Bir türlü dinmeyen yürek sızımızdır Doğu Türkistan! Türkmen Dağı gibi, Kerkük gibi. Kaşgar, Doğu Türkistan’ın başkenti. Kaşgarlı Mahmud ve Dîvânu Lugâti’t-Türk ile de bilinir. Osman Batur, Alihan Töre ile de biliriz. Rus, Çin ve İngiliz emperyalizmin zulmü altında inleyen Türk Yurdudur Doğu Türkistan. Uygur, Kazak, Kırgız, Kıpçak, Özbek Türklerinin yaşadığı ama daha çok Uygur Türkleriyle ve 19. asır sonu, 20. asır başında ardı ardına Rus ve Çin’e karşı bağımsızlık isyanlarıyla bildiğimiz yurtlar.
Türk Dil Kurumu Kaşgarlı Mahmud için; “Bulunuşuyla birlikte Türk dili tarihinin yeniden yazılmasını sağlayan ve Türkçenin karanlıktaki pek çok konusunu aydınlatan Dîvânu Lugâti’t-Türk’ü bizlere kazandıran, Türklük biliminin (Türkoloji) kurucusu, Türk sözlükçülüğünün atası Kâşgarlı Mahmud” ifadelerini kullanır.
Bir asırdan fazladır Çin işgalinde bulunan, Çin devleti için kazanılmış topraklar olarak nitelenen “Sincan” olarak duyduğumuz yurt. İşte geçtiğimiz hafta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin’e resmi ziyarette bulundu. Pekin’deki resmi görüşmelerin ardından Kaşgar ve Urumçi’yi ziyaret etti.
Bakan Fidan tarihi Türk şehirlerini gezisi sırasında Doğu Türkistan’ın ‘bayrak’ dengine nazire yaparcasına gök mavisi kravatı çok konuşuldu.
Bu gezi öylesine önemliydi ki, imgeleri, siyasi ilişkilerde öne çıkanlar, ABD ve Batı’nın bu ziyareti okuması çok ayrı başlıklar.
Bu geziyi ruh dünyamızda ayrıcalıklı kılan ise Kaşgar ve Urumçi ziyaretlerinde Hakan Fidan’ın Uygur Türklerine temasıydı.
Fidan, “Uzun yıllardır, Türk İslam medeniyetinin kuruluşuna katkı veren pek çok tarihi şehri ziyaret etme fırsatım oldu. Mâverâünnehir ve Fergana Vadisi’nin şehirlerini, tarihi Horasan kentlerini ve diğer coğrafyalardaki Selçuklu şehirlerini defalarca görme imkânı buldum. Urumçi ve Kaşgar, içimde hep ukde olarak kalmıştı. Nihayet, Çin’deki temaslarım vesilesiyle bu iki kadim şehri de ziyaret ettim. “Kitabın adını Kutadgu Bilig koydum. Okuyana kutlu olsun ve ona yol göstersin. Ben sözümü söyledim ve kitabı yazdım. Bu kitap uzanıp her iki dünyayı tutan bir eldir” diye tanımladığı ünlü eserin müellifi, büyük âlim Yusuf Has Hâcib'in aziz ruhuna Fâtiha okudum. Allah bütün âlimlerimize rahmet eylesin.” Sözleriyle bize adeta fısıldadı.
Hakan Fidan ve Uygur Türkü Emine teyzenin sıcak sohbeti gülümsetti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin temasları sırasında yaptığı Sincan Uygur Özerk bölgesine bağlı Kaşgar ziyaretinde 80 yaşındaki Emine teyze ile sohbet etti. Emine teyze, Bakan Fidan’ı tv’den gördüğünü söylüyor. Ve gözyaşlarına hakim olamıyor. Fidan "Bize dua edin" dediğinde ise yutkunuyor ve başını eğiyor.
Urumçi’de UygurTürkü çocuklar ile sohbet görüntüleri ise ayrı bir keyifte. Uzaklarda kardeşlerimiz vardır, yel getirir kokularını. Bakan Hakan Fidan işte o yeli getirdi bize.
Teşekkürler, @HakanFidan