve kontrolündedir.
Tüketicilerin sahip olduğu garanti süresinden farklı bir hakkı da ürünün kullanım ömrüdür. Kullanım ömrü ile garanti süresini karıştırmamak gerekir. Çünkü garanti süresini satıcı 2 yıldan uzun yapmayabilir ancak kullanım ömrü Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği ve ürünlerin şartlarına göre değişen yıllara uygun olarak belirlenmesi zorunludur. Yani aldığınız bir bilgisayarın Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği kullanım ömrü 5 yıldır, televizyonun yada bir aracın 10 yıldır. Bu 10 yıl içerisinde üretici ürünün yedek parçasını bulundurmak ve satışa sunmak zorundadır. Aksi taktirde ürünün yenisini ya da ücretini ödemek zorundadır ki tüketiciler, ürün fiyatının yıllar sonra değer kaybettiğinden dolayı genelde ürünün yenisini talep ediyorlar. Doğru olanda budur.
Son olarak yurt dışından alınan bir ürünün yukarıda bahsettiğim şekilde garantisi yoktur ve Tüketici Hakem Heyetlerine müracaat edilemez, mahkeme yolu ile dava açılması gerekmektedir. Yenilenmiş telefonların garanti süresi ise en az 1 yıl olmak zorundadır.
