Mustafa Kemal’in yaptığı yenilikleri sindiremeyen bazı gruplar Paşa’yı, İzmir’ de öldürmeyi planlamışlardır. Suikast, İzmir’in Kemer altı semtinde olacaktı. Suikastın planlayıcıları olan eski ittihatçıları, durumdan rahatsız olan Motorcu Giritli Şevki’nin ihbarı yakalatmış ve suikastı tertip edenler İstiklal mahkemelerinde yargılandıktan sonra idam edilmişlerdir. Mustafa Kemal: “Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti sonsuza kadar sürekli kalacaktır.’’ sözünü söylemiştir. Soru: Bu olayın rejimle alakası var mıdır? 268 Mustafa Kemal’e suikast girişimini rejime yönelik olayları içerisine alabiliriz. Mustafa Kemal paşaya ikinci suikast girişimi de Çerkez Ethem tarafından 1935 yılında yapılmak istenmiştir. Bu suikast girişimi de başarısız olmuştur.
EZAN’IN TÜRKÇE OKUNMASI OLAYI
Bursa da 1 Şubat 1933 tarihinde Ulu Cami’de ezanın Türkçe yerine Arapça okunmasını isteyen bir grubun çıkardığı olaydır. Olay kısa süre içerinde bastırılmıştır. Bursa da yaşanan ezan olayı rejime yönelik alabileceğimiz olaylardandır. Bursa olayı milliyetçilik, laiklik ve cumhuriyetçilikle alakalıdır. Mustafa Kemal “ Bu olay din meselesi değil, dil meselesidir” demiştir. İlk Türkçe ezan Fatih Camisinde Hafız Rıfat tarafından okunmuştur. İlk Türkçe hutbe ise Süleymaniye Camiin de verilmiştir. Yerebatan Sarnıcında ise ilk Kur’an-ı Kerim’in Türkçe tercümesi Hafız Yaşar tarafından okunmuştur.
ORDUNUN SİYASETTEN AYRILMASI
Balkan Savaşlarında yaşanan acı tablo nedeniyle 1924’de çıkarılan bir kanunla ordu siyasetten ayrılmıştır. Mustafa Kemal, asker kalmak isteyenlerin siyaset yapamayacağını söyleyerek siyasete atılmak isteyen askerlerin yolunu açmıştır. Kazım Karabekir askerlikten ayrılıp siyasete başlayanlardan birisidir. Fevzi Çakmak ise bir süre daha asker kalmayı tercih edenlerdendir.
VAGON – Lİ OLAYI (25 Şubat 1933)
Vagon-li, Türkiye’de yataklı vagon tekelini elinde bulunduran yabancı şirkettir. Ortaklık gereği şirkette yabancılar da çalışıyordu. Şirketin Türkiye’deki bürolarında Fransızca konuşuluyordu. Bir memurun Türkçe konuşması üzerine şirket müdürü kızmış ve o memuru cezalandırmıştır. Bu olay duyulunca İstanbul Üniversitesi’nde ve Yüksek Okullarda şirkete karşı tepkiler gösterildi. Şirketin Beyoğlu’ndaki bürosu protestoların merkezi olmuştur. Olayın rejime yönelik bir yönü yoktur. Olay milliyetçilikle alakalıdır.
RAZGRAD OLAYI 20 NİSAN 1933
Bulgaristan’daki Türk mezarlarının yağmalanması olayıdır. 17 Nisan günü Bulgaristan’ın, Razgrad şehrindeki Türk mezarlığına yapılan saldırılar üzerine İstanbul’da Milli Türk Talebe Birliği büyük bir gösteri düzenledi. İstanbul da bulunan Bulgar mezarlığına kırmızı güller bırakılarak insanlık dersi verilmiştir Bulgarlara. Olay tamamen ırkçılıkla açıklanabilecek bir gelişmedir.