Dünya ülkelerinde bilgisayar satışı düşerken ülkemizde yüzde 35 artmış. Bu konuda Avrupa ülkelerinde indirim veya enflasyonun düşmesi beklenirken, Türkiye’de “ya daha fazla artarsa” paniği ile satışlar yükselmiş.
Aslında bu örnek toplumun ekonomiye duyduğu güvenin ne kadar azaldığının neticesini ortaya koyuyor.
Her geçen gün vatandaşlar ekonomik yönden “bu günü de arar mıyım” endişesi taşıyarak gücü yettiğince bir şeyler almaya çalışıyor.
Stokçular ve yatırım amaçlı taleplerin yanında araç fiyatlarının haftalık artmasının nedenlerinden bir diğeri de “segment fark etmeksizin bugün alamasam yarın hiç alamayacağım” endişesidir.
Bu endişe konut alımları içinde geçerli ve geçen yıl 250 bin liraya alamadığı evi bu yıl 1 milyon 500 bin liraya kredi ve borçla alan vatandaş, gelecek yıl aynı evin 3 milyonun üzerinde satılacağı endişesini taşıyor.
Döviz kurunun artması enflasyonu olumsuz yönde etkilediği gerçeğinin yanında tüketici güven endeksinin yükselmesi istem dışı telaşa neden olarak talebi artırıyor.
Sonuç olarak ekonomik veriler olağan seviyelerde seyretmediği ve enflasyon rakamları çift hanelerde olduğu sürece hangi tedbir ve önlem alınırsa alınsın fiyatlar yükselmeye devam edecektir.
Araç Giderlerine Ek Masraf
2023 yılında bir defaya mahsus olmak üzere tüm araçlar için ek motorlu taşıtlar vergisi (MTV), ödenecek. Yani MTV’de Ocak ve Temmuz taksitlerine aynı oranda ikinci bir ödeme yapılacak.
2023 yılına has bir defaya mahsus deniyor ama öyle tahmin ediyorum ki 2023 yılından sonra da MTV, her yıl üç veya dörde çıkarılacak gibi görünüyor. Deprem vergisi de böyle başlamıştı.
Yazıma perşembe akşamı son şeklini verirken ek vergiler konusunda bu daha başlangıç notunu düşmüştüm ki cuma sabahına Resmi Gazete'de yayımlanan yeni vergilerle uyandık.
Harçlar yüzde 50 artırıldı. Bazı ürünlerde KDV oranları yüzde 18'den yüzde 20’ye, yüzde 8 olan oranlar ise yüzde 20’a çıkartıldı. Tüketici kredilerinde yüzde 10 olan BSM Vergisi yüzde 15’e çıkarıldı. Yurt dışından getirilen cep telefonlarından alınan harç 6 bin liradan 20 bin liraya çıkarıldı. KDV artışı, otomotivi de kapsıyor. Yüzde 80 ÖTV'li otomobillerde ki vergi yüzde 112'den yüzde 116'ya çıktı. Yani otomobil fiyatlarının düşme beklentisi de rafa kalktı.
Bu vergilere de yenileri eklenecektir. Çünkü kasada para yok ve ülkemizde rezervleri artırmanın tek yolu vergilerden geçiyor.
Otomotiv Sektöründe Sular Durulmuyor
Haziran’da en fazla ihracat otomotiv sektöründe gerçekleşmiş. 2 hafta önce yazdığım köşe yazısında araç girişlerinde sorun olmadığı, sorunu teknik olarak değerlendirmek gerektiğini belirtmiştim. Otomotiv endüstrisinin geçen ay 3 milyar 9 milyon dolarlık satış gerçekleştirdiğini ihracat rakamlarından anlıyoruz ki araç fiyatlarının yükselmesinin diğer bir nedeni de vatandaşların davranışlarıdır.
Avrupa ülkeleri sıralamasında araç fiyatlarının en pahalı olduğu ülke Türkiye! Yine de Haziran ayında satışlarda yüzde 37,5 artış gerçekleşmiş. Bakalım MTV ödemelerinin iki katına çıkarılması ile ÖTV artışının araç fiyatlarına ne yönde etkisi olacak?!
Hangisine İnanalım!
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) enflasyonun Haziran ayında aylık yüzde 8,54, yıllık ise yüzde 108,58 olarak gerçekleştiğini açıklamıştı. Bu rakamlar üzerine TÜİK’in verileri haliyle yoğun merak uyandırdı.
TÜİK ise Haziran ayı enflasyon rakamlarını aylık yüzde 3,92, yıllık yüzde 38,21 olarak açıkladı. Hani aradaki fark yüzde 10, 15, 20 hatta yüzde 30 olsa bir nebze anlaşılabilir. Ancak yüzde 300’e varan farkın anlaşılabilir ne mantığı ne de realitesi yoktur.
Aslına bakarsanız enflasyon rakamları doğru veriler üzerinden hesaplansa ekonomik iyileşme daha hızlı yol alır. Asgari ücret, memur ve emekli maaşlarına itiraz edilmez ve yeni zam talepleri oluşmaz.
Hakkını Aramayan İşçi Yarın Pişman Olacaktır
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili Yargıtay’dan emsal karar çıktı. Yargıtay, bir işçi 1997 yılında bir iş yerinde çalıştığı ve sigortası yaptırılmadığını şahitleri ile ispat etse dahi şikayeti geç yaptığından dolayı çalışanın haksız olduğuna hükmetti.
Her platformda belirtiyorum. İş yerinde bir haksızlık, hak kaybı, mobing varsa şikayet etmekten korkmayın. İsminizi gizleyerek firmayı şikayet edebilir ve patronun sizden çalmasına mani olabilirsiniz.
Şikayet ettiğinizde isminizi üçüncü kişilere aktaran kişi memuriyetten men edilebilir. Bakın, o gün sigortasının yatırılmadığını şikayet etmeyen veya edemeyen işçinin ihmali emekli olabilmesi için 17 senesine mal oldu. Sizlerde bugün aramadığınız hakkınızdan dolayı yarın oluşabilecek fırsatlardan yararlanamazsınız.
Noter Çalışanları Dertli!
Biliyorsunuz geçtiğimiz yıl hafta sonları için nöbetçi noter uygulamasına geçildi. Bana göre çok önemli ve yerinde bir uygulamaydı. Çünkü özellikle araç alım satımları hafta sonu gerçekleştiriliyor ve noterlerin hafta sonu kapalı olmasından dolayı hafta içini beklerken gerek kaparo, gerekse satıcının davranışlarından dolayı pek çok sorunla karşılaşılıyordu.
Hafta içi tapuda yeni dönem başladı. Artık ev alım satımı noterlerde yapılabilecek. Noterlerde konut satışı, tapu müdürlüklerinin yükünü hafifletme ve vatandaşların yoğun sıra beklemesi noktasında da önemli bir adımdır.
Bu kadar faydalı çalışmaya rağmen bizim noterlerle alakalı aldığımız önemli bir şikayet var. Noter çalışanları, noterlerin iş yükünün iki katına çıktığını ve eskiye göre yoğun bir mesai geçirdiklerini belirtiyorlar. Ancak ek yükler neticesinde personel artırımına gidilmediği gibi maaşlarda herhangi bir ek zam yapılmadığını belirtiyorlar.
Yetkililerin noter çalışanlarının bu serzenişine kulak vermesi gerekir.